< Luc 10 >
1 Or, après ces choses, le Seigneur en désigna soixante-dix autres, et les envoya deux par deux devant lui dans toutes les villes et dans tous les lieux où il allait venir.
μετα δε ταυτα ανεδειξεν ο κυριος και ετερους εβδομηκοντα και απεστειλεν αυτους ανα δυο προ προσωπου αυτου εις πασαν πολιν και τοπον ου εμελλεν αυτος ερχεσθαι
2 Puis il leur dit: « La moisson est abondante, mais les ouvriers sont peu nombreux. Priez donc le maître de la moisson, afin qu'il envoie des ouvriers dans sa moisson.
ελεγεν ουν προς αυτους ο μεν θερισμος πολυς οι δε εργαται ολιγοι δεηθητε ουν του κυριου του θερισμου οπως εκβαλλη εργατας εις τον θερισμον αυτου
3 Allez par là. Voici, je vous envoie comme des agneaux au milieu des loups.
υπαγετε ιδου εγω αποστελλω υμας ως αρνας εν μεσω λυκων
4 Ne portez ni bourse, ni porte-monnaie, ni sandales. Ne saluez personne en chemin.
μη βασταζετε βαλαντιον μη πηραν μηδε υποδηματα και μηδενα κατα την οδον ασπασησθε
5 Dans quelque maison que vous entriez, dites d'abord: « Que la paix soit avec cette maison ».
εις ην δ αν οικιαν εισερχησθε πρωτον λεγετε ειρηνη τω οικω τουτω
6 S'il s'y trouve un fils de paix, votre paix reposera sur lui; sinon, elle reviendra à vous.
και εαν μεν η εκει υιος ειρηνης επαναπαυσεται επ αυτον η ειρηνη υμων ει δε μηγε εφ υμας ανακαμψει
7 Reste dans cette même maison, mange et bois ce qu'on te donne, car l'ouvrier mérite son salaire. Ne va pas de maison en maison.
εν αυτη δε τη οικια μενετε εσθιοντες και πινοντες τα παρ αυτων αξιος γαρ ο εργατης του μισθου αυτου εστιν μη μεταβαινετε εξ οικιας εις οικιαν
8 Dans quelque ville que vous entriez et où l'on vous reçoit, mangez ce qui vous est présenté.
και εις ην δ αν πολιν εισερχησθε και δεχωνται υμας εσθιετε τα παρατιθεμενα υμιν
9 Guérissez les malades qui sont là et dites-leur: « Le Royaume de Dieu s'est approché de vous ».
και θεραπευετε τους εν αυτη ασθενεις και λεγετε αυτοις ηγγικεν εφ υμας η βασιλεια του θεου
10 Mais dans quelque ville que vous entriez, et où l'on ne vous recevra pas, sortez dans ses rues et dites:
εις ην δ αν πολιν εισερχησθε και μη δεχωνται υμας εξελθοντες εις τας πλατειας αυτης ειπατε
11 « Nous essuyons contre vous la poussière de votre ville qui s'est attachée à nous. Mais sachez que le Royaume de Dieu s'est approché de vous ».
και τον κονιορτον τον κολληθεντα ημιν εκ της πολεως υμων απομασσομεθα υμιν πλην τουτο γινωσκετε οτι ηγγικεν εφ υμας η βασιλεια του θεου
12 Je vous le dis, en ce jour-là, il sera plus supportable pour Sodome que pour cette ville.
λεγω δε υμιν οτι σοδομοις εν τη ημερα εκεινη ανεκτοτερον εσται η τη πολει εκεινη
13 « Malheur à toi, Chorazin! Malheur à toi, Bethsaïda! Car s'il s'était fait à Tyr et à Sidon les miracles qui ont été faits chez vous, il y a longtemps qu'elles se seraient repenties, assises sur le sac et la cendre.
ουαι σοι χωραζιν ουαι σοι βηθσαιδα οτι ει εν τυρω και σιδωνι εγενοντο αι δυναμεις αι γενομεναι εν υμιν παλαι αν εν σακκω και σποδω καθημεναι μετενοησαν
14 Mais, au jugement, Tyr et Sidon seront plus tolérables que vous.
πλην τυρω και σιδωνι ανεκτοτερον εσται εν τη κρισει η υμιν
15 Toi, Capharnaüm, qui es élevée jusqu'au ciel, tu seras abaissée jusqu'au séjour des morts. (Hadēs )
και συ καπερναουμ η εως του ουρανου υψωθεισα εως αδου καταβιβασθηση (Hadēs )
16 Celui qui vous écoute m'écoute, et celui qui vous rejette me rejette. Celui qui me rejette rejette celui qui m'a envoyé. »
ο ακουων υμων εμου ακουει και ο αθετων υμας εμε αθετει ο δε εμε αθετων αθετει τον αποστειλαντα με
17 Les soixante-dix revinrent avec joie, disant: « Seigneur, même les démons nous sont soumis en ton nom! ».
υπεστρεψαν δε οι εβδομηκοντα μετα χαρας λεγοντες κυριε και τα δαιμονια υποτασσεται ημιν εν τω ονοματι σου
18 Il leur dit: « J'ai vu Satan tomber du ciel comme un éclair.
ειπεν δε αυτοις εθεωρουν τον σαταναν ως αστραπην εκ του ουρανου πεσοντα
19 Voici, je vous donne le pouvoir de marcher sur les serpents et les scorpions, et sur toute la puissance de l'ennemi. Rien ne pourra vous faire du mal.
ιδου διδωμι υμιν την εξουσιαν του πατειν επανω οφεων και σκορπιων και επι πασαν την δυναμιν του εχθρου και ουδεν υμας ου μη αδικηση
20 Cependant, ne vous réjouissez pas de ce que les esprits vous sont soumis, mais réjouissez-vous de ce que vos noms sont inscrits dans les cieux. »
πλην εν τουτω μη χαιρετε οτι τα πνευματα υμιν υποτασσεται χαιρετε δε μαλλον οτι τα ονοματα υμων εγραφη εν τοις ουρανοις
21 A cette même heure, Jésus se réjouit dans l'Esprit Saint et dit: « Je te rends grâce, ô Père, Seigneur du ciel et de la terre, d'avoir caché ces choses aux sages et aux intelligents, et de les avoir révélées aux petits enfants. Oui, Père, car c'est ainsi qu'il a été agréable à tes yeux. »
εν αυτη τη ωρα ηγαλλιασατο τω πνευματι ο ιησους και ειπεν εξομολογουμαι σοι πατερ κυριε του ουρανου και της γης οτι απεκρυψας ταυτα απο σοφων και συνετων και απεκαλυψας αυτα νηπιοις ναι ο πατηρ οτι ουτως εγενετο ευδοκια εμπροσθεν σου
22 Se tournant vers les disciples, il dit: « Toutes choses m'ont été remises par mon Père. Personne ne sait qui est le Fils, si ce n'est le Père, et qui est le Père, si ce n'est le Fils, et celui à qui le Fils veut le révéler. »
και στραφεις προς τους μαθητας ειπεν παντα παρεδοθη μοι υπο του πατρος μου και ουδεις γινωσκει τις εστιν ο υιος ει μη ο πατηρ και τις εστιν ο πατηρ ει μη ο υιος και ω εαν βουληται ο υιος αποκαλυψαι
23 Se tournant vers les disciples, il leur dit en privé: « Heureux les yeux qui voient les choses que vous voyez,
και στραφεις προς τους μαθητας κατ ιδιαν ειπεν μακαριοι οι οφθαλμοι οι βλεποντες α βλεπετε
24 car je vous dis que beaucoup de prophètes et de rois ont désiré voir les choses que vous voyez, et ne les ont pas vues, et entendre les choses que vous entendez, et ne les ont pas entendues. »
λεγω γαρ υμιν οτι πολλοι προφηται και βασιλεις ηθελησαν ιδειν α υμεις βλεπετε και ουκ ειδον και ακουσαι α ακουετε και ουκ ηκουσαν
25 Voici qu'un docteur de la loi se leva et l'éprouva, disant: « Maître, que dois-je faire pour hériter la vie éternelle? » (aiōnios )
και ιδου νομικος τις ανεστη εκπειραζων αυτον και λεγων διδασκαλε τι ποιησας ζωην αιωνιον κληρονομησω (aiōnios )
26 Il lui dit: « Qu'est-ce qui est écrit dans la loi? Comment la lis-tu? »
ο δε ειπεν προς αυτον εν τω νομω τι γεγραπται πως αναγινωσκεις
27 Il répondit: « Tu aimeras le Seigneur ton Dieu de tout ton cœur, de toute ton âme, de toute ta force et de toute ta pensée, et ton prochain comme toi-même. »
ο δε αποκριθεις ειπεν αγαπησεις κυριον τον θεον σου εξ ολης της καρδιας σου και εξ ολης της ψυχης σου και εξ ολης της ισχυος σου και εξ ολης της διανοιας σου και τον πλησιον σου ως σεαυτον
28 Il lui dit: « Tu as bien répondu. Fais ceci, et tu vivras. »
ειπεν δε αυτω ορθως απεκριθης τουτο ποιει και ζηση
29 Mais lui, voulant se justifier, demanda à Jésus: « Qui est mon prochain? »
ο δε θελων δικαιουν εαυτον ειπεν προς τον ιησουν και τις εστιν μου πλησιον
30 Jésus répondit: « Un homme descendait de Jérusalem à Jéricho. Il tomba au milieu de brigands qui le dépouillèrent, le battirent, puis s'en allèrent, le laissant à demi mort.
υπολαβων δε ο ιησους ειπεν ανθρωπος τις κατεβαινεν απο ιερουσαλημ εις ιεριχω και λησταις περιεπεσεν οι και εκδυσαντες αυτον και πληγας επιθεντες απηλθον αφεντες ημιθανη τυγχανοντα
31 Par hasard, un prêtre descendait par là. Il le vit et passa de l'autre côté.
κατα συγκυριαν δε ιερευς τις κατεβαινεν εν τη οδω εκεινη και ιδων αυτον αντιπαρηλθεν
32 De même, un lévite, qui était arrivé à cet endroit et l'avait vu, passa de l'autre côté.
ομοιως δε και λευιτης γενομενος κατα τον τοπον ελθων και ιδων αντιπαρηλθεν
33 Mais un Samaritain, qui était en voyage, arriva là où il était. Quand il le vit, il fut ému de compassion,
σαμαρειτης δε τις οδευων ηλθεν κατ αυτον και ιδων αυτον εσπλαγχνισθη
34 s'approcha de lui, pansa ses plaies, et versa de l'huile et du vin. Il le fit monter sur sa propre bête, le conduisit dans une auberge, et prit soin de lui.
και προσελθων κατεδησεν τα τραυματα αυτου επιχεων ελαιον και οινον επιβιβασας δε αυτον επι το ιδιον κτηνος ηγαγεν αυτον εις πανδοχειον και επεμεληθη αυτου
35 Le lendemain, en partant, il prit deux deniers, les donna à l'hôte, et lui dit: « Prends soin de lui. Tout ce que tu dépenseras au-delà, je te le rendrai à mon retour ».
και επι την αυριον εξελθων εκβαλων δυο δηναρια εδωκεν τω πανδοχει και ειπεν αυτω επιμεληθητι αυτου και ο τι αν προσδαπανησης εγω εν τω επανερχεσθαι με αποδωσω σοι
36 Maintenant, lequel de ces trois vous semble être le prochain de celui qui est tombé au milieu des brigands? »
τις ουν τουτων των τριων δοκει σοι πλησιον γεγονεναι του εμπεσοντος εις τους ληστας
37 Il a dit: « Celui qui a eu pitié de lui. » Alors Jésus lui dit: « Va et fais de même. »
ο δε ειπεν ο ποιησας το ελεος μετ αυτου ειπεν ουν αυτω ο ιησους πορευου και συ ποιει ομοιως
38 Comme ils continuaient leur chemin, il entra dans un village, et une femme, nommée Marthe, le reçut dans sa maison.
εγενετο δε εν τω πορευεσθαι αυτους και αυτος εισηλθεν εις κωμην τινα γυνη δε τις ονοματι μαρθα υπεδεξατο αυτον εις τον οικον αυτης
39 Elle avait une sœur, nommée Marie, qui était aussi assise aux pieds de Jésus et écoutait sa parole.
και τηδε ην αδελφη καλουμενη μαρια η και παρακαθισασα παρα τους ποδας του ιησου ηκουεν τον λογον αυτου
40 Mais Marthe, distraite par le service, s'approcha de Jésus et lui dit: « Seigneur, ne te soucie-tu pas que ma sœur m'ait laissée seule à servir? Demande-lui donc de m'aider. »
η δε μαρθα περιεσπατο περι πολλην διακονιαν επιστασα δε ειπεν κυριε ου μελει σοι οτι η αδελφη μου μονην με κατελιπεν διακονειν ειπε ουν αυτη ινα μοι συναντιλαβηται
41 Jésus lui répondit: « Marthe, Marthe, tu es inquiète et troublée par beaucoup de choses,
αποκριθεις δε ειπεν αυτη ο ιησους μαρθα μαρθα μεριμνας και τυρβαζη περι πολλα
42 mais une seule chose est nécessaire. Marie a choisi la bonne part, qui ne lui sera pas enlevée. »
ενος δε εστιν χρεια μαρια δε την αγαθην μεριδα εξελεξατο ητις ουκ αφαιρεθησεται απ αυτης