< Exode 22 >

1 « Si un homme vole un bœuf ou une brebis, et le tue ou le vend, il paiera cinq bœufs pour un bœuf, et quatre brebis pour une brebis.
“Omuntu bw’anabbanga ente ya munne, oba endiga, n’agitta oba n’agitunda; anazzangawo ente ttaano olw’emu gy’abbye, n’endiga nnya olw’endiga emu.
2 Si le voleur est trouvé en train d'entrer par effraction, et qu'il soit frappé de telle sorte qu'il meure, il ne sera pas coupable d'effusion de sang pour lui.
“Omubbi bw’anaakwatibwanga ng’amenya ennyumba, n’akubibwa emiggo n’afa; amukubye taabengako musango olw’okuyiwa omusaayi gw’omubbi oyo;
3 Si le soleil s'est levé sur lui, il est coupable d'effusion de sang. Il devra le restituer. S'il n'a rien, il sera vendu pour son vol.
naye singa ebyo bigwawo ng’enjuba emaze okuvaayo, anaabangako omusango olw’okuyiwa omusaayi ogwo. Omubbi anaateekwanga okuliwa; naye bw’abanga talina kantu, anaatundibwanga alyoke asasulire bye yabba.
4 Si le bien volé est trouvé vivant entre ses mains, qu'il s'agisse d'un bœuf, d'un âne ou d'un mouton, il paiera le double.
“Omubbi singa akwatibwa lubona nga n’ensolo gy’abbye agirina nnamu, oba nte, oba ndogoyi oba ndiga, anazzangawo bbiri bbiri.
5 « Si un homme fait paître un champ ou une vigne en laissant son animal en liberté, et que celui-ci paisse dans le champ d'un autre homme, il devra le restituer sur le meilleur de son champ et sur le meilleur de sa vigne.
“Omuntu bw’anaabanga alunda ebisolo bye mu ddundiro lye oba mu nnimiro ye ey’emizabbibu, ensolo ze n’azireka ne zigenda ziriira mu nnimiro y’omuntu omulala; anaasasulanga ku bibala ebisinga obulungi n’ezabbibu ebiva omumwe.
6 « Si un feu éclate et s'accroche à des épines, de sorte que les chocs du grain, le grain sur pied ou le champ soient consumés, celui qui a allumé le feu devra le restituer.
“Omuliro bwe gunaalandanga ne guyita mu bisaka ne gukwata ennimiro y’omuntu, ne gwokya ebinywa by’eŋŋaano, oba eŋŋaano ekyakula, oba ne guzikiriza ennimiro ye yonna; eyakumye omuliro ogwo anaasasuliranga byonna ebyonoonese.
7 « Si un homme livre à son prochain de l'argent ou des objets à garder, et qu'on les vole dans la maison de cet homme, si le voleur est trouvé, il paiera le double.
“Omuntu bw’anaateresanga munne ensimbi oba ebintu bye ebirala, ne bamala babibbira mu nnyumba ye; omubbi bw’anaakwatibwanga anaaliwanga emirundi ebiri.
8 Si le voleur n'est pas trouvé, le maître de la maison s'approchera de Dieu, pour savoir s'il a mis la main sur les biens de son prochain.
Naye omubbi bw’ataakwatibwenga, nannyini nnyumba ateekwa agende eri abalamuzi, basalewo obanga ebintu bya munne ye yabitutte.
9 Pour toute affaire de dépouillement, qu'il s'agisse d'un bœuf, d'un âne, d'un mouton, d'un vêtement, ou de toute autre chose perdue, au sujet de laquelle quelqu'un dit: « Ceci est à moi », la cause des deux parties sera portée devant Dieu. Celui que Dieu condamne devra payer le double à son prochain.
Mu buli misango gyonna egy’okubeera n’ebintu mu ngeri emenya amateeka, ng’okubeera n’ente, oba endogoyi, oba endiga, oba ekyambalo, oba ekintu ekirala kyonna ekinaabanga kibuze, omuntu n’amala akyogerako nti, ‘Kino kyange,’ omuntu akirina n’oyo akiyita ekikye banaatwalanga ensonga zaabwe eri abalamuzi. Oyo abalamuzi gwe banaasaliranga nti gumusinze, anaddizangawo munne emirundi ebiri.
10 « Si un homme livre à son prochain un âne, un bœuf, un mouton, ou tout autre animal à garder, et qu'il meure, soit blessé, soit chassé, sans que personne ne le voie,
“Omuntu bw’anaateresanga munne endogoyi, oba ente, oba endiga, oba ensolo endala yonna; n’emala efa, oba n’erumizibwa, oba n’etwalibwa nga tekitegeerekese agitutte,
11 le serment de Yahvé sera entre eux deux: il n'a pas mis la main sur le bien de son prochain; son propriétaire l'acceptera, et il ne le restituera pas.
ensonga zaabwe zinaagonjoolwanga nga eyatereka alayidde mu maaso ga Mukama nti ensolo eyo si ye yagibba. Nannyini nsolo ateekwanga okukkiriza ekirayiro ekyo, era taasasulwenga kintu kyonna.
12 Mais s'il lui est volé, celui qui a volé devra le restituer à son propriétaire.
Naye bw’eneemubbibwangako, anaagiriwanga.
13 S'il est déchiré en morceaux, qu'il l'apporte comme preuve. Il ne restituera pas ce qui a été déchiré.
Bw’eneebanga erumbiddwa ensolo enkambwe n’etaagulwataagulwa, anaaleetanga ebitundutundu byayo ebisigaddewo ng’obujulizi; taaliwenga nsolo etaaguddwataaguddwa.
14 Si un homme emprunte un objet à son prochain, et que cet objet se blesse ou meurt sans que son propriétaire soit avec lui, il devra le restituer.
“Omuntu bw’aneeyazikanga ensolo ku muliraanwa we, n’erumizibwa, oba n’emufaako nga nnyini yo taliiwo, anaateekwanga okugisasulira.
15 Si son propriétaire est avec elle, il ne la restituera pas. Si c'est un objet loué, il est venu pour son bail.
Naye nannyini yo bw’anaabangawo, taaliyirwenga. Ensolo ng’ebadde epangisibbwa bupangisibwa, omuwendo ogugipangisizza gunaamalanga mu kugisasulira.
16 Si un homme séduit une vierge qui n'est pas promise au mariage et couche avec elle, il paiera une dot pour qu'elle devienne sa femme.
“Omusajja bw’anaasendasendanga omuwala omuto akyali embeerera, ne yeebaka naye, atwalengayo ebintu ebyobuko, amuwase.
17 Si son père refuse catégoriquement de la lui donner, il paiera une somme d'argent correspondant à la dot des vierges.
Naye singa kitaawe w’omuwala agaanira ddala okumumuwa, era asasulangayo omuwendo gw’ensimbi ogwenkanankana n’eby’obuko ebiweebwayo ku mbeerera.
18 « Tu ne permettras pas à une sorcière de vivre.
“Omukazi omulogo omuttanga bussi.
19 « Celui qui aura des rapports sexuels avec un animal sera puni de mort.
“Omuntu akola eby’ensonyi n’ensolo ateekwanga kuttibwa.
20 « Celui qui sacrifie à un dieu quelconque, sauf à Yahvé seul, sera anéanti.
“Omuntu atwalanga ssaddaaka eri katonda omulala, atali nze Mukama, azikirizibwenga.
21 « Tu ne feras pas tort à un étranger et tu ne l'opprimeras pas, car vous étiez des étrangers dans le pays d'Égypte.
“Bannamawanga temubayisanga bubi, so temubanyigirizanga, kubanga nammwe mwali bannaggwanga mu nsi y’e Misiri.
22 « Vous ne profiterez d'aucune veuve ni d'aucun orphelin.
“Nnamwandu ne mulekwa temubajooganga.
23 Si tu en profites, et qu'ils crient vers moi, j'entendrai leur cri;
Bwe munaabajooganga ne bankaabira, nnaabawulirizanga.
24 ma colère s'enflammera, et je vous tuerai par l'épée; vos femmes seront veuves, et vos enfants orphelins.
Obusungu bwange ne bubuubuuka, mmwe ne mbatta n’ekitala. Bakyala bammwe ne bafuuka bannamwandu n’abaana bammwe bamulekwa.
25 « Si tu prêtes de l'argent à un pauvre de mon peuple qui est avec toi, tu ne seras pas pour lui un créancier. Tu ne lui demanderas pas d'intérêt.
“Bw’owolanga ensimbi omu ku bantu bange abali mu mmwe, ng’ali mu kwetaaga, teweeyisanga ng’abawozi b’ensimbi abalala; tomusasuzanga magoba.
26 Si tu prends en gage le vêtement de ton prochain, tu le lui rendras avant le coucher du soleil,
Bw’otwalanga ekyambalo ky’omuntu ng’akakalu, kimuddize ng’enjuba egenda okugwa;
27 car c'est sa seule couverture, c'est son vêtement pour sa peau. Dans quoi dormira-t-il? S'il crie vers moi, j'entendrai, car je suis miséricordieux.
kubanga ekyambalo kye ekyo kye ky’okwebikka kye kyokka ky’alina. Kale bw’otokimuddiza olwo asule mu ki? Bw’anankaabiriranga nzijanga kumuwuliriza, kubanga ndi wa kisa.
28 « Tu ne blasphémeras pas Dieu et tu ne maudiras pas un chef de ton peuple.
“Tovumanga Katonda, wadde okwogera obubi ku bafuzi bammwe.
29 « Tu ne tarderas pas à offrir de ta récolte et de l'écoulement de tes presses. « Vous me donnerez le premier-né de vos fils.
“Tolwangawo kuwaayo ku bibala ebibereberye nga byengedde. “Mutabani wo omubereberye onoomumpanga.
30 Tu feras de même avec ton bétail et avec tes brebis. Il restera sept jours avec sa mère, puis le huitième jour, vous me le donnerez.
Ente zo n’endiga zo nazo onookolanga bw’otyo. Onoozirekeranga bannyina baazo okumala ennaku musanvu; onoozimpanga ku lunaku olw’omunaana.
31 « Vous serez pour moi des hommes saints, c'est pourquoi vous ne mangerez pas de viande déchirée par les animaux dans les champs. Vous la jetterez aux chiens.
“Mujjanga kuba bantu bange batukuvu. Noolwekyo temuulyenga nnyama ya nsolo etaaguddwataaguddwa ebisolo eby’omu nsiko. Munaagirekeranga mbwa.

< Exode 22 >