Ruutin 1
1 Siihen aikaan kun tuomarit hallitsivat, tuli nälänhätä maahan. Silloin muuan Juudan Beetlehemin mies lähti sieltä ja asettui vaimonsa ja kahden poikansa kanssa muukalaisena asumaan Mooabin maahan.
Андэ дес, кана визэринас лэ вайды, андо тхэм кэрдилас бокх, ай екх мануш катар Вифлеем, андэ Иудея, традас тэ траий куса пэски ромни ай дуе щявэнца андо тхэм Моав.
2 Miehen nimi oli Elimelek, hänen vaimonsa nimi oli Noomi ja hänen kahden poikansa nimet Mahlon ja Kiljon; he olivat efratilaisia Juudan Beetlehemistä. Niin he tulivat Mooabin maahan ja oleskelivat siellä.
Кадо мануш бущёлас Элимелех, ай лэски ромни — Наоми, ай лэ дуй лэскэ щявэ — Махлон ай Килион. Вон сас катар Эфрата анда Вифлеем, кай сы андэ Иудея. Вон авилэ андо Моав ай траинас котэ.
3 Ja Elimelek, Noomin mies, kuoli, ja Noomi jäi jälkeen kahden poikansa kanssa.
Элимелех, ром ла Наомияко, мулас, ай вой ащилас дуе щявэнца.
4 Nämä ottivat itselleen mooabilaiset vaimot; toisen nimi oli Orpa ja toisen nimi Ruut. Ja he asuivat siellä noin kymmenen vuotta.
Вон лынэ ромнян моавиатянкэн — екх лэндар бущёлас Орпа, ай э кавэр Рут. Пала кодо сар вон траисардэ котэ каринг э дэш бэрш,
5 Ja myös nuo molemmat, Mahlon ja Kiljon, kuolivat, niin että vaimo jäi yksin jälkeen kahdesta pojastaan ja miehestään.
Ви Махлон ай Килион мулэ, ай Наоми ащилас би щявэнго ай ви би ромэско.
6 Silloin hän nousi miniöineen palataksensa takaisin Mooabin maasta, sillä hän oli kuullut Mooabin maassa, että Herra oli pitänyt kansastansa huolen ja antanut sille leipää.
Наоми шундас андо Моав, кэ о Рай Яхва ажутысардас пэскэ манушэнгэ ай дас лэн хабэ, ай Наоми пэскэ боранца гэтосайлас тэ болдэл-пэ кхэрэ.
7 Niin hän lähti yhdessä molempien miniäinsä kanssa siitä paikasta, jossa oli oleskellut. Ja heidän tietä käydessään matkalla Juudan maahan
Пэскэ боранца вой ащядас тхан, кай траияс, ай гэлас андо дром, саво трубуяс тэ анэл лэн палпалэ андэ пхув Иудаски.
8 sanoi Noomi molemmille miniöillensä: "Menkää, palatkaa kumpikin äitinne kotiin. Herra tehköön teille laupeuden, niinkuin te olette vainajille ja minulle tehneet.
Наоми пхэндас пэскэ борангэ: — Болдэн-тумэ сако андо пэска дако кхэр. Мэк о Рай Яхва авэл милошо каринг тумэ, сар ви тумэ санас милоша кай тумарэ мулэ ром ай мандэ.
9 Herra suokoon, että saisitte turvan kumpikin miehenne kodissa." Ja hän suuteli heitä. Mutta he korottivat äänensä ja itkivät
Мэк дэл о Рай Яхва саконакэ тумэндар тэ аракхэл пачя андо кхэр кай нэво ром. Вой чюмидас лэн, ай вон зуралэс рутэ
10 ja sanoivat hänelle: "Me seuraamme sinua sinun kansasi luo".
ай пхэндэ лакэ: — Амэ жяса туса кай тирэ мануш.
11 Mutta Noomi vastasi: "Kääntykää takaisin, tyttäreni; miksi te lähtisitte minun kanssani? Voinko minä enää saada poikia miehiksi teille?
Алом э Наоми пхэндас: — Болдэн-тумэ палпалэ кхэрэ, мурэ щея. Состар тэ жян манца? Мандэ наштык авэн инкэ щявэ, савэ кэрдёна тумарэ ром.
12 Kääntykää takaisin, tyttäreni, menkää, sillä minä olen liian vanha joutuakseni miehelään. Vaikka ajattelisinkin: 'Minulla on vielä toivoa', ja vaikka vielä tänä yönä joutuisin miehelään ja synnyttäisin poikia,
Болдэн-тумэ кхэрэ, мурэ щея; мэ аба сым пхури, тэ авэл ма кавэр ром. Ви тэ гиндысардэмас, кэ сы ман бизыяла, — ви андэ кады рати тэ авилэмас ромэса, ай котар кэрдэмас щявэн, –
13 ette kai te kuitenkaan odottaisi, kunnes he kasvaisivat suuriksi, ette kai te kuitenkaan sulkeutuisi huoneeseen ja olisi miehelään menemättä. Ei, tyttäreni; minä olen hyvin murheissani teidän tähtenne, sillä Herran käsi on sattunut minuun."
сар тумэ жутярна, жи пун вон барона? Шай ли тумэ ащен са кады врама би ромэнго? На, мурэ щея. Мури брига зуралэс пхари тумэнгэ, анда кадо кэ о васт лэ Раско лэ Яхваско болдас-пэ чёрэс каринг мандэ!
14 Niin he korottivat vielä äänensä ja itkivät. Silloin Orpa suuteli anoppiaan jäähyväisiksi, mutta Ruut riippui kiinni hänessä.
Ай атунчи вон палэ зуралэс рутэ. Ай э Орпа чюмидас пэска сокра по палуныпэ, алом э Рут ащилас ласа.
15 Ja Noomi sanoi: "Katso, kälysi on kääntynyt takaisin oman kansansa ja jumalansa luo, käänny sinäkin kälysi kanssa".
— Дыкх, — пхэндас Наоми, — тири бори болдэл-пэ палпалэ кай пэскэ мануш ай кай пэскэ дэвла. Болдэ-ту ви ту ласа.
16 Mutta Ruut vastasi: "Älä vaadi minua jättämään sinua ja kääntymään takaisin, pois sinun tyköäsi. Sillä mihin sinä menet, sinne minäkin menen, ja mihin sinä jäät, sinne minäkin jään; sinun kansasi on minun kansani, sinun Jumalasi on minun Jumalani.
Алом э Рут пхэндас: — На кикидэ пэ мандэ, тэ мэкав тут вай тэ болдав-ма тутар. Кай жяса ту, котэ ви мэ, ай кай ту ащядёса, ащядював ви мэ. Тирэ мануш авна мурэ мануш, ай тиро Дэл авла муро Дэл.
17 Missä sinä kuolet, siellä minäkin tahdon kuolla ja sinne tulla haudatuksi. Herra rangaiskoon minua nyt ja vasta, jos muu kuin kuolema erottaa meidät."
Кай мэрэс ту, мэрав ви мэ, ай котэ аво прахомэ. Фэри о мэрипэ лэл ман тутар. Мэк марэл ман о Рай Яхва зуралэс, тэ авла кавэрэс.
18 Kun Noomi näki, että hän oli lujasti päättänyt seurata häntä, ei hän enää puhunut siitä hänen kanssansa.
Кана Наоми атярдас, со э Рут щютас-пэ зуралэс тэ жял ласа, вой ащядилас тэ марэл ла тэлэ.
19 Niin he kulkivat molemmat yhdessä, kunnes tulivat Beetlehemiin. Ja kun he tulivat Beetlehemiin, joutui koko kaupunki liikkeelle heidän tähtensä, ja vaimot sanoivat: "Onko tämä Noomi?"
Ай солдуй жювля гэлэ май дур, жи пон чи авилэ андо Вифлеем. Кана вон дынэ андрэ, са о форо бугзысайлас анда лэндэ, ай лэ жювля пхэннас: — На кады э Наоми?
20 Mutta hän vastasi heille: "Älkää kutsuko minua Noomiksi, kutsukaa minua Maaraksi, sillä Kaikkivaltias on antanut minulle paljon katkerata murhetta.
— На акхарэн ман Наоми, — пхэндас вой лэнгэ. — Пхэнэн мангэ Мара, анда кадо кэ о Май Зурало кэрдас кэрко муро траё.
21 Rikkaana minä lähdin, mutta tyhjänä Herra antaa minun palata. Miksi siis kutsutte minua Noomiksi, kun Herra on minua vastaan todistanut ja Kaikkivaltias on tuottanut minulle onnettomuutta?"
Мэ гэлэмтар анда кадо форо барвалы, ай о Дэл болдас ман палпалэ би канческо. Состар тэ пхэнэн мангэ Наоми? О Рай Яхва щюдас ман андэ брига; о Май Зурало мэклас пэ ман бида.
22 Niin Noomi palasi miniänsä, mooabilaisen Ruutin, kanssa, joka tuli Mooabin maasta; ja he saapuivat Beetlehemiin ohranleikkuun alussa.
Кадэ Наоми болдас-пэ анда Моав пэска бораса, моавитянкаса ла Рутаса. Вон авилэ андо Вифлеем, кана мануш лынэ тэ кидэн ячмень.
