Sananlaskujen 24
1 Älä kadehdi pahoja ihmisiä äläkä halua heidän seuraansa.
Saanmo nga ap-apalan dagiti dakes, wenno saanmo a tarigagayan ti makikadua kadakuada,
2 Sillä heidän mielensä miettii väkivaltaa, ja turmiota haastavat heidän huulensa.
gapu ta agpangpanggep dagiti pusoda kadagiti rinaranggas, ken agibagbaga dagiti bibigda iti maipanggep iti riribuk.
3 Viisaudella talo rakennetaan ja ymmärryksellä vahvaksi varustetaan.
Babaen iti kinasirib, adda maipatakder a balay, ken babaen iti pannakaawat, naipasdek daytoy.
4 Taidolla täytetään kammiot, kaikkea kallista ja ihanaa tavaraa täyteen.
Babaen iti pannakaammo, napunno dagiti siled kadagiti agkakapateg ken agkakapintas a kinabaknang.
5 Viisas mies on väkevä, ja taidon mies on voipa voimaltansa.
Paneknekan ti masirib a tao a napigsa isuna, ken nasaysayaat ti tao nga addaan iti pannakaammo ngem iti tao a napigsa,
6 Neuvokkuudella näet on sinun käytävä sotaa, ja neuvonantajain runsaus tuo menestyksen.
ta babaen kadagiti nainsiriban a wagas ket mapagballigiam ti pannakigubatmo, ken adda balligi babaen kadagiti adu a mammagbaga.
7 Kovin on korkea hullulle viisaus, ei hän suutansa avaa portissa.
Ti kinasirib ket nangato unay para iti maag, saanna nga ilukat ti ngiwatna kadagiti ruangan.
8 Jolla on pahanteko mielessä, sitä juonittelijaksi sanotaan.
Adda maysa a tao nga agpangpanggep nga agaramid iti dakes-nalaing nga agaramid iti linuloko ti iyaw-awag kenkuana dagiti tattao.
9 Synti on hulluuden työ, ja pilkkaaja on ihmisille kauhistus.
Ti minamaag a panggep ket basol, ken um-umsien dagiti tattao ti mananglais.
10 Jos olet ollut veltto, joutuu ahtaana aikana voimasi ahtaalle.
No ipakpakitam ti kinatakrutmo iti aldaw ti riribuk, nakapuyka ngarud.
11 Pelasta ne, joita kuolemaan viedään, pysäytä ne, jotka surmapaikalle hoippuvat.
Ispalem dagiti maipanpanaw maiyap-apan iti ipapatay, ken tenglem dagiti agibar-ibar nga agturong iti pannakatayda.
12 Jos sanot: "Katso, emme tienneet siitä", niin ymmärtäähän asian sydänten tutkija; sinun sielusi vartioitsija sen tietää, ja hän kostaa ihmiselle hänen tekojensa mukaan.
No ibagam, “Awan ammomi maipanggep iti daytoy.” Saan kadi nga ammo ti Mangtimtimbang iti puso ti ibagbagam? Ken saan kadi nga ammo daytoy ti Mangsalsalaknib iti biagmo? Ken saan kadi nga itedto ti Dios no ania ti maikari iti tunggal maysa?
13 Syö hunajaa, poikani, sillä se on hyvää, ja mesi on makeaa suussasi.
Anakko, manganka iti diro gapu ta nasayaat daytoy, gapu ta ti tedted ti diro ket nasam-it iti panagramanmo.
14 Samankaltaiseksi tunne viisaus sielullesi; jos sen löydät, on sinulla tulevaisuus, ja toivosi ei mene turhaan.
Kasta met ti kinasirib para iti kararuam- no birukem daytoy, addanto masakbayan ken saanto a mapukaw ti namnamam.
15 Älä väijy, jumalaton, vanhurskaan majaa, älä hävitä hänen leposijaansa.
Saanka nga aglemmeng nga aguray a kas kadagiti nadangkes a tattao a mangdarup iti balay dagiti agar-aramid iti nalinteg. Saanmo a dadaelen ti pagtaenganna!
16 Sillä seitsemästi vanhurskas lankeaa ja nousee jälleen, mutta jumalattomat suistuvat onnettomuuteen.
Ta no matuang a maminpito ti tao nga agar-aramid ti nalinteg, bumangonto manen isuna, ngem dagiti nadangkes ket parmeken ti didigra.
17 Älä iloitse vihamiehesi langetessa, älköön sydämesi riemuitko hänen suistuessaan kumoon,
Saanka nga agrambak no marigrigatan ti kabusormo, ken saan koma nga aragsak ta pusom no maitublak isuna,
18 ettei Herra, kun sen näkee, sitä pahana pitäisi, ja kääntäisi vihaansa pois hänestä.
ta no saan ket makita ni Yahweh ken amangan no saannaka a kanunongan gapu iti dayta ket saannan a kapungtot dayta a tao.
19 Älä vihastu pahantekijäin tähden, älä kadehdi jumalattomia.
Saanka nga agdanag gapu kadagiti agar-aramid kadagiti dakes a banbanag, ken saanmo nga apalan dagiti nadangkes a tattao,
20 Sillä ei ole pahalla tulevaisuutta; jumalattomien lamppu sammuu.
ta awan masakbayan ti dakes a tao, ken arigna a maiddepto ti lampara ti nadangkes.
21 Pelkää, poikani, Herraa ja kuningasta, älä sekaannu kapinallisten seuraan.
Agbutengka kenni Yahweh, ken agbutengka iti ari, anakko; saanka a makikadua kadagiti mangsuksukir kadakuada,
22 Sillä yhtäkkiä tulee heille onnettomuus, tuomio-kuka tietää milloin-toisille niinkuin toisillekin.
ta giddatonto a dumteng ti didigrada ket siasino ti makaammo iti kadakkel ti pannakadadael a dumteng manipud kadakuada?
23 Nämäkin ovat viisaitten sanoja. Ei ole hyvä tuomitessa henkilöön katsoa.
Dagitoy ket sasao met laeng dagiti masirib. No maipapan iti linteg, saan a nasayaat no adda panangidumduma iti panangukom.
24 Joka sanoo syylliselle: "Sinä olet syytön", sitä kansat kiroavat, kansakunnat sadattelevat.
Siasinoman a mangibaga iti nagbasol, “Sika ti husto,” ket ilunodto dagiti tattao ken guraento dagiti nasion.
25 Mutta jotka oikein tuomitsevat, niiden käy hyvin, ja heille tulee onnen siunaus.
Ngem maaddaanto iti kasta unay a ragsak dagiti mangtubngar kadagiti nadangkes, ken addanto dumteng kadakuada a sagsagut a nasasayaat.
26 Se huulille suutelee, joka oikean vastauksen antaa.
Ti mangmangted iti pudno a sungbat ket arigna a mangmangted iti agek iti bibig.
27 Toimita tehtäväsi ulkona ja tee valmista pellollasi; sitten perusta itsellesi perhe.
Aramidem ti trabahom iti ruar, samo isagana ti talon; kalpasan dayta, ipatakdermon ti balaymo.
28 Älä ole syyttä todistajana lähimmäistäsi vastaan, vai petätkö sinä huulillasi?
Saanka nga agsaksi iti maibusor iti kaarubam nga awan ti gapgapuna, ken saanka a mangallilaw babaen kadagiti bibigmo.
29 Älä sano: "Niinkuin hän teki minulle, niin teen minä hänelle, minä kostan miehelle hänen tekojensa mukaan".
Saanmo nga ibaga, “Aramidekto kenkuana ti inaramidna kaniak; pagbayadekto isuna iti inaramidna.”
30 Minä kuljin laiskurin pellon ohitse, mielettömän miehen viinitarhan vieritse.
Nagnaak iti talon ti tao a sadut, limmabasak iti kaubasan ti tao nga awan ammona.
31 Ja katso: se kasvoi yltänsä polttiaisia; sen pinta oli nokkosten peitossa ja sen kiviaita luhistunut.
Nagtubtuboanen dagiti sisiit ti talonna, naabbonganen ti daga kadagiti siitan a mula, ken narban ti bato nga aladna.
32 Minä katselin ja painoin mieleeni, havaitsin ja otin opikseni:
Kalpasanna, nakitak ket pinanunotko; kimmitaak ket nakasursuroak.
33 Nuku vielä vähän, torku vähän, makaa vähän ristissä käsin,
Maturog pay bassit, iridep pay bassit, idalikepkep pay biit tapno makainana-
34 niin köyhyys käy päällesi niinkuin rosvo ja puute niinkuin asestettu mies.
ket dumteng kenka ti kinapanglaw a kas iti agtatakaw, ken dumteng kenka dagiti panagkasapulam a kasla dagitoy ket nakaarmas a soldado.
