Sananlaskujen 22

1 Nimi on kalliimpi suurta rikkautta, suosio hopeata ja kultaa parempi.

نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

2 Rikas ja köyhä kohtaavat toisensa; Herra on luonut kumpaisenkin.

دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

3 Mielevä näkee vaaran ja kätkeytyy, mutta yksinkertaiset käyvät kohti ja saavat vahingon.

شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

4 Nöyryyden ja Herran pelon palkka on rikkaus, kunnia ja elämä.

ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

5 Orjantappuroita ja pauloja on väärän tiellä; henkensä varjelee, joka niistä kaukana pysyy.

راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

6 Totuta poikanen tiensä suuntaan, niin hän ei vanhanakaan siitä poikkea.

بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

7 Rikas hallitsee köyhiä, ja velallinen joutuu velkojan orjaksi.

فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

8 Joka vääryyttä kylvää, se turmiota niittää, ja hänen vihansa vitsa häviää.

هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

9 Hyvänsuopa saa siunauksen, sillä hän antaa leivästään vaivaiselle.

شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

10 Aja pois pilkkaaja, niin poistuu tora ja loppuu riita ja häväistys.

مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

11 Joka sydämen puhtautta rakastaa, jolla on suloiset huulet, sen ystävä on kuningas.

اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

12 Herran silmät suojelevat taitoa, mutta uskottoman sanat hän kääntää väärään.

خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

13 Laiska sanoo: "Ulkona on leijona; tappavat vielä minut keskellä toria".

آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

14 Irstaitten vaimojen suu on syvä kuoppa; Herran vihan alainen kaatuu siihen.

سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

15 Hulluus on kiertynyt kiinni poikasen sydämeen, mutta kurituksen vitsa sen hänestä kauas karkoittaa.

حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

16 Vaivaiselle on voitoksi, jos häntä sorretaan, rikkaalle tappioksi, jos hänelle annetaan.

کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

17 Kallista korvasi ja kuuntele viisaitten sanoja ja tarkkaa minun taitoani.

به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

18 Sillä suloista on, jos kätket ne sisimpääsi; olkoot ne kaikki huulillasi valmiina.

زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

19 Että Herra olisi sinun turvanasi, siksi olen minä nyt neuvonut juuri sinua.

این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

20 Olenhan ennenkin sinulle kirjoittanut, antanut neuvoja ja tietoa,

این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

21 opettaakseni sinulle totuutta, vakaita sanoja, että voisit vakain sanoin vastata lähettäjällesi.

تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

22 Älä raasta vaivaista, siksi että hän on vaivainen, äläkä polje kurjaa portissa,

اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

23 sillä Herra ajaa hänen asiansa ja riistää hänen riistäjiltään hengen.

زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

24 Älä rupea pikavihaisen ystäväksi äläkä seurustele kiukkuisen kanssa,

با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

25 että et tottuisi hänen teihinsä ja saattaisi sieluasi ansaan.

مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

26 Älä ole niitä, jotka kättä lyövät, jotka menevät takuuseen veloista.

ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

27 Jollei sinulla ole, millä maksaa, mitäs muuta, kuin viedään vuode altasi!

زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

28 Älä siirrä ikivanhaa rajaa, jonka esi-isäsi ovat asettaneet.

حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

29 Jos näet miehen, kerkeän toimissaan, hänen paikkansa on kuningasten, ei alhaisten, palveluksessa.

اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.