Luukkaan 12
1 Kuin monta tuhatta ihmistä kokoontuivat, niin että he toinen toistansa tallasivat, rupesi hän sanomaan opetuslapsillensa: kavahtakaat ensisti Pharisealaisten hapatusta, joka on ulkokullaisuus;
इतणे च ओथु जालू हजारां दी भीड़ होई गेई, ऐथू दीकर की लोक इकी दुऐ पर डेई पोंदे थे, तां यीशुऐ सबना ला पेहले अपणे चेलयां ने बोलया, फरीसियां दी कपटरूपी जिन्दगी ला जड़ी खमिरे सांई है उसा ला बची करी रेनयो।
2 Sillä ei ole mitään peitetty, joka ei ilmi tule, eikä ole salattu, mikä ei tiettäväksi tule.
क्योंकि कुछ भी ढक्या नी है, जड़ा खोलया नी जाणा है; कने कुछ छुपया नी है, जड़ा सामणे नी ओणा है।
3 Sentähden ne, mitä te pimeydessä sanotte, pitää valkeudessa kuultaman, ja mitä te korvaan puhuneet olette kammioissa, se pitää saarnattaman kattoin päällä.
तांई तां जड़ा कुछ, तुसां नेहरे च बोलया है, सै लौइ च सुणाया जाणा, कने जड़ा तुसां अंदर कमरयां च कन्ना च बोलया है, उदा छती पर चढ़ी करी प्रचार होंणा।
4 Mutta minä sanon teille, minun ystävilleni: älkäät niitä peljätkö, jotka ruumiin tappavat, ja ei ole heidän sitte enempää tekemistä.
“पर मैं तुसां ने बोलदा है, जड़े मेरे साथी न, कि जड़े शरीरे जो मारी सकदे न, पर सै आत्मा जो नी मारी सकदे न, उना ला डरदे मत।”
5 Mutta minä tahdon osoittaa teille, ketä teidän tulee peljätä: peljätkää sitä, jolla on valta, sittekuin hän tappanut on, myös helvettiin sysätä; totta minä sanon teille: sitä te peljätkäät. (Geenna g1067)
मैं तुहांजो चेतावनी दिन्दा है की तुहांजो कुसने डरना चाईदा, तुहांजो उस परमेश्वरे ला डरणा चाईदा जिसयो तुहांजो मारणे ला बाद नरके च भेजणे दा हक है। (Geenna g1067)
6 Eikö viisi varpusta myydä kahteen ropoon? ja ei yksikään heistä ole Jumalan edessä unohdettu.
“क्या बड़ी घट कीमत च पंज चीड़ियाँ नी बिकदियां? तमी परमेश्वर उना चे इकी जो भी नी भुलदा।”
7 Ovat myös kaikki teidän päänne hiukset luetut. Älkäät siis peljätkö: te olette paremmat kuin monta varpusta.
बल्कि तुहाड़े सिरे दे सारे बाल भी गिणयो न, इस तांई डरा मत, तुसां परमेश्वरे तांई मतियां चीड़ियाँ ला भी बदीकरी कीमती न।
8 Mutta minä sanon teille: jokainen joka minun tunnustaa ihmisten edessä, sen myös Ihmisen Poika on tunnustava Jumalan enkelien edessä:
मैं, माणुऐ दे पुत्र तुहांजो बोलदा है जड़े कोई बोलदे न, की सै मेरे चेले न, उसयो मैं भी अपणे स्वर्गीय पिता परमेश्वर दे सामणे अपणे चेले मनी लेंगा।
9 Mutta joka minun kieltää ihmisten edessä, se pitää kiellettämän Jumalan enkelien edessä.
पर अगर सै दूजयां दे सामणे ऐ बोलणे ला डरदे न, कि असां यीशुऐ दे चेले न, तां परमेश्वरे भी अपणे स्वर्गदूतां सामणे तुहांजो चेला नी मनणा है।
10 Ja joka puhuu sanan Ihmisen Poikaa vastaan, se hänelle anteeksi annetaan; mutta joka Pyhää Henkeä pilkkaa, ei sitä anteeksi anneta.
पर जड़ा कोई माणुऐ दे पुत्रे दे बारे च कोई बुरी गल्ल बोलगा, उदा ऐ अपराध माफ होई जाणा, पर जड़ा कोई पबित्र आत्मा दे बारे च बुरा बोलगा, उदा अपराध माफ नी होणा है।
11 Kuin he teitä vetävät synagogiin, esivallan ja valtamiesten eteen, niin älkäät murehtiko, kuinka taikka mitä teidän edestänne vastaaman pitää, eli mitä teidän pitää sanoman.
“जालू लोक तुहांजो यहूदी जंज घर च कने हाकिमां कने अधिकारियां दे सामणे लेई जांगे, तां चिंता मत करदे की असां कियां या क्या जबाब देंन, या क्या बोलन।”
12 Sillä Pyhä Henki opettaa teitä sillä hetkellä, mitä teidän tulee sanoa.
क्योंकि पबित्र आत्मा तुहांजो तालू ही सिखाई देणा, की क्या बोलणा चाईदा।
13 Niin sanoi hänelle yksi kansasta: Mestari, sanos minun veljelleni, että hän jakais minun kanssani perinnön.
फिरी भिड़ा चे इकी माणुऐ यीशुऐ बोलया, “गुरू जी, मेरे भाईऐ जो बोल, की पिता दी जमीन जयादात मिंजो देई दे।”
14 Mutta hän sanoi hänelle: ihminen, kuka pani minun tuomariksi eli jakomieheksi teidän välillänne?
यीशुऐ उसयो बोलया, “हे माणु, कुनी मिंजो तुहाड़ा न्याय करणे बाला या धन बंडणे बाला बणाया है?”
15 Ja hän sanoi heille: katsokaat ja kavahtakaat ahneutta; sillä ei jonkun elämä siinä seiso, että hänellä paljo kalua on.
कने यीशुऐ उना जो बोलया, “ध्यान रखा, कने हर तरा दिया मोहमाया ने अपणे आपे जो बचाई रखा; क्योंकि कदी भी जिन्दगी उदिया जमीन जायदाद ला जादा नी होंदी।”
16 Niin hän sanoi heille vertauksen, sanoen: yhden rikkaan miehen maa kasvoi hyvin.
यीशुऐ उना जो इक कहाणी सुणाई, कुसकी अमीरे दिया जमिना च मती भरी फसल होई।
17 Ja hän ajatteli itsellänsä ja sanoi: mitä minä teen, ettei minulla ole, kuhunka minä kokoon eloni?
तालू सै अपणे मने च सोचणा लग्गा, की मिंजो नी समझ ओआ दी की मैं क्या करे, क्योंकि मेरे बाल तां इतणी जगा ही नी है, जिथू मैं अपणी सारिया फसला जो रखी सके।
18 Ja sanoi: sen minä teen: minä maahan jaotan aittani, ja rakennan suuremmat, ja kokoon sinne kaiken tuloni ja hyvyyteni,
कने उनी बोलया, मैं इयां करणा है की अपणे गोदामें दियां बखारियां जो तोड़ी करी उना ला बडियां बणाणियां न; कने ओथु अपणी सारी संपति कने फसल रखणी;
19 Ja sanon sielulleni: sielu, sinulla on pantu paljo hyvyyttä moneksi vuodeksi: lepää, syö, juo, riemuitse.
कने इदे बाद अपणे आपे ने बोलणा, की तेरे बाल मते साला तांई मती धन दौलत कने फसल रखियो है; मजे ने खा पी, सूखे ने रे।
20 Mutta Jumala sanoi hänelle: sinä tyhmä! tänä yönä sinun sielus sinulta pois otetaan: kuka ne sitte saa, joita sinä valmistanut olet?
पर परमेश्वरे उसयो बोलया, हे मुर्ख! इसा राती तू मरी जा; तां तालू जड़ा कुछ तू गठेरया है, सै कुसदा होणा?
21 Niin on myös se, joka itsellensä tavaraa kokoo, ja ei ole rikas Jumalassa.
“इयां ही उस माणुऐ ने भी होणा है जड़ा सब कुछ अपणे तांई गठेरदा, पर परमेश्वरे दिया सेबा करणे तांई अपणी क्षमता कने धन दौलत खर्च नी करदा।”
22 Niin hän sanoi opetuslapsillensa: sentähden sanon minä teille: älkäät murehtiko elämästänne, mitä teidän pitä syömän, eikä ruumiistanne, millä te itseänne verhoitatte.
फिरी उनी अपणे चेलयां ने बोलया, तांई तां मैं तुहांजो बोलदा है, अपणी जिन्दगी दी चिंता मत करा, की असां क्या खांगे; ना ही अपणे शरीरे दी की असां क्या पांगे।
23 Henki on enempi kuin ruoka, ja ruumis parempi kuin vaate.
क्योंकि रोटिया ला जिन्दगी कने कपड़यां ला शरीर जादा बदीकरी है।
24 Katselkaat kaarneita: ei he kylvä eikä niitä, ei heillä ole myös kellaria eikä aittaa, ja Jumala elättää heidät: kuinka paljoa paremmat te olette kuin linnut?
कोयां पर ध्यान दिया; ना सै रादें न, ना सै बडदे न, न उना बाल खेतर; ना उना दे गोदाम होंदे न जिथू से गठेरी सकन, तमी परमेश्वर उना जो पालदा है। तुहाड़ी कीमत पंछियां ला भी बदीकरी है।
25 Mutta kuka teistä murheellansa voi lisätä varrellensa yhden kyynärän?
तुसां चे ऐसा कुण है, जड़ा चिंता करणे ने अपणिया जिन्दगिया च इक घड़ी भी बधाई सकदा है?
26 Sentähden ellette siis voi sitä, mikä vähin on, miksi te muista murehditte?
इस तांई अगर तुसां सबना ला छोटा कम्म भी नी करी सकदे, तां जिन्दगी च दुजियां गल्लां दी कजो चिंता करदे न?
27 Katselkaat kukkasia, kuinka ne kasvavat: ei he työtä tee, eikä kehrää; ja minä sanon teille: ei Salomo kaikessa kunniassansa niin ollut vaatetettu kuin yksi heistä.
“जंगली फुलां दे बारे च सोचा की सै कियां बडुदें न, सै ना तां मेहनत करदे न, कने ना ही कपड़े पांदे न, तमी मैं तुसां ने बोलदा है, की जालू राजा सुलैमान बाल धन दौलत थी, तालू भी उनी जंगली फुलां चे कुसी सांई भी कपड़े नी पायो थे।”
28 Jos siis ruohon, joka tänäpänä kedolla seisoo jo huomenna pätsiin heitetään, Jumala niin vaatettaa, eikö hän paljoa enemmin teidän sitä te, te vähäuskoiset?
इस तांई अगर परमेश्वर दरबड़े दे घाऐ जो, जड़ा अज है, कने कल अग्गी च फुकया जांणा, तमी परमेश्वर घाऐ जो इतणी सुन्दरता दिन्दा है, तां हे अल्पविश्वासियों, तां उनी पक्का तुहाड़ी देखभाल करणी है, तुहाड़ा भरोसा इतणा घट्ट कजो है?
29 Sentähden, älkäät etsikö, mitä teidän syömän eli juoman pitää, ja älkäät surulliset olko.
कने तुसां इसा गल्लां दिया तोपा च मत रिया, की क्या खांगे कने क्या पींगे, कने ना ही शक करा।
30 Sillä näitä kaikkia pakanat maailmassa pyytävät; mutta teidän Isänne tietää, että te näitä tarvitsette.
क्योंकि जड़े लोक परमेश्वरे जो नी जाणदे सै इना चिजां जो तोपदे रेंदे न; कने तुहाड़ा पिता जाणदा है, तुहांजो इना चिजां दी जरूरत है।
31 Vaan paremmin etsikäät Jumalan valtakuntaa, niin nämät kaikki teille annetaan.
पर उदे राज्य दिया तोपा च रिया, तां ऐ चिजां भी तुहांजो मिली जाणियां।
32 Älä pelkää, piskuinen lauma; sillä teidän Isällänne on hyvä tahto antaa teille valtakunnan.
तुसां मेरे तांई भेडां दे झुण्ड सांई न, इस तांई कुसा भी गल्ला दे बारे च मत डरा; क्योंकि तुहाड़े परमेश्वर पिता जो ऐ खुशी है, की तुहांजो राज्य दे।
33 Myykäät, mitä teillä on, ja antakaat almua. Tehkäät teillenne säkit, jotka ei vanhene, puuttumatoin tavara taivaissa, kuhunka ei varas ulotu, ja kusssa ei koi raiskaa.
अपणिया जमीन जयादात जो बेचिकरी दान करी दीया; कने अपणे तांई ऐसे बटुऐ बणां, जड़े पराणे नी होंदे, इदा मतलब की स्वर्गे च ऐसा धन गठेरा जड़ा घटदा नी है कने जिसदे नेड़े चोर नी जांदा है, कने खराब करणे बाला कीड़ा नी लगदा।
34 Sillä kussa teidän tavaranne on, siellä on myös teidän sydämenne.
क्योंकि जिथू तुहाड़ा धन है, ओथु तुहाड़ा मन भी लगया रेंदा है।
35 Olkoon teidän kupeenne vyötetyt ja teidän kynttilänne sytytetyt.
हमेशा सेबा करणे तांई तैयार रिया कने सारी रात तुहाड़े दिय्ये बलदे रेंन।
36 Ja olkaat te niiden ihmisten kaltaiset, jotka odottavat Herraansa häistä palajavan: että kuin hän tulee ja kolkuttaa, niin he hänelle avaavat.
कने तुसां उना माणुऐ सांई बणा, जड़े अपणे मालिके जो निय्याला दे होन, की सै बियाह ला कालू बापस ओंगा; की सै जालू आई करी दरबाजा खट खटागां तां झट उदे तांई खोली देन।
37 Autuaat ovat ne palveliat, jotka Herra tultuansa löytää valvomasta. Totisesti sanon minä teille: hän sonnustaa itsensä ja asettaa heidät aterioitsemaan, ja tulee ja palvelee heitä.
धन्य न सै सेवक, जिना जो मालिक आई करी उदे बापस ओणे दी निय्याल रखदे दिखे; मैं तुहांजो ने सच्च बोलदा, की उनी इक सेवके सांई कपड़े पाई करी उना जो रोटी खाणां बठाणा, कने अपु उना जो खांणे तांई परोसणा।
38 Ja jos hän tulee toisessa vartiossa, eli kolmannessa vartiossa tulee, ja näin löytää, autuaat ovat ne palvelia.
अगर सै अधिया राती या ब्यागा पेहर च आई करी उना जो जागदा दिखे, तां सै सेवक धन्य न।
39 Mutta se tietäkäät, että jos perheen-isäntä tietäis, millä hetkellä varas on tuleva, tosin hän valvois eikä sallisi huonettansa kaivettaa.
पर तुसां ऐ जाणी लिया, की अगर घरे दा मालिक जाणदा, की चोरे कुसा घड़िया ओणा है, तां सै जागदा रेंदा, कने अपणे घरे च चोरी नी होणा दिन्दा।
40 Sentähden olkaat te myös valmiit: sillä, millä hetkellä ette luulekaan, tulee Ihmisen Poika.
तुसां भी मेरे बापस ओणे तांई तैयार रिया; क्योंकि मैं, माणुऐ दे पुत्रे ऐसिया घड़िया स्वर्गे ला ओणा जालू तुसां मेरे ओणे दी उम्मीद नी कितियो होणी है।
41 Niin sanoi Pietari hänelle: Herra, sanotkos tämän vertauksen meille, eli myös kaikille?
तालू पतरसे बोलया, “प्रभु जी, क्या ऐ कहाणी तू सांझो ही बोला दा है की सबना जो बोलदा है।”
42 Mutta Herra sanoi: kuka on uskollinen ja toimellinen perheenhaltia, jonka Herra asettaa perheensä päälle, oikialla ajalla määrättyä osaa antamaan.
प्रभु यीशुऐ बोलया, “सै भरोसे लाइक कने अकला बाला भंडारी कुण है, मालिक जिसयो नोकरां-चाकरां दा सरदार बणाऐ ताकि सै उना जो टेमे दा खांणे पिंणे दा समान दे।”
43 Autuas on se palvelia, jonka Herra tultuansa niin löytää tehneen.
धन्य है सै सेवक, जिसयो उदा मालिक आई करी ऐसा ही करदा दिखे।
44 Totisesti sanon minä teille: hän asettaa hänen kaiken tavaransa päälle.
मैं तुहांजो ने सच्च बोलदा; उनी उसयो अपणिया सारिया संपतिया दा मालिक बणाई देणा।
45 Mutta jos palvelia sanoo sydämessänsä: minun Herrani viipyy tulemasta, ja rupee palkollisia hosumaan, ja syömään ja juomaan ja juopumaan,
पर अगर सै सेवक सोचणा लग्गे, की मेरे मालिके जो ओणे च हल्ले बड़ा बकत है, कने सै दासां कने दासियाँ जो मारणा-कुटणा कने खाणां-पिणा कने शराबी होणा लग्गे।
46 Niin tulee palvelian herra sinä päivänä, jona ei hän luulekaan, ja sillä hetkellä, jota ei hän tiedä, ja eroittaa hänen, ja antaa hänelle osan uskottomain kanssa.
तां उस दासे दे मालिके ऐसे रोजे ओणा है जिस दिने सै उसयो निय्याला दा नी होणा, कने ऐसी घड़ी जिसा जो सै जाणदा ना होणा, तालू उदे मालिके ओणा, उसयो खरियाँ झिड़कां देईकरी उदी गिणती अविश्वासियां सोगी करी देणा।
47 Mutta sen palvelian, joka tiesi Herransa tahdon, ja ei itsiänsä valmistanut eikä tehnyt hänen tahtonsa jälkeen, täytyy paljon haavoja kärsiä.
कने सै सेवक जड़ा मालिके दी इच्छा जाणदा था, कने तैयार नी रिया कने ना उदिया मरजिया चलया, उनी बड़ी मार खांणी।
48 Joka taas ei tietänyt, ja kuitenkin teki haavain ansion, sen pitää vähemmän haavoja kärsimän; sillä kenelle paljo annettu on, siltä paljon etsitään, ja jonka haltuun paljo on annettu, sitä enempi anotaan.
पर जिसयो पता नी होईकरी मार खाणे जोगा कम्म करे उनी घट मार खांणी, तांई तां जिसयो जादा दितया है उसला जादा मंगया जाणा है; कने जिसयो जादा सौंपया है, उसला जादा दा हिसाब लेणा है।
49 Minä tuli sytyttämään tulta maan päälle, ja mitä minä tahdon, vaan että se jo palais?
मैं धरतिया पर अग्ग लगाणा आया है; बस ऐ ही चांदा है, की हुण ही लगी जांदी!
50 Mutta minun pitää kasteella kastettaman, ja kuinka minä ahdistetaan siihenasti että se täytetään?
मिंजो जल्द ही इक भयंकर पीड़ झेलणा पोणी है; कने जालू दीकर सै पीड़ नी झलगा तालू दीकर मैं बड़ा बेचेन है।
51 Luuletteko, että minä tulin rauhaa lähettämään maan päälle? En, sanon minä teille, vaan eripuraisuutta.
तुसां क्या सोचदे न की मैं धरतिया पर लोकां बिच मेल मिलाप करणा आया है? मैं बोलदा है, नी मैं लग करणा आया है।
52 Sillä tästedes pitää viisi oleman eroitetut yhdessä huoneessa, kolme kahta vastaan ja kaksi kolmea vastaan.
क्योंकि अगर कुसी इकी घरे दे पंज जणे न, तां उना अपु चे बख रेणा है, तिन्ना जाणया जड़े मिंजो पर भरोसा नी करदे उना दों जणयां दा बिरोध करणा जड़े मिंजो पर भरोसा करदे न।
53 Isä eroitetaan poikaansa vastaan ja poika isää vastaan, äiti tytärtä vastaan ja tytär äitiä vastaan, anoppi miniäänsä vastaan, miniä anoppiansa vastaan.
पिता पुत्रे ने, कने पुत्रे पिता ने बेर रखणा; माता कुड़िया ने, कने कुड़िया माता ने, ससु नुआ ने, कने नुआ ससु ने बैर रखणा है।
54 Niin hän sanoi myös kansalle: kuin te näette pilven lännestä nousevan, niin te kohta sanotte: sade tulee; niin myös tuleekin.
कने यीशुऐ भिड़ा ने भी बोलया, जालू तुसां बदलां जो पशचिम ला उठदे दिखदे न, तां झट बोलदे न, की बरखा होणी है, कने इयां ही होंदा है।
55 Ja kuin te näette etelän tuulevan, niin te sanotte: helle tulee; niin myös tuleekin.
कने जालू दक्षिणी होआ चलदी दिखदे न तां बोलदे की लू चलणी, कने इयां ही होंदा है।
56 Te ulkokullatut, maan ja taivaan muodon te taidatte koetella, miksi ette siis tätä aikaa koettele?
हे कपटियों, तुसां धरती कने अम्बरे दे रुपे च भेद करी सकदे न, पर इस युगे च परमेश्वर क्या करा दा है, उदे बारे च भेद कजो नी जाणदे न।
57 Minkätähden siis ette myös itsestänne tuomitse, mikä oikia on?
तुसां जो अपु ही फेसला करणा चाईदा की तुहाड़े तांई क्या ठीक है?
58 Sillä kuin sinä menet riitaveljes kanssa esivallan eteen, niin pyydä tiellä hänestä päästä; ettei hän sinua tuomarin eteen vetäisi, ja tuomari antais sinua ylön pyövelille, ja pyöveli heittäis sinun torniin.
जालू तू अपणे मुद्दई सोगी न्याय करणे बाले बाल चलया है, तां रस्ते च ही उसला छुटणे दी कोसिस करी ले इयां ना हो, की सै तिजो जजे बाल लेई जाऐ, कने जज सिपाई बाल देई दे कने सिपाई तिजो जेला च पाई दे।
59 Minä sanon sinulle: et sinä sieltä ennen pääse ulos, kuin sinä viimeisen rovon maksat.
मैं तुहांजो बोलदा है, कि जालू दीकर तू दमड़ी-दमड़ी नी देई दिंगा तालू दीकर ओथु ला नी छुटी सकणा है।
