< Luka 9 >

1 Gbe ɖeka Yesu yɔ eƒe nusrɔ̃la wuieveawo ƒo ƒui, eye wòna ŋusẽ wo be woanya gbɔgbɔ vɔ̃wo do goe le ameawo me, eye woada gbe le dɔ ƒomevi vovovowo lélawo ŋu.
ଇ ବିତ୍ରେ ଜିସୁ ବାର ଗଟ୍‌ ଚେଲାକେ କୁଦି ଗଟ୍‌ ଟାଣେ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ଲା, ଆର୍‌ ସେମଃନ୍‌କେ ସଃବୁ ବୁତ୍‌ ଚାଡାଉଁକେ ଆରେକ୍‌ ରଗ୍ ଉଜ୍‌ କଃରୁକେ ସଃକ୍ତି ଆର୍‌ ଅଃଦିକାର୍‌ ଦିଲା ।
2 Le esia megbe la, edɔ wo ɖa be woagblɔ mawufiaɖuƒe la ƒe vavanya na ame sia ame, eye woayɔ dɔ dɔléle ɖe sia ɖe ƒomevi.
ସେ ସେମଃନ୍‌କେ ମାପ୍ରୁର୍‌ ରାଇଜାର୍‌ ନିକ କବୁର୍‌ ପର୍ଚାର୍‌ କଃରୁକେ ଆର୍‌ ରଗିମଃନ୍‌କେ ନିକ କଃରୁକେ ଅଃଦିକାର୍‌ ଦଃୟ୍‌ ହଃଟାୟ୍‌ଲା ।
3 Ede se na wo be, “Migatsɔ naneke ɖe asi hena mɔzɔzɔ o, atizɔti loo alo mɔzɔkotoku, alo abolo, alo klosalo, alo awu eve o.
ଆର୍‌ ସେମଃନ୍‌କେ କୟ୍‌ଲା, “ତୁମିମଃନ୍ ଜାତା ବଃଳ୍‌ ଡାଙ୍ଗ୍, ମଣା, ରୁଟି କି ଟଃକା, କାୟ୍‌ରି ହେଁ ନିଆ ନାୟ୍‌, ଆରେକ୍‌ ଜଳେକ୍‌ ଆଙ୍ଗି ହେଁ ସଃଙ୍ଗେ ଦଃରା ନାୟ୍‌ ।
4 Ne mieɖo du aɖe me la, midze aƒe ɖeka ko me.”
ଆର୍‌ ଜୁୟ୍‌ ଗଃରେ ଜାହାସ୍‌, ସେତିହୁଣି ନଃବାଉଳ୍‌ତା ହଃତେକ୍‌ ସେତି ରିଆ ।
5 Nenye be amewo mexɔ mi le du aɖe me o la, midzo le dua me. Ke ne miedzo yina la, miʋuʋu ke si le miaƒe afɔwo ŋuti la ɖi hena ɖaseɖiɖi le dua ŋuti.
ଆର୍‌ ଜଃତେକ୍‌ ଲକ୍‌ ତୁମିମଃନ୍‌କେ ନଃଦେର୍‌ତି, ସେ ଗଃଳେ ହୁଣି ବାରାୟ୍‌ ଜାତା ବଃଳ୍‌, ସେମଃନାର୍‌ ବିରଦେ ସାକି ଦେଉଁକେ ତୁମାର୍‌ ହାଦାର୍‌ ଦୁଳି ହାହଳି ଦିଆସ୍‌ ।”
6 Ale nusrɔ̃lawo dze mɔ nɔ tsatsam le du kple kɔƒewo me, henɔ nyanyui la kakam, eye wonɔ gbe dam le dɔnɔwo hã ŋu.
ସେତାକ୍‌ ସେମଃନ୍ ସେତିହୁଣି ଗଃଲାୟ୍‌ ଆର୍‌ ସଃବୁ ହାକ୍‌ ନିକ କବୁର୍‌ ପର୍ଚାର୍‌ ଆର୍‌ ରଗିମଃନ୍‌କେ ଉଜ୍‌ କଃରୁ କଃରୁ ଗାଉଁ ଗାଉଁ ବୁଲୁକ୍‌ ଦଃର୍ଲାୟ୍‌ ।
7 Esi Herod si nye mɔmefia la se nukunu siwo wɔm Yesu nɔ la, etsi dzimaɖeɖi, eye eƒe susu hã ɖe fu nɛ ŋutɔ, elabena ese ame aɖewo nɔ gbɔgblɔm be, “Yohanes Mawutsidetanamelae gagbɔ agbe.”
ଜଃଡେବଃଳ୍‌ ତଃଳ୍ୟାରଃଜା ହେରଦ୍‌ ଇସଃବୁ ଗଃଟ୍‍ଣା କଃତା ସୁଣି ବେସି କାବା ଅୟ୍‌ଲା, ଆର୍‌ ତାର୍‌ ବୁଦି ବାଣା ଅୟ୍‌ଲି, କାୟ୍‌ତାକ୍‌ବଃଲେକ୍‌ ବାପ୍ତିସମ୍‌ ଦେତା ଜହନ୍‌ ମଃର୍ନେ ହୁଣି ଉଟି ଆଚେ ବଃଲି କେ କେ କଃଉତି ରିଲାୟ୍‌ ।
8 Ɖewo hã nɔ gbɔgblɔm be, “Eliya ɖe eɖokui fia.” Ame bubuwo hã be, “Nyagblɔɖila xoxoawo dometɔ ɖekae fɔ tso ame kukuwo dome.”
ଆରେକ୍‌ କେ କେ ଏଲିୟ ଦଃକାୟ୍‌ ଅୟ୍‌ଆଚେ ଆର୍‌ ବିନ୍ ଲକ୍‌ମଃନ୍ ଆଗ୍ ହୁର୍ବାର୍‌ ବାବ୍‌ବାଦିମଃନାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଗଟେକ୍‌ ମଃର୍ନେହୁଣି ଉଟି ଆଚେ ବଃଲି କଃଉତି ରିଲାୟ୍‌ ।
9 Le esia ta la, Herod gblɔ na eɖokui be, “Metso ta le Yohanes nu, ke ame kae nye esia si ŋu mele nya wɔnuku siawo sem tsoe?” Ale wòdi vevie be yeakpɔ Yesu.
ମଃତର୍‌ ହେରଦ୍‌ ରଃଜା କୟ୍‌ଲା, “ଜହନ୍‌କେ ମୁଣ୍ଡ୍ ତ ମୁଁୟ୍‌ କାଟି ଆଚି, ମଃତର୍‌ ଜାର୍‌ ବିସୟେ ମୁଁୟ୍‌ ଅଃନ୍‌କାର୍‌ ସୁଣୁଲେ ଏ ତଃବେ କେ?” ଆର୍‌ ସେ ତାକ୍‌ ଦଃକୁକ୍‌ ମଃନ୍‌ କଃର୍ତି ରିଲା ।
10 Esi apostoloawo trɔ gbɔ va la, wogblɔ nu siwo wowɔ la na Yesu. Emegbe la, Yesu kplɔ wo dzoe dzaa yi Betsaida dua me.
ତାର୍‌ହଃଚେ ହଃଟାୟ୍‌ଲା ଚେଲାମଃନ୍ ବାଉଳି ଆସି, ଜାୟ୍‌ରି ଜାୟ୍‌ରି କଃରି ରିଲାୟ୍‌ ସେରି ସଃବୁ ଜିସୁକେ ଗଟେକ୍‌ ଗଟେକ୍‌ କଃରି କୟ୍‌ଲାୟ୍‌, ଆର୍‌ ସେମଃନ୍‌କେ ସଃଙ୍ଗେ ଦଃରି ଅଃଲ୍‌ଗା ଅୟ୍‌ ବେତ୍‌ସାଇଦା ନାଉଁଆର୍‌ ଗଃଳେ ଗଃଳାୟ୍‌ ।
11 Gake ame geɖewo nya afi si yim wonɔ xoxoxo, eya ta wokplɔ wo ɖo. Exɔ wo alɔ eve, eye wògade asi nufiafia wo me tso mawufiaɖuƒe la ŋu, eye wòyɔ dɔ dɔnɔwo hã le wo dome.
ମଃତର୍‌ ଲକ୍‌ମଃନ୍ ସେରି ଜାଣି ତାର୍‌ ହଃଚେ ହଃଚେ ଗଃଳାୟ୍‌, ଜିସୁ ମଃନ୍‌ବିଚାରି ସେମଃନ୍‌କେ କୁଦ୍‌ଲା, ଆର୍‌ ମାପ୍ରୁ ରାଇଜାର୍‌ କଃତା ସେମଃନ୍‌କେ କଃଉଁକେ ଦଃର୍ଲା, ଆର୍‌ ଜୁୟ୍‌ ଲକ୍‌ମଃନାର୍‌ ରଗେ ହୁଣି ଉଜ୍‌ ଅଃଉତାର୍‌ ଲଳା ରିଲି ସେମଃନ୍‌କେ ଉଜ୍‌ କଃଲା ।
12 Le ɣetrɔ miaa la, eƒe nusrɔ̃la wuieveawo va ƒoe ɖe enu be, “Na mɔ ameawo be woayi kɔƒewo kple agble siwo te ɖe afi sia ŋu la me aɖadi nuɖuɖu kple dɔƒe na wo ɖokuiwo, elabena naneke mele teƒe tsoabo sia woaƒle aɖu o.”
ଇ ବିତ୍ରେ ବେଳ୍‌ ଆଡ୍ ମାରୁକ୍‌ ଦଃର୍ଲି, ସେତାକ୍‌ ବାର ଚେଲାମଃନ୍ ଆସି ଜିସୁକେ କୟ୍‌ଲାୟ୍‌, “ଲକ୍‌ମଃନ୍ ଜଃନ୍‌କଃରି ଚାରିହଃକାର୍‌ ଗାଉଁ ଆର୍‌ ହାଳା ମଃନ୍‌କେ ଜାୟ୍‌ ରେଉଁକେ ଟାଣ୍ ଆର୍‌ କାଦି ହାଉଁ ହାର୍‌ତି, ସେତାକ୍‌ ସେମଃନ୍‌କେ ସେଲ ଦେସ୍‌, କାୟ୍‌ତାକ୍‌ବଃଲେକ୍‌ ଅଃମିମଃନ୍‌ ଇତି ଲକ୍‌ବାକ୍‌ ନୟ୍‌ଲା ଟାଣେ ଆଚୁ ।”
13 Yesu ɖo eŋu na wo be, “Miawoe wòle be miadi nuɖuɖu na wo woaɖu.” Woawo hã gagblɔ nɛ be, “Aleke míawɔ ana nu wo woaɖu esi wònye be abolo atɔ̃ kple tɔmelã eve koe le míawo ŋutɔ si, alo ɖe nèdi be míayi aɖaƒle nuɖuɖu na ame gbogbo siawoa?”
ମଃତର୍‌ ଜିସୁ ସେମଃନ୍‌କେ କୟ୍‌ଲା, “ତୁମିମଃନ୍ ସେମଃନ୍‌କେ କାଦି କାଳାଉଆ ।” ସେମଃନ୍ କୟ୍‌ଲାୟ୍‌, “ଅଃମାର୍‌ ଚଃମେ ହାଁଚ୍ ଗଟ୍‌ ରୁଟି ଆର୍‌ ଜଳେକ୍‌ ମାଚ୍ ହୁଣି ଅଃଦିକ୍‌ ନାୟ୍‌, ସେରି ନୟ୍‌ଲେକ୍‌ ଅଃମିମଃନ୍‌ କାୟ୍‌ ଜାୟ୍‌ ଇ ସଃବୁ ଲକ୍‌ମଃନାର୍‌ ଗିନେ କାଦି ଗେନୁଆଁ?”
14 (Wogblɔ esia, elabena ameha la ƒe xexlẽme ade akpe atɔ̃.) Yesu gblɔ na nusrɔ̃lawo be, “Migblɔ na ameawo be woanɔ anyi ɖe hatsotsowo me; ame abe blaatɔ̃ lɔƒo ene nenɔ hatsotso ɖeka me”
କାୟ୍‌ତାକ୍‌ବଃଲେକ୍‌ ସେମଃନ୍ ମାୟ୍‌ଜି ଆର୍‌ ହିଲାଟକିକେ ଚାଡି ଅଃବ୍‌କା ଅଃଣ୍ଡ୍ରାମଃନ୍‌ ହାକାହାକି ହାଁଚ୍ ଆଜାର୍‌ ରିଲାୟ୍‌, ଆର୍‌ ଜିସୁ ଅଃହ୍‌ଣାର୍‌ ଚେଲାମଃନ୍‌କେ କୟ୍‌ଲା, “ଦୁୟ୍‌କଳି ଦଃସ୍‌ ଲେକା ଦଃଳ୍‌ ଦଃଳ୍‌ କଃରି ଲକ୍‌ମଃନ୍‌କେ ବଃସାଉଆ ।”
15 ale ameha la nɔ anyi nenema.
ସେତାକ୍‌ ସେମଃନ୍ ସେନ୍ କଃରି ବଃସାୟ୍‌ଲାୟ୍‌ ।
16 Azɔ Yesu tsɔ abolo atɔ̃ kple tɔmelã evea, eye wòwu mo dzi ɖe dziƒo heda akpe ɖe wo ta. Eŋe wo me kakɛkakɛ, eye wòtsɔ wo na nusrɔ̃lawo be woatsɔ wo aɖo ameawo ƒe akɔme.
ଆରେକ୍‌ ସେ ହାଁଚ୍‌ଗଟ୍‌ ରୁଟି ଆର୍‌ ଜଳେକ୍‌ ମାଚ୍‌କେ ଦଃରି ସଃର୍ଗ୍‌ ହାକ୍‌ ଦଃକି ସେରି ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କଃଲା ଆରେକ୍‌ ବାଙ୍ଗି ଲକ୍‌ମଃନ୍‌କେ ଦେଉଁକେ ଚେଲାମଃନ୍‌କେ ଦେଉଁକେ ଦଃର୍ଲା ।
17 Ame sia ame ɖu nu ɖi ƒo, eye le nua ɖuɖu vɔ megbe la, wofɔ kakɛ siwo susɔ la de kusi wuieve sɔŋ me woyɔ.
ସେତାକ୍‌ ସଃବୁ ଲକ୍‌ ଆଦାର୍‌ ହୁର୍ନେ କାୟ୍‌ଲାୟ୍‌ ଆର୍‌ ତାକାର୍‌ ତଃୟ୍‌ ଉବ୍ରି ରିଲାର୍‌ ଚେଲାମଃନ୍ ବାର ଡଃଲା ବାଙ୍ଗ୍‌ଲା ରୁଟିମଃନ୍‌ ବେଟ୍‌ଲାୟ୍‌ ।
18 Gbe ɖeka la, esi Yesu nɔ gbe dom ɖa la, eƒe nusrɔ̃lawo nɔ egbɔ, eye wòbia wo be, “Ame kae amehawo gblɔna be menye?”
ଗଟ୍‌ତର୍‌ ଜିସୁ ଲକ୍‌ବାକ୍‌ ନୟ୍‌ଲା ଟାଣେ ପାର୍ତ୍‌ନା କଃର୍ତା ବଃଳ୍‌, ଚେଲାମଃନ୍ ତାର୍‌ ସଃଙ୍ଗ୍ ରିଲାୟ୍‌ ଆର୍‌ ସେ ସେମଃନ୍‌କେ ହଃଚାର୍ଲା, “ମୁଁୟ୍‌ କେ ବଃଲି ଲକ୍‌ମଃନ୍ କାୟ୍‌ରି କଃଉଁଲାୟ୍‌?”
19 Nusrɔ̃lawo ɖo eŋu nɛ be, “Ame aɖewo be wòe nye Yohanes Mawutsidenatamela la, bubuwo be Eliya, eye ɖewo hã gblɔ be blema Nyagblɔɖilawo dometɔ ɖeka si gbɔ agbe lae nènye.”
ଇତାକ୍‌ ସେମଃନ୍ କୟ୍‌ଲାୟ୍‌, “ବାପ୍ତିସମ୍‌ ଦେତା ଜହନ୍‌, ମଃତର୍‌ କେ କେ କଃଉତି ଏଲିୟ ଆର୍‌ କେ କେ କଃଉତି ଆଗ୍ ହୁର୍ବାର୍‌ ବାବ୍‌ବାଦିମଃନାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଗଟେକ୍‌ ମଃର୍ନେ ହୁଣି ଉଟି ଆଚେ ।”
20 Yesu bia wo be “Miawo ya ɖe, ame kae miebu be menye?” Petro ɖo eŋu nɛ be, “Wòe nye Mawu ƒe Kristo la!”
ଜିସୁ ସେମଃନ୍‌କେ ହଃଚାର୍ଲା, “ମଃତର୍‌ ମୁଁୟ୍‌ କେ ବଃଲି ତୁମିମଃନ୍ କାୟ୍‌ରି କଃଉଁଲାସ୍‌,” ପିତର୍‌ କୟ୍‌ଲା, “ତୁୟ୍‌ ଇସ୍ୱରାର୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ ।”
21 Ke ede se na wo vevie be womegagblɔ nya sia na ame aɖeke o.
ସେତାକ୍‌ ଜିସୁ ଇ କଃତା କାକେ ହେଁ ନଃକଉଁକ୍‌ ଅଃଟୁଆ କଃରି ଚେଲାମଃନ୍‌କେ କୟ୍‌ଲା,
22 Eyi edzi gblɔ na wo be, “Ele be Amegbetɔ Vi la nakpe fu geɖe, eye dumegãwo, nunɔlagãwo kple sefialawo agbe nu le egbɔ. Woawui, gake agafɔ le ŋkeke etɔ̃a gbe.”
ଆରେକ୍‌ ସେ ସେମଃନ୍‌କେ କୟ୍‌ଲା, “ନଃରାର୍‌ ହୟ୍‌ସିକେ ଜଃନ୍‌କଃରି ହେଁ ବଃଡେ ଦୁକ୍‌ ବୟ୍‌ଗ୍‌ କଃରୁକେ ଅୟ୍‌ଦ୍‌ ଆର୍‌ ପାରାଚିନ୍, ବଃଡ୍ ଜାଜକ୍‌ ଆର୍‌ ଦଃର୍ମ୍‌ ଗୁରୁମଃନ୍‌ ତାକେ ଦୁର୍‌ କଃର୍ତି, ଆର୍‌ ମଃର୍ନେ ମାର୍‌ତି ଆର୍‌ ତିନି ଦିନାର୍‌ ତଃଳେ ଉଟୁକ୍‌ ଅୟ୍‌ଦ୍‌ ।”
23 Egblɔ na wo be, “Ame si di be yeanɔ yonyeme la, ele nɛ be wòaɖe asi le xexe sia me nyawo ŋu atsɔ eƒe atitsoga gbe sia gbe, eye wòanɔ ŋunye ɖaa.
ସଃଡେବଃଳ୍‌ ସେ ସଃବ୍‌କେ କୟ୍‌ଲା, “କେ ଜଦି ମର୍‌ ହଃଚେ ଆସୁକ୍‌ ମଃନ୍ କଃରେଦ୍‌, ତଃବେ ସେ ଅଃହ୍‌ଣାକ୍‌ ଚାଡ ଆର୍‌ ହଃତି ଦିନ୍ ଅଃହ୍‌ଣାର୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ ବୟ୍‌କଃରି ମର୍‌ ହଃଚେ ହଃଚେ ଆସ ।
24 Ame si di be yeaɖe yeƒe agbe la, atsrɔ̃e. Ke ame si tsrɔ̃ eƒe agbe ɖe tanye la, aɖee boŋ.
କାୟ୍‌ତାକ୍‌ବଃଲେକ୍‌ ଜୁୟ୍‌ ଲକ୍‌ ଅଃହ୍‌ଣାର୍‌ ଜିବନ୍ ରଃକ୍ୟାକଃରୁକେ ମଃନ୍‌କଃରେଦ୍‌, ସେ ସେରି ଆରାୟ୍‌ଦ୍‌, ମଃତର୍‌ ଜୁୟ୍‌ ଲକ୍‌ ମର୍‌ ଗିନେ ଅଃହ୍‌ଣାର୍‌ ଜିବନ୍ ଆରାୟ୍‌ଦ୍‌, ସେ ତାର୍‌ ଜିବନ୍ ବଚାୟ୍‌ଦ୍‌ ।
25 Viɖe ka ame akpɔ ne nu siwo katã le xexe sia me la zu etɔ ke to esia me la, wòabu eya ŋutɔ ƒe agbe?
ଆର୍‌ ମାନାୟ ଜଃଡେବଃଳ୍‌ ଜଃଗତାର୍‌ ସଃବୁ ହାୟ୍‌ ଅଃହ୍‌ଣାକ୍‌ ଆରାୟ୍‌ଦ୍‌, ତଃବେ ତାର୍‌ କାୟ୍‌ ଲାବ୍‌?
26 “Ame siwo katã nye ŋutɔ kple nye nyawo le ŋu kpem na fifia la, woaɖo ŋku edzi be ne nye Amegbetɔ Vi la metrɔ va le bubu gã si Fofonye anam la me, eye mawudɔla kɔkɔewo ƒo xlãm la, ekema nye hã makpe ŋu le nenem ƒe ame siawo ŋu.
ସେତାକ୍‌ ଜୁୟ୍‌ ଲକ୍‌ ମର୍‌ ବଃଚନ୍ ଗିନେ ଲାଜ୍‌ ଅୟ୍‌ଦ୍‌, ନଃରାର୍‌ ହୟ୍‌ସି ଜଃଡେବଃଳ୍‌ ଅଃହ୍‌ଣାର୍‌ ଆର୍‌ ଉବାସିର୍‌ ଆରେକ୍‌ ପବିତ୍ର ଦୁତ୍‌ ମଃନାର୍‌ ଜଃଜ୍‌ମାନ୍‌ ସଃଙ୍ଗ୍ ଆସେଦ୍‌, ସଃଡେବଃଳ୍‌ ସେ ହେଁ ତାର୍‌ ବିସୟେ ଲାଜ୍‌ କଃରେଦ୍‌ ।
27 “Enye nyateƒe matrɔmatrɔ be mia dometɔ aɖewo siwo le tsitre ɖe afi sia la maku akpɔ o, va se ɖe esime miaƒe ŋkuwo akpɔ mawufiaɖuƒe la!”
ମଃତର୍‌ ମୁଁୟ୍‌ ତୁମିକେ ସଃତ୍‌ କଃଉଁଲେ ମାପ୍ରୁର୍‌ ରାଇଜ୍‌ ନଃଦେକ୍‌ତା ହଃତେକ୍‌ ଇତି ଟିଆ ଅୟ୍‌ ରିଲା ଲକ୍‌ମଃନାର୍‌ ବିତ୍ରେ କଃତେକ୍‌ ଲକ୍‌ ବାୟ୍‌ଦ୍‌ରେ ନଃମେର୍ତି ।”
28 Le ŋkeke enyi megbe la, Yesu kplɔ Petro, Yakobo kple Yohanes ɖe asi woyi togbɛ aɖe dzi, afi si wòɖo be yeado gbe ɖa le.
ଇ ସଃବୁ ଗଃଟ୍‍ଣାର୍‌ ଆଟ୍‌ଦିନ୍ ହଃଚେ ଜିସୁ ପିତର୍‌, ଜହନ୍‌, ଆର୍‌ ଜାକୁବକେ ସଃଙ୍ଗେ ଦଃରି ପାର୍ତ୍‌ନା କଃରୁକେ ଡଙ୍ଗୁର୍‌ ଉହ୍ରେ ଗଃଲା ।
29 Esi wònɔ gbe dom ɖa la, eƒe mo de asi keklẽ me. Eƒe awuwo fu tititi henɔ dzo dam miamiamia.
ଆରେକ୍‌ ସେ ପାର୍ତ୍‌ନା କଃର୍ତା ବଃଳ୍‌ ତାର୍‌ ମୁଆଁର୍‌ ରୁହ୍‌ ବାଦୁଲ୍‌ଲି ଆର୍‌ ତାର୍‌ ବଃସ୍ତର୍‌ ଚିଟ୍‌ଦବ୍‌ ଆର୍‌ ବଃଡେ ଉଜାଳ୍‌ ଅୟ୍‌ଲି ।
30 Ŋutsu eve, Mose kple Eliya
ଆର୍‌ ଦଃକା, ତଃତ୍‌କାଣ୍, ମସା ଆର୍‌ ଏଲିୟ ଇ ଦୁୟ୍‌ ଲକ୍‌ ତାର୍‌ ସଃଙ୍ଗ୍ କଃତାବାର୍ତା ଅଃଉଁକେ ଦଃର୍ଲାୟ୍‌ ।
31 wodo kple ŋutikɔkɔe gã aɖe henɔ nu ƒom kple Yesu. Woƒo nu tso eƒe dzodzo si ava va eme kpuie le Yerusalem la ŋu.
ସେମଃନ୍ ସଃର୍ଗାର୍‌ ଜଃଜ୍‌ମାନ୍‌ ସଃଙ୍ଗ୍ ଦଃକାୟ୍‌ ଅଃଉତି ରିଲାୟ୍‌, ଜିସୁ ଜିରୁସାଲମେ ଜଃଉଁକେ ଜୁୟ୍‌ ମଃନ୍‌ କଃର୍ତି ରିଲା ବିସୟ୍‌କ୍‌ ଦଃରି କଃତାବାର୍ତା ଅଃଉତି ରିଲାୟ୍‌ ।
32 Le ɣeyiɣi sia me la, Petro kple nɔviawo nɔ alɔ̃ dɔm bɔkɔɔ. Esi wonyɔ la, wokpɔ be keklẽ kple ŋutikɔkɔe gã aɖe ƒo xlã Yesu, eye ŋutsu eve le tsitre ɖe egbɔ.
ସଃଡେବଃଳ୍‌ ପିତର୍‌ ଆର୍‌ ତାର୍‌ ସଃଙ୍ଗୁଆଳିମଃନ୍‌ ବର୍‌ ନିଦେ ସଇ ରିଲାୟ୍‌, ମଃତର୍‌ ସେମଃନ୍ ନିଦେହୁଣି ଚେତା ଅୟ୍‌ଲାକ୍‌, ଜିସୁର୍‌ ଜଃଜ୍‌ମାନ୍‌ ଆର୍‌ ତାର୍‌ ସଃଙ୍ଗ୍ ଟିଆ ଅୟ୍‌ରିଲା ଦୁୟ୍‌ ଲକ୍‌କେ ଦଃକ୍‌ଲାୟ୍‌ ।
33 Esi ŋutsu eveawo nɔ dzodzom le Yesu gbɔ la, Petro gblɔ nɛ be, “Aƒetɔ, enyo be míeva afi sia. Na míatu agbadɔ etɔ̃, ɖeka na wò, ɖeka na Mose eye ɖeka na Eliya.” (Evɔ Petro menya nya si gblɔm wònɔ o.)
ଆରେକ୍‌ ସେମଃନ୍ ତାକାର୍‌ ତଃୟ୍‌ହୁଣି ଆସ୍ତା ବଃଳ୍‌ ପିତର୍‌ ଜିସୁକେ କୟ୍‌ଲା, “ଏ ଗୁରୁ, ଅଃମିମଃନ୍‌ ଇତି ଆଚୁ ଇରି ନିକ ଅଃମିମଃନ୍‌ ତିନିଗଟ୍‌ କୁଳିଆ ତିଆର୍‌ କଃରୁନ୍ଦ୍‌ ତର୍‌ ଗିନେ ଗଟେକ୍‌ ମସାର୍‌ ଗିନେ ଗଟେକ୍‌ ଆର୍‌ ଏଲିୟର୍‌ ଗିନେ ଗଟେକ୍‌,” ମଃତର୍‌ ପିତର୍‌ କାୟ୍‌ରି କଃଉଁଲା, ସେରି ଜାଣୁ ନଃହାର୍‌ଲା ।
34 Esi wònɔ nya siawo gblɔm la, lilikpo aɖe va tsyɔ̃ wo dzi, eye vɔvɔ̃ gã aɖe lé wo.
ପିତର୍‌ ଇରି କଃଉଁ କଃଉଁ କଃଣ୍ଡେକ୍‌ ମେଗ୍ ଆସି ସେମଃନ୍‌କେ ଡାହ୍‌ଲି ଆର୍‌ ସେମଃନ୍ ମେଗେ ହୁର୍ତା ବଃଳ୍‌ ଡିର୍ଲାୟ୍‌ ।
35 Gbe aɖe ɖi tso lilikpo la me be, “Ame sia nye Vinye, si metia la, miɖo toe!”
ଆରେକ୍‌ ସେ ମେଗେ ହୁଣି ଇ କଃତା ସୁଣା ଅୟ୍‌ଲି, “ଇରି ମର୍‌ ହଅ, ମୁୟ୍‌ଁ ବାଚ୍‌ଲାର୍‌, ଆର୍‌ କଃତା ସୁଣା ।”
36 Esi gbea ɖi vɔ ko la, Yesu ɖeɖe koe susɔ ɖe teƒea kple eƒe nusrɔ̃lawo. Nusrɔ̃la siawo mekɔ nu le nu si teƒe wokpɔ la dzi na ame aɖeke o, hena ɣeyiɣi didi aɖe.
ଇ କଃତା ସୁଣ୍‌ଲା ହଃଚେ ଜିସୁ ଏକ୍ଲା ଡିସ୍‌ଲା, ଆର୍‌ ସେମଃନ୍ ତୁନ୍‌ ହାଳ୍‌ଲାୟ୍‌ ଆର୍‌ ଜାୟ୍‌ରି ଜାୟ୍‌ରି ଦଃକି ରିଲାୟ୍‌, ସେତିର୍‌ କାୟ୍‌ କଃତା ସଃଡେବଃଳ୍‌ କାକେ ହେଁ ନଃକୟ୍‌ଲାୟ୍‌ ।
37 Le ŋufɔke esi woɖi tso togbɛa dzi gbɔna la, ameha gã aɖe va kpe Yesu.
ତାର୍‌ ଆର୍‌କ ଦିନ୍ ଜିସୁ ଆର୍‌ ତାର୍‌ ତିନିଗଟ୍‌ ଚେଲାମଃନ୍ ଡଙ୍ଗ୍ରେ ହୁଣି ଉତୁର୍ଲାକ୍‌ ବୁତେକ୍‌ ଲକ୍‌ମଃନ୍ ତାକ୍‌ ବେଟ୍‌ ଅୟ୍‌ଲାୟ୍‌,
38 Ŋutsu aɖe si nɔ wo dome la kɔ gbe dzi gblɔ nɛ be, “Nufiala, meɖe kuku na wò be nàkpɔ vinye ŋutsuvi sia ɖa; eya koe nye vi le asinye.
ଆର୍‌ ଦଃକା, ଲକ୍‌ମଃନାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଗଟ୍‌ ଲକ୍‌ ଆଉଲି ଅୟ୍‌ କୟ୍‌ଲା, “ଏ ଗୁରୁ ମୁଁୟ୍‌ ତକେ ଗଃଉଆରି କଃରୁଲେ ମର୍‌ ହିଲାକ୍‌ ଦଃର୍ମ୍‌ କଃର୍‌, କାୟ୍‌ତାକ୍‌ବଃଲେକ୍‌ ସେ ମର୍‌ ଗଟେକ୍‌ ବଃଲି ହିଲା ।
39 Ke gbɔgbɔ vɔ̃ aɖe dzea edzi enuenu esi wɔnɛ be wòdoa ɣli sesĩe. Etsɔnɛ xlãna ɖe anyi sesĩe, ale be futukpɔ dona le enu bɔbɔbɔ. Gbɔgbɔ vɔ̃ sia ɖea fu nɛ ɣe sia ɣi kloe, eye menana wòkpɔa vovo kura o.
ଦଃକ୍‌ ତାକ୍‌ ଗଟେକ୍‌ ବୁତ୍‌ ଦଃରେଦ୍‌ ଆର୍‌ ସେ ତଃତ୍‌କାଣ୍ ଆଉଲି ଅୟ୍‌ଦ୍‌, ଆରେକ୍‌ ସେ ତାକ୍‌ ଅଃନ୍‌କା ଆଳାଡାଳା କଃରେଦ୍‌ ମୁଏଁ ହୁଣି ହେହୁଲ୍‌ ବାରାୟ୍‌ଦ୍‌, ଆରେକ୍‌ ସେ ତାକେ ବାନା କାବ୍‌ରା କଃରି ବଃଡେ କଃସ୍ଟେ ବାରାୟ୍‌ ଜାୟ୍‌ଦ୍‌ ।
40 Meɖe kuku na wò nusrɔ̃lawo be woanyae le eme, gake womete ŋui o.”
ତାକ୍‌ ଚାଡାଉଁକେ ତର୍‌ ଚେଲାମଃନ୍‌କେ ଗଃଉଆରି କଃଲେ, ମଃତର୍‌ ସେମଃନ୍ ନଃହାର୍‌ଲାୟ୍‌ ।”
41 Yesu xɔ edzi gblɔ na eƒe nusrɔ̃lawo be, “O! Mi xɔse ʋɛ tɔ kple dzi me makɔmakɔtɔ siawo, ŋkeke neni wòle be manɔ anyi kpli mi, eye mado dzi ahe mi ase ɖo? Kplɔ viwò ŋutsuvi la va afii.”
ଜିସୁ କୟ୍‌ଲା, “ରେ ଅବିସ୍ୱାସି ବିନ୍ ବାଟ୍‌ ଜାତା ବଃଉଁସ୍‌ କଃତେକ୍‌ କାଳ୍‌ ମୁଁୟ୍‌ ତୁମାର୍‌ ସଃଙ୍ଗ୍ ରଃୟ୍‌ ତୁମିମଃନାର୍‌ ଇବାନ୍ୟା କଃତା ସଃମ୍ବାଳିନ୍ଦ୍‌, ତର୍‌ ହଅକେ ଇତି ଆଣ୍,”
42 Esi ŋutsuvi la gbɔna ɖe Yesu gbɔ la, gbɔgbɔ vɔ̃ la gaxlãe ɖe anyigba sesĩe, eye wònyamae ŋutɔ. Ke Yesu ɖe gbe na gbɔgbɔ vɔ̃a be wòado go le ɖevia me, eye wòdo le eme enumake; ale Yesu da gbe le ɖevia ŋu hetsɔe na fofoa.
ସେ ଆସ୍ତା ବଃଳ୍‌ ବୁତ୍‌ ତାକ୍‌ ତଃଳେ ଅଦ୍ରାୟ୍‌ ବଃଡେ ଆଳାଡାଳା କଃଲି, ମଃତର୍‌ ଜିସୁ ବିଟାଳ୍‌ ବୁତ୍‌କେ ଦଃମ୍‌କାୟ୍‌ଲା ଆର୍‌ ବାର୍‌ କଃଲା ଆର୍‌ ହିଲାକ୍‌ ଉଜ୍‌ କଃରି ତାର୍‌ ଉବାସିର୍‌ ଆତେ ଦିଲା ।
43 Ame sia ame ƒe mo wɔ yaa le ale si Yesu ɖe Mawu ƒe ŋusẽ fiae la ta. Esi ameha la nɔ nu ƒom le nu wɔnuku siwo katã wɔm wònɔ ŋu la, Yesu trɔ ɖe nusrɔ̃lawo gbɔ, gblɔ na wo be,
ସେତାକ୍‌ ସଃବୁଲକ୍‌ ଇସ୍ୱରାର୍‌ ବଃଡେ ସଃକ୍ତି ଦଃକି କାବା ଅୟ୍‌ଲାୟ୍‌, ମଃତର୍‌ ତାର୍‌ କଃଲା ସଃବୁ କାମ୍‌ ଗିନେ ସଃବୁ ଲକ୍‌ କାବା ଅଃଉତାବଃଳ୍‌ ସେ ଅଃହ୍‌ଣାର୍‌ ଚେଲା ମଃନ୍‌କେ କୟ୍‌ଲା ।
44 “Miɖo to afii, eye mialé nya si gblɔ ge mele na mi la ɖe ta me. Wole nye Amegbetɔ Vi la de ge asi.”
“ଇ ସଃବୁ କଃତା ତୁମିମଃନାର୍‌ କାନେ ହୁରାଉଆ, କାୟ୍‌ତାକ୍‌ବଃଲେକ୍‌ ନଃରାର୍‌ ହୟ୍‌ସି ମାନାୟ୍‌ମଃନାର୍‌ ଆତେ ସଃର୍ହି ଅଃଉଁକେ ଜଃଉଁଲା ।”
45 Gake nusrɔ̃lawo mese nya si wògblɔ la gɔme o, elabena wotsyɔ̃ nu woƒe susuwo dzi, gawu la, wovɔ̃ be yewoabia egɔme ase.
ମଃତର୍‌ ଚେଲାମଃନ୍ ସେକଃତା ବୁଜୁ ନଃହାର୍‌ଲାୟ୍‌, ଆର୍‌ ସେରି ସେମଃନାର୍‌ ତଃୟ୍‌ ଲୁକ୍‌ଣେ ରିଲି, ଜଃନ୍‌କଃରି ସେମଃନ୍‌ ବୁଜୁକ୍‌ ନଃହାର୍ତି, ଆରେକ୍‌ ସେମଃନ୍ ସେ କଃତା ତାକ୍‌ ହଃଚାରୁକ୍‌ ଡିର୍ତି ରିଲାୟ୍‌ ।
46 Azɔ ʋiʋli aɖe va ɖo nusrɔ̃lawo dome le ame si anye gã wu ŋuti.
ସେମଃନାର୍‌ ବିତ୍ରେ କେ ବଃଡ୍ ସେ କଃତାକ୍‌ ସେମଃନ୍ ତାକାର୍‌ ତାକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଦଃରାଦଃରି ଅୟ୍‌ଲାୟ୍‌ ।
47 Ke Yesu nya woƒe dzimesusuwo, eya ta ekɔ ɖevi sue aɖe da ɖe eƒe axadzi.
ମଃତର୍‌ ଜିସୁ ସେମଃନାର୍‌ ଦଃରାଦଃରି ଅଃଉତାର୍‌ ମଃନ୍‌ ବିତ୍ରେ ଜାଣି ଗଟେକ୍‌ ସାନ୍ ହିଲାକ୍‌ ଦଃରି ଅଃହ୍‌ଣାର୍‌ ଚଃମେ ଟିଆ କଃରାୟ୍‌ ସେମଃନ୍‌କେ କୟ୍‌ଲା,
48 Eye wògblɔ na wo be, “Ame si axɔ ɖevi sue sia le nye ŋkɔ dzi la, nyee wòxɔ. Ke ame si axɔm la, exɔ ame si dɔm la; elabena ame si ke nye suetɔ le mi katã dome la, eyae nye gãtɔ.”
“ଜୁୟ୍‌ ଲକ୍‌ ମର୍‌ ନାଉଁଏ ଇ ସାନ୍ ହିଲାକ୍‌ ଆଗଳେଦ୍‌ ସେ ମକେ ଆଗଳେଦ୍‌ ଆର୍‌ ଜେ ମକେ ଆଗଳେଦ୍‌ ସେ ମର୍‌ ହଃଟାୟ୍‌ଲା ଉବାକ୍‌ ଆଗଳେଦ୍‌, କାୟ୍‌ତାକ୍‌ବଃଲେକ୍‌ ତୁମାର୍‌ ସଃବ୍‌କାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଜେ ସଃବେକ୍‌ ସାନ୍ ସେ ସଃବ୍‌କେ ବଃଡ୍ ।”
49 Yesu ƒe nusrɔ̃la Yohanes va egbɔ va gblɔ nɛ be, “Aƒetɔ, míekpɔ ame aɖe wònɔ gbɔgbɔ vɔ̃wo nyam le wò ŋkɔ me ale míegbe nɛ be megawɔe o, elabena menye mía dometɔ ɖekae wònye o.”
ସେତାକ୍‌ ଜହନ୍‌ କୟ୍‌ଲା, “ଏ ଗୁରୁ, ଅଃମିମଃନ୍‌ ଗଟ୍‌ ଲକ୍‌କେ ତର୍‌ ନାଉଁଏ ବୁତ୍‌ ଚାଡାଉତାର୍‌ ଦଃକ୍‌ଲୁ ଆର୍‌ ସେ ଅଃମାର୍‌ ଦଃଳେ ନଃରିଲାକ୍‌ ଅଃମି ତାକେ ମଃନା କଃଲୁ ।”
50 Yesu ɖo eŋu nɛ be, “Mele be miawɔ nenema o, elabena ame si metsi tsitre ɖe mia ŋu o la le mia dzi.”
ମଃତର୍‌ ଜିସୁ କୟ୍‌ଲା, “ମଃନା କଃରା ନାୟ୍‌, କାୟ୍‌ତାକ୍‌ବଃଲେକ୍‌ ଜେ ତୁମାର୍‌ ବିରଦି ନାୟ୍‌ ସେ ତୁମାର୍‌ ଦଃଳାର୍‌ ଲକ୍‌ ।”
51 Esi Yesu ƒe ɣeyiɣi si wòle be wòatrɔ ayi dziƒo nɔ aƒe tum la, eɖo ta me kplikpaa ɖo ta Yerusalem,
ହଃଚେ ଜଃଡେବଃଳ୍‌ ଜିସୁର୍‌ ସଃର୍ଗେ ଜାତାର୍‌ ବେଳା ହୁରୁଣ୍ ଅୟ୍‌ ଆସ୍ତି ରିଲି, ସଃଡେବଃଳ୍‌ ସେ ଜିରୁସାଲମ୍‌ ଜଃଉଁକେ ମଃନ୍‌କେ ଅଃଟୁଆ କଃରି,
52 eye le mɔa dzi la, edɔ amewo ɖo ɖe Samaria kɔƒe aɖe me be woaɖadi xɔ da ɖi na yeƒe vava.
ଅଃହ୍‌ଣାର୍‌ ଆଗ୍‌ତୁ ଲକ୍‌ ହଃଟାୟ୍‌ଲା, ସେମଃନ୍ ଜାୟ୍‌ ତାର୍‌ ଗିନେ ସଃବୁ ଟିକ୍‌ କଃରୁକେ ସମିରଣିୟ ମଃନାର୍‌ ଗଟେକ୍‌ ଗାଉଁଏ ହୁର୍ଲାୟ୍‌ ।
53 Gake kɔƒea me tɔwo gbe be yewomana xɔ ame dɔdɔawo o, esi wònye Yerusalem woɖo yina ta.
ମଃତର୍‌ ସେ ଜିରୁସାଲମ୍‌ ଜଃଉଁକେ ମଃନ୍‌ କଃରି ଆଚେ ବଃଲି ଜାଣି ତାକେ ମାନ୍‌ତି ନଃକେଲାୟ୍‌ ।
54 Esi Yakobo kple Yohanes se nya sia la, wogblɔ na Yesu be, “Aƒetɔ, míɖe gbe na dzo be wòatso dziƒo ava fia woa?”
ଇରି ଦଃକି ଜାକୁବ ଆର୍‌ ଜହନ୍‌ ସେ ଦୁୟ୍‌ ଚେଲା କୟ୍‌ଲାୟ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ଏଲିୟ ହେଁ ଜଃନ୍ କଃରି ରିଲା ସେନ୍ କଃର୍‌, ଅଃଗାସ୍‌ ଉହ୍ରେ ହୁଣି ଜୟ୍‌ ଅଦ୍ରି ସେମଃନ୍‌କେ ନାସ୍‌ କଃର, ଇରି ଅଃମିମଃନ୍‌ କଃଉନ୍ଦ୍ ବଃଲି କାୟ୍‌ ତର୍‌ ମଃନ୍?”
55 Gake Yesu trɔ ɖe wo gbɔ, eye wògbe nya na wo.
ମଃତର୍‌ ସେ ଲେଉଟି କଃରି ସେମଃନ୍‌କେ ରିସା ଅୟ୍‌ଲା ଆର୍‌ ଦଃକା ଦିଲା ଆର୍‌ କୟ୍‌ଲା, “ତୁମିମଃନ୍ କଃନ୍‌କା ଆତ୍ମାର୍‌ ଲକ୍‌ ଇରି ନଃଜାଣୁଲାସ୍‌, ନଃରାର୍‌ ହୟ୍‌ସି ମାନାୟ୍‌ମଃନାର୍‌ ହଃରାଣ୍‌ ନାସ୍‌ କଃରୁକେ ନାସେ ମଃତର୍‌ ବଚାଉଁକେ ଆସି ଆଚେ”
56 Ale wodzo yi kɔƒe bubu me.
ତାର୍‌ହଃଚେ ସେମଃନ୍ ଆରେକ୍‌ ଗଟ୍‌ ବିନ୍ ଗାଉଁ ଗଃଳାୟ୍‌ ।
57 Esi wonɔ mɔa dzi nɔ yiyim la, ame aɖe va tu Yesu gblɔ nɛ be, “Medi be makplɔ wò ɖo ayi afi sia afi si nàyi la.”
ସେମଃନ୍ ବାଟେ ଜାତା ବଃଳ୍‌ ଗଟେକ୍‌ ଲକ୍‌ ଜିସୁକେ କୟ୍‌ଲା, “ତୁୟ୍‌ ଜୁୟ୍‌ତି ଗଃଲେକ୍‌ ହେଁ ମୁଁୟ୍‌ ତର୍‌ ହଃଚେ ହଃଚେ ଆସିନ୍ଦ୍‌ ।”
58 Yesu ɖo eŋu nɛ be, “Abeiwo la, do le wo si wodɔa eme, xeviwo hã, atɔ le wo si wodɔa eme, gake Amegbetɔ Vi la mekpɔ afi si wòatsɔ ta aziɔ ɖo o.”
ଜିସୁ ତାକ୍‌ କୟ୍‌ଲା, “କଲ୍ୟାର୍‌ ହାର୍‌ ଆଚେ, ଅଃଗାସ୍‌ ଉହ୍ରାର୍‌ ଚେଳେମଃନାର୍‌ ବାସା ଆଚେ, ମଃତର୍‌ ନଃରାର୍‌ ହୟ୍‌ସିର୍‌ ମୁଣ୍ଡ୍ ଗୁଞ୍ଜୁକେ ଟାଣ୍ ନାୟ୍‌ ।”
59 Egblɔ na ame bubu be, “Dze yonyeme!” Ke ŋutsu la ɖo eŋu be, “Aƒetɔ, na mayi aɖaɖi fofonye gbã hafi.”
ତାର୍‌ହଃଚେ ସେ ଆରେକ୍‌ ଗଟ୍‌ ଲକ୍‌କେ କୟ୍‌ଲା, “ମର୍‌ ହଃଚେ ହଃଚେ ଆଉ ।” ମଃତର୍‌ ସେ କୟ୍‌ଲା, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ହଃର୍ତୁ ଜାୟ୍‌ ମର୍‌ ଉବାକ୍‌ ବେଟି ହଃକାଉଁକ୍‌ ମକ୍‌ ଚାଡି ଦେ ।”
60 Yesu ɖo eŋu gblɔ nɛ be, “Na ame siwo nye ame kukuwo la naɖi woƒe ame kukuwo, ke wò ya yi naɖe gbeƒã mawufiaɖuƒe la na amewo.”
ମଃତର୍‌ ସେ ତାକେ କୟ୍‌ଲା, “ମଃଲା ଲକ୍‌ମଃନ୍‌କେ ଅଃହ୍‌ଣା ଅଃହ୍‌ଣାର୍‌ ମଃଲା ଲକ୍‌କେ ବେଟି ହଃକାଉଁକ୍‌ ଚାଡି ଦେସ୍‌, ମଃତର୍‌ ତୁୟ୍‌ ଜା ଆର୍‌ ମାପ୍ରୁର୍‌ ରାଇଜ୍‌ କଃତା ପର୍ଚାର୍‌ କଃର୍‌ ।”
61 Ame bubu aɖe si hã wòyɔ la gblɔ nɛ be, “Aƒetɔ, madze yowòme, gake na mayi aɖaklã nye ƒometɔwo gbã hafi mava.”
ଆରେକ୍‌ ଗଟ୍‌ ଲକ୍‌ ହେଁ କୟ୍‌ଲା, “ମାପ୍ରୁ ତର୍‌ ହଃଚେ ହଃଚେ ଆସିନ୍ଦ୍‌ ମଃତର୍‌ ହଃର୍ତୁ ମର୍‌ ଗଃରାର୍‌ ଲକ୍‌ମଃନ୍ ତଃୟ୍‌ହୁଣି ସେଲ ମାଗି ଆସୁକ୍‌ ଚାଡି ଦେ ।”
62 Yesu gblɔ nɛ be, “Ame si le agble ŋlɔm, eye wògale megbe kpɔm la medze na mawufiaɖuƒe la o.”
ମଃତର୍‌ ଜିସୁ ତାକ୍‌ କୟ୍‌ଲା, “ଜେ ନାଗୁରେ ଆତ୍‌ ଚାହି କଃରି ହଃଚ୍‌ବାଟ୍‌ ଦଃକେଦ୍‌, ସେ ମାପ୍ରୁର୍‌ ରାଇଜାର୍‌ ଜୟ୍‌ଗ୍‌ ନୟ୍‌ ।”

< Luka 9 >