< Luka 4 >
1 Azɔ Yesu si me Gbɔgbɔ Kɔkɔe la yɔ fũu la dzo le Yɔdan tɔsisi la to, eye Gbɔgbɔ la kplɔe yi ɖe Yudea ƒe gbedadaƒo afi aɖe.
Boka po, Yesu abile atwalilwe Roho Mpeletau, atibuya boka kubende Jordani, ni ationgozwa ni Roho mu'lijangwa
2 Enɔ afi ma ŋkeke blaene, eye Abosam va tee kpɔ le ŋkeke siawo katã me. Meɖu naneke le ŋkeke siawo katã me o, ale dɔ wui vevie.
kwa machoba arobaini, ni kwoo atijaribiwa ni nchela. Muda woo alile kwaa chochote, ni mwishowe wa muda uno ayiisile njala.
3 Abosam gblɔ nɛ be, “Nenye be Mawu vie nenye tututu la, ekema ɖe gbe na kpe siawo be woatrɔ zu abolo.”
Nchela atikum'bakia, “kama wenga ywa mwana wa Nnongo, liamuru liwe leno lipangite nkate.”
4 Yesu ɖo eŋu nɛ be, “Woŋlɔ ɖe Ŋɔŋlɔ Kɔkɔea me be, Menye nuɖuɖu ɖeɖe ko ŋuti ame nanɔ agbe ɖo o.”
Yesu kaayangwa, itiandikwa; mundu atama kwaa nkate kichake.”
5 Abosam kplɔe yi teƒe kɔkɔ aɖee, eye wòɖe xexea me fiaɖuƒewo katã fiae le ɣeyiɣi kpui aɖe ko me,
Boka po nchela atikumuongoza kunani kwenye kilele sa kitombe, na atikumlaya falme yoti pakilambo kwa muda mfupi.
6 eye wògblɔ na Yesu be, “Wòe matsɔ ŋusẽ sia katã kple ŋutikɔkɔe ana; elabena tɔnyewoe, eye mate ŋu atsɔ wo na ame sia ame si melɔ̃.
Nchela atikum'bakiya, “Nipala kukupatia mamlaka ya tawala falme yeno yoti pamope na fahari yake. Niwecha kukupanga nya kwa sababu nyoti nitikabidhiwa kwango niitawale na nindawecha kumpeya yoyoti nimpalae kumpeya.
7 Eya ta ne èdze klo de ta agu nam ko la, matsɔ wo na wò.”
Kwa nyo, kati unda niaminia na kuniabudu, vitu vino vyooti vipala panga vyako.”
8 Yesu ɖo eŋu nɛ be, “Abe ale si woŋlɔ ɖe Ŋɔŋlɔ Kɔkɔea mee ene la, Mawu ɖeka hɔ̃ɔ ko wòle be míasubɔ.”
Lakini Yesu kan'yangwa ni kummakiya, “iandikilwe,” Lazima umwabudu Ngwana Nnongo wako, ni lazima umtumikie ywembe kichake.”
9 Azɔ Abosam gakplɔe yi Yerusalem, eye wòtsɔe ɖo gbedoxɔ la ƒe kɔkɔƒe kekeake. Egblɔ nɛ be, “Nenye Mawu vie nènye vavã la, ti kpo tso afi sia.
Baadaye nchela atikumuangoza Yesu hadi ku'Yerusalem ni kum'beka sehem ya kunani kabisa ya jengo lya hekalu ni kum'bakia, “Kati wenga ni mwana wa Nnongo, ujitombwe pae boka pano.
10 Elabena woŋlɔ ɖi be, “‘Ade se na eƒe dɔlawo le ŋutiwò be woakpɔ tawò nyuie
“Kwasababu iandikilwe “Apala lagiya malaika bake bakutunze ni kukulenda,
11 woatsɔ wò ɖe woƒe asiwo me, ale be màtsɔ wò afɔ axlã ɖe kpe aɖeke o.’”
na bapala kukukakatuya kunani muluboko lyake ili kwamba kana ulumi magolo gako kunani ya liwe.”
12 Yesu ɖo eŋu nɛ be, “Ŋɔŋlɔ Kɔkɔe la gblɔ be, ‘Mègate Mawu wò Aƒetɔ la kpɔ o.’”
Yesu atikumjibu akim'bakia, “Itinenwa, “kana umjaribu Ngwana Nnongo wako.”
13 Esi Abosam wu tetekpɔwo katã nu la, egblẽ Yesu ɖi dzo le egbɔ hena ɣeyiɣi bubu.
Nchela payomwile kumjaribu Yesu atiboka ni kumleka hadi muda wenge.
14 Gbɔgbɔ Kɔkɔe la ƒe ŋusẽ yɔ Yesu me fũu azɔ ale wòtrɔ yi Galilea. Eteƒe medidi o la, amewo nyae le nuto sia me kpe ɖo.
Boka po Yesu atibuya Galilaya kwa ngupu za Roho, ni habari kumhusu ywembe zitienea ni sambaa katika mikoa yapapipi yoti.
15 Le mawunya deto siwo wògblɔna le woƒe ƒuƒoƒewo ta la, ame sia ame kafunɛ ŋutɔ.
Atifundisha katika masinagogi yabe, ni kila yumo atikumsifu.
16 Eva Nazaret, afi si wonyii le, eye wòyi woƒe ƒuƒoƒe le Dzudzɔgbe ŋkekea dzi abe ale si wòwɔnɛ ene. Esi wòtso be yeaxlẽ mawunya la,
Lichoba limo ayei Nazareti, mji ambao atilekwa na kla. Kati cha ibile desturi yake atijingya ku'lisinagogi lichoba lya sabato, ni atiyema soma liandiko.
17 wotsɔ Nyagblɔɖila Yesaya ƒe agbalẽ nɛ be wòaxlẽ. Eʋu teƒe si woŋlɔ ɖo be,
Atikabidhiwa gombo lya nabii Isaya nyoo, atiundwa gombo na pala sehemu yaiandikilwe,
18 “Aƒetɔ la ƒe Gbɔgbɔ le dzinye, eya ta wosi ami nam ɖo, edɔm ɖa be magblɔ nyanyui la na ame dahewo, edɔm ɖa be maɖe gbeƒã be woaɖe ga aboyomenɔlawo, eye ŋkunɔwo ƒe ŋkuwo aʋu. Ame siwo wote ɖe anyi la, ado le wo teɖeanyilawo si me,
Roho wa Ngwana ywa mnani yango, keasababu anijeile mauta hubiri habari njema kwa maskini. Atikunituma tangaza uhuru kwa wafungwa ni panga bababona kwaa wecha bona kae kubabeka huru balo baba kandamizwa,
19 eye maɖe gbeƒã Aƒetɔ la ƒe ƒe nyui la.”
tangaza mwaka ambao Ngwana apala laga wema wake.”
20 Esi wòxlẽ nya siawo vɔ la, etu agbalẽa, tsɔe na dɔla la, eye eya ŋutɔ yi ɖanɔ anyi. Ke ame siwo katã nɔ ƒuƒoƒea la fɔ ŋku ɖe edzi gãa.
Boka po po akalitaba gombo, atikumrudishia kiongozi wa sinagogi, ni tama pae minyo ya bandu boti babile mu'lisinagogi bati kumlinga yembe.
21 Yesu gagblɔ na ameawo be, “Mawunya sia va eme le egbeŋkeke sia dzi.”
Atumbwile longela nakwe akibaya, “Leno andiko lino litimile mmasikio yinu.
22 Ame siwo katã nɔ xɔa me la kafui, eye woƒe mo wɔ yaa le amenuvevenya siwo wògblɔ la ta. Wobia wo nɔewo be, “Nya kae nye esia? Alo menye Yosef vie oa?”
Kila yumo palo atishuhudia chelo cha kibaite, Yesu, ni benge miongoni mwabe batishangala na maneno ga hekima gagabile bokya katika nkano wake, Babile bakibaya, yono ni kijana tu wa Yusufu, nyonyo kwa?”
23 Yesu ɖo eŋu na wo be, “Ɖewohĩ miaɖo ŋku lododo sia adzi be, ‘Gbedala, da gbe le wò ŋutɔ ɖokuiwò ŋu’ esi gɔmee nye be, ‘Nu ka ta mèwɔ nukunuwo le wò ŋutɔ wò dedu me abe ale si nèwɔe le Kapernaum ene o?’
Yesu atikubabakiya, “hakika mpala baya methal ino kwango nee,'”N'ganga jiponye mwene, choti chatuyowine panga Kapernaumu, mukipange pano kae kukaya kwinu.'”
24 “Vavã mele egblɔm na mi be, bubu menɔa nyagblɔɖila aɖeke ŋu le eya ŋutɔ ƒe dedu me o.
Kae abayite, “hakika nindakuwabakiya mwenga, ndopo nabii angayeketilwa kachake.”
25 Mele egblɔm na mi kple kakaɖedzi be ahosi geɖewo nɔ Israel le Eliya ŋɔli, esi wotu dziƒo nu ƒe etɔ̃ kple afã, eye dɔwuame sesẽ aɖe va anyigba blibo la dzi.
Lakini nindakuwabakiya mwenga kweli kwamba kwabile ni bawelikwe banambone Israel katika kipindi sa Eliya, muda kunani paitabilwe ntopo na ula kwa miaka itatu ni nusu, muda kwabile ni ndele ngolo pa'kilambo choti.
26 Gake womeɖo Eliya ɖe wo dometɔ aɖeke gbɔ o, ke boŋ woɖoe ɖe ahosi aɖe si tso Zarefat le Sidon nuto me la gbɔ.
Lakini Eliya atumwile kwa yeyote yumo kwabe, lakini kwa mjane yumo ywa tamile Sarepta papipii ni mjo wa Sidoni.
27 Mibu Nyagblɔɖila Elisa, ame si da gbe le Naaman si nye Siriatɔ la ŋu kpɔ. Togbɔ be kpodɔléla geɖewo hã nɔ Israel siwo hiã gbedada vevie hã, Elisa meda gbe le woawo ŋu o, negbe Naaman Siriatɔ la ko.”
Pia kwabile ni hakomo banambone Israel katika kipinda sa Elisha nabii, lakini ntopo hata yumowabe yapomwile isipokuwa Naamani mundu wa Siria.
28 Yesu ƒe nya siawo ve dɔ me na ameawo ŋutɔ le ƒuƒoƒea esi wose wo.
Bandu boti nkati ya sinagogi batwele ni gadhabu payowine haga goti.
29 Woƒe dziwo ho ɖe eŋu ale wotso hetutu asi ʋu me nɛ do goe le xɔa me. Wokplɔe yi togbɛ si dzi wotu dua ɖo la ƒe kɔkɔƒe be yewoatutui tso teƒe sia wòayi aɖadze agame.
Batiyema ni batikunchukuma panja ya mji, ni kumwongocha mpaka mu'mbwegu ya kitombe sa mji ambapo mji wabe wachengitwe kunani yake, ili waweche kumtomboya pae.
30 Gake ezɔ to amehawo dome hedzo le wo gbɔ kɔ̃ɔ.
Lakini apitile salama nkati yabe ni yendya zake.
31 Yesu trɔ yi Kapernaum si nye du aɖe si le Galilea nuto me la me, eye le afi sia egblɔ mawunya na amewo le Dzudzɔgbe ŋkeke ɖe sia ɖe dzi le woƒe ƒuƒoƒewo.
Boka po atiyelya Kapernaumu, katika mji wa Galilaya. Sabato yimo abile atifundisha bandu nkati ya sinagogi.
32 Eƒe nyagbɔgblɔwo wɔ nuku na ameawo katã le afi sia hã, elabena eƒo nu ŋusẽtɔe.
Batishangala ni mapundisho gake, kwasababu atifundisha kwa mamlaka.
33 Gbe ɖeka esi Yesu nɔ mawunya gblɔm le ƒuƒoƒea la, ŋutsu aɖe si me gbɔgbɔ vɔ̃ aɖe le la de asi ɣlidodo me ɖe eta be,
Nambeambe lichoba liyo nkati a sinagogi, kwabile ni mundu abile ni roho nchafu wa nchela, ni atilela kwa lilobe la kunani,
34 “Yesu Nazaretitɔ, nu ka ta nèle fu ɖem na mí ɖo? Ɖe nèva be yeatsrɔ̃ mía? Menya ame si nènye, wòe nye Mawu ƒe Vi Kɔkɔetɔ la.”
“Tubi ni namani nakwe, Yesu wa Nazareti? Uichile kutuyomwa? Nitangite wenga wa nyai! Wenga wa mpeetau wa Nnongo!”
35 Yesu blu ɖe eta gblɔ be, “Zi ɖoɖoe!” Azɔ egblɔ na gbɔgbɔ vɔ̃ la be, “Do go le ame sia me!” Gbɔgbɔ vɔ̃ la tsɔ ŋutsua xlã ɖe anyi ŋɔdzitɔe, ameha la ƒo zi ɖe eŋu henɔ ekpɔm. Ke gbɔgbɔ vɔ̃ la do go le amea me, eye megawɔ nu vevi aɖekee o.
Yesu atikumkemeya nchela buya, “ukotoke liki, ni u'mboke mundu yuno! Nchela yolo atikumtaikwa mundu yolo pae nkati yabe, atikum'boka yolo mundu bila ya kumsababishia maumivu gogoti.
36 Esia wɔ nuku na ameawo ŋutɔ, ale wobia wo nɔewo be, “Ŋusẽ ka ƒomevie le ame sia ƒe nyawo ŋu, ale be gbɔgbɔ vɔ̃ ŋutɔwo gɔ̃ hã ɖoa toe?”
Bandu boti batishangala, ni endelea kulongela kikowe chelo kila yumo nanyine, batibaya, “ni makowe ga aina gani haga?”Atikubaamuru roho bachapu kwa mamlaka ni ngupu ni bapala boka.
37 Nukunu si Yesu wɔ la kaka ɖe nutoa katã me le ɣeyiɣi kpui aɖe ko me.
Nga nyo, habari kunani ya esu itienea katika makowe gabazunguka mkoa wono.
38 Esi Yesu do go le ƒuƒoƒea gbe ma gbe la, eyi Simɔn ƒe aƒe me, eye wòke ɖe Simɔn lɔ̃xo ŋu wònɔ ŋudza sesẽ aɖe lém. Ame sia ame kloe va ɖe kuku na Yesu gblɔ be, “Míeɖe kuku na wò da gbe le eŋu.”
Boka po Yesu atiboka katika mji wolo ni atijingia katika nyumba ya Simoni. Nambeambe, mao bake mkwe ni Simoni abile andaminya homa kali, ni batikumsihi kwa niaba yake.
39 Yesu yi ɖatsi tsitre ɖe dɔnɔa ƒe aba gbɔ, eye wòɖe gbe na dɔlélea be wòaɖe asi le eŋu. Dzoxɔxɔ sesẽ si nɔ nyɔnu la ƒe lãme la nu bɔbɔ enumake, eye eƒe lãme sẽ. Ale wòtso yi ɖaɖa nu va ɖo woƒe akɔme.
Nga nyo, Yesu atiegelelya, atikemea ile homa ni itikumleka ghafla atiyema ni tumbwa kubatumikiya.
40 Le ɣetrɔ miaa la, kɔƒea me tɔwo katã kplɔ ame siwo katã nɔ dɔ vovovowo lém le woƒe aƒewo me la vɛ na Yesu, eye wòda asi ɖe wo katã dzi heyɔ dɔ wo.
Liumu laitimbweli yima, bandu katika batimletea Yesu kila yumo ywabile atama ni maradhi ya aina ganambone abekite luboko lwake kunani ya kila mtamwe ni atikubaponya boti.
41 Gbɔgbɔ vɔ̃ tɔ aɖewo hã nɔ ameawo dome, ke Yesu ɖe gbe na gbɔgbɔ vɔ̃ siawo be woado go le ameawo me, eye wodo go le eƒe nya nu henɔ ɣli dom be, “Wòe nye Mawu Vi la.” Esi Yesu kpɔ be gbɔgbɔ vɔ̃wo nya be yee nye Kristo la, eɖe gbe na wo be woazi ɖoɖoe.
Ni nchela kae yatikuwapiya banambone wabe bakilela kwa malobe ni baya, “wenga ni mwana wa Nnongo! Yesu atikuwakemeia mashetani ni atikubaruhusu balongele, kwa sababu batitanga kwamba ywembe abile ni kristo.
42 Le ŋkeke evea gbe ƒe ŋdi kanyaa la, efɔ, eye wòɖe eɖokui ɖe aga. Ameha la dii vevie le teƒe geɖewo, eye esi wova ke ɖe eŋu mlɔeba la, woɖe kuku nɛ be megadzo o, ke boŋ wòanɔ yewo gbɔ le Kapernaum.
Muda pauyomwike, ayei eneo labile ntopo mundu. Makutano ga bandu babile bakimpala na icha katika eneo lya abile. Batijaribu kunkanikiya kana ayende kulipire nakwe.
43 Ke Yesu ɖo eŋu na wo be, “Ele be magblɔ mawufiaɖuƒe la ƒe nyanyui la na du bubuwo hã, elabena esia tae wodɔm ɖo.”
Lakini atikuwabakiya, “Lazima pia nihubiri habari inanoga ya ufalme wa Nnongo katika miji yenge yanambone, kwa kuwa yeno nga sababu nititumwa pano.
44 Ale wòdzo henɔ tsatsam le Yudea nutowo katã me kpe ɖo, nɔ mawunya gblɔm na amewo le woƒe ƒuƒoƒewo.
“Boka po atiyendelea hubiri nkati ya masinagogi katika uyahudi woti.