Ʋɔnudrɔ̃lawo 9
1 Gbe ɖeka la Abimelek, Yerubaal ƒe vi, ɖi tsa yi ɖasra nyruiawo kpɔ le Sekem
耶魯巴耳的兒子阿彼默肋客到舍根去見他的母舅們，對他們和他母家的人說：「
2 eye wòdo susu sia ɖe wo gbɔ be: Alekee, anyo na mi be Yerubaal ƒe vi blaadre sɔŋ naɖu fia ɖe mia dzi loo, alo be nye Abimelek, ame si nye mia vi ŋutɔŋutɔ la naɖu fia ɖe mia dzia, miyi ɖabia dumemetsitsiawo se.
請你們問一問舍根所有的公民：是耶魯巴耳的兒子七十人治理你們好呢﹖還是一個人治理你們好呢﹖你們還要記得：我是你們的骨肉。」
3 Ale Abimelek nyruiawo yi dumemetsitsiwo gbɔ hetsɔ Abimelek ƒe nya la ɖo woƒe ŋkume. Woɖo be, esi Abimelek dada tso yewoƒe dua me ta la, yewoxɔ Abimelek ƒe nya la.
他的母舅們就替他把這些話傳給舍根所有的公民；他們的心都傾向阿彼默肋客，因為他們說：「他確是我們的兄弟! 」
4 Ale wona gae tso esi wodzɔ le trɔ̃ Baal Berit subɔƒe la me eye fia Abimelek tsɔ ga sia ƒo gbevu aɖewo nu ƒu ɖe eɖokui ŋu.
他們遂從巴耳貝黎特廟裏拿了七十塊銀錢給他，阿彼默肋客就用這些錢僱了一些放蕩無賴之徒跟隨他。
5 Ekplɔ wo yi fofoa ƒe aƒe me le Ofra eye wòna wowu Yerubaal ƒe vi blaadreawo ɖe kpe ɖeka dzi, ke Yerubaal ƒe vi ɖeka, Yotam, koe si ɖaɣla eɖokui.
他回到敖弗辣他父親家裏，在一塊石頭上把自己的兄弟，即耶魯巴耳的兒子七十人都殺了，只剩下耶魯巴耳的幼子約堂，因為他藏了起來。
6 Esia megbe la, Sekemtɔwo kple Betmilɔtɔwo wɔ takpekpe gã aɖe le oɖumti la te le Sekem eye woɖo Abimelek fiae.
於是舍根所有的公民和貝特米羅人都集合起來，在舍根的紀念碑前那棵橡樹下，立阿彼默肋客為王。約堂講寓言
7 Esi wogblɔ nya sia na Yotam la, eyi Gerizim to la tame eye wòdo ɣli gblɔ na wo be, “Miɖo tom, mi Sekemtɔwo, ale be Mawu naɖo to mi.
有人將此事告訴了約堂，約堂就上了革黎斤山頂，站在那裏，高聲向他們喊說：「舍根公民，請你們聽我，望天主也聽你們!
8 Gbe ɖeka la, atiwo kpe ta be woaɖo fia na wo ɖokui. Wogblɔ na amiti be, ‘Ɖu fia ɖe mía dzi.’
有一次，眾樹要去立一樹為他們的君王，就對橄欖樹說：請你作我們的君王!
9 “Gake amiti ɖo eŋu na wo be, ‘Ɖe madzudzɔ amidzidzi, ami si wotsɔna dea bubu mawuwo kple amegbetɔwo ŋu be mava ɖu fia ɖe atiwo dzia?’
橄欖樹回答說：人用我的油來敬禮神，尊崇人，難道要我放棄出油，而去搖搖在眾樹之上嗎﹖
10 “Emegbe la wogblɔ na gboti be, ‘Va ɖu fia ɖe mía dzi.’
眾樹又對無花果樹說：請你來作我們的君王!
11 “Ke gboti ɖo eŋu na wo be, ‘Ɖe madzudzɔ nye ku vivi ŋanɛwo tsetse be maɖu fia ɖe atiwo dzia?’
無花果樹回答說：難道要我捨掉我的甘甜和美果，而去搖搖在眾樹之上嗎﹖
12 “Wogblɔ na wainka be, ‘Va ɖu fia ɖe mía dzi.’
眾樹又對葡萄樹說：請你來作我們的君王!
13 “Ke wainka ɖo eŋu na wo be, ‘Ɖe madzudzɔ wain si doa dzidzɔ na mawuwo kple amewo siaa la tsetse ale be maɖu fia ɖe atiwo dzia.’
葡萄樹就回答說：我的新酒悅樂神人，難道要我放棄出產，而去搖搖在眾樹之上嗎﹖
14 “Mlɔeba la, atiawo katã gblɔ na ŋuti be, ‘Va, nàɖu fia ɖe mía dzi.’
於是眾樹對荊棘說：請你來作我們的君王!
15 “Ŋuti gblɔ na atiawo be, ‘Ne miaɖom fiae ɖe mia nu vavã la, ekema miva be ɖe nye vɔvɔli te, ke ne menye nenema o la, mina dzo nado tso ŋuti la me ava bi Lebanon ƒe sedatiwo.’”
荊棘對樹木答道：若你們真願立我作你們的君王，來罷! 躲在我的蔭下；否則，火必從荊棘冒出，吞滅黎巴嫩的香柏木。
16 Yotam yi edzi be, “Ɖe miewɔ nu dzɔdzɔe ɖe Yerubaal kple eƒe dzidzimeviwo ŋu be mietsɔ Abimelek ɖo fia mahã?
現在，你們立阿彼默肋客為王，如果你們認為作的真誠正直，如果你們認為是善待了耶魯巴耳和他的家族，如果你們認為你們這樣行事，對得起他一手所立的功勳，─
17 Fofonye wɔ aʋa na mi, tsɔ eƒe agbe ke eye wòɖe mi tso Midiantɔwo ƒe asi me,
因為原是我父親為你們作戰而捨生，把你們由米德楊手中救出來。
18 ke mietso ɖe eŋu eye miewu via blaadre le kpe ɖeka dzi. Azɔ la, mietsɔ via Abimelek, ame si nye fofonye ƒe kosi vi la ɖo fiae elabena miaƒe ƒometɔ wònye.
然而你們今日卻來反對我父親的家族，在一塊石頭上殺了他的兒子七十人，立他婢女的兒子阿彼默肋客為舍根公民的君王，因為他是你們的弟兄。─
19 Ne mieka ɖe edzi be yewowɔ nu dzɔdzɔe ɖe Yerubaal kple eƒe dzidzimeviwo ŋu la, ekema agbe nadidi na mi eye eme nafa na miawo kple Abimelek siaa.
今天如果你們認為以真誠正直對待了耶魯巴耳和他的家族，那麼，你們就因阿彼默肋客而喜樂罷! 希望他有因你們而喜樂!
20 Ke ne miewɔ nu dzɔdzɔe ɖe Gideon ŋu o la, ekema Abimelek natsrɔ̃ Sekemtɔwo kple Betmilɔt ƒe amewo eye woawo hã natsrɔ̃ Abimelek!”
不然，願火從阿彼默肋客發出，吞滅舍根的公民和貝特米羅! 也願火從舍根的公民和貝特米羅發出，吞滅阿彼默肋客! 」
21 Azɔ vɔvɔ̃ na nɔvia Abimelek ta la, Yotam si yi ɖanɔ Beer.
以後約堂出走，逃到貝爾去了，住在那裏，遠避他的哥哥阿彼默肋客。舍根叛變
22 Le Abimelek ƒe fiaɖuɖu le Israel ƒe etɔ̃ megbe la,
阿彼默肋客治理以色列三年。
23 Mawu na dzre va dzɔ ɖe Fia Abimelek kple Sekemtɔwo dome, ale Sekemtɔwo tso ɖe fia la ŋu.
天主使惡神降在阿彼默肋客和舍根公民中間，舍根的公民便背叛了阿彼默肋客，
24 Le nya siwo va dzɔ me la, wohe to na Abimelek kple Sekemtɔ siwo kpe ɖe eŋu le Yerubaal ƒe vi blaadreawo wuwu me.
要報復對耶魯巴耳七十個兒子的罪行，將他們的血歸於他們的兄弟阿彼默肋客，因為是他殺害了他們；也歸於舍根的公民，因為他們曾鼓勵他殺害自己的兄弟。
25 Sekemtɔwo be ɖe mɔ si yi to la dzi la dzi na Abimelek. Esi wonɔ elalam be wòava yi la, woda adzo ame siwo va to mɔ la dzi yina. Ke ame aɖe fi tofi na Abimelek le nugbe si woɖo ɖe eŋu la ŋuti.
舍根公民為反抗他，就在山頂上設下伏兵，搶掠所有路過他們那裏的人：有人將這事報告給阿彼默肋客。
26 Ɣe ma ɣi la, Gaal, Ebed ƒe vi, ʋu kple nɔviawo yi Sekem eye wòzu ame ŋkutawo dometɔ ɖeka le dua me.
那時厄貝得的兒子加阿耳和他同族的人遷徙到舍根，舍根的居民竟信任了他；
27 Le esime wonɔ nuŋeŋeŋkekenyui ɖum le Sekem le ƒe ma me le woƒe mawu ƒe gbedoxɔ me la, amewo no wain nyuie eye wode asi fiƒoƒo de Abimelek me.
他們便到田間收葡萄，榨酒，開慶祝會，到他們的神廟裏又吃又喝，也咒罵了阿彼默肋客。
28 Gaal do ɣli be, “Ame kae nye Abimelek eye nu ka ta wòanye míaƒe fia? Nu ka ta míanye eƒe subɔlawo? Eya kple xɔlɔ̃a, Zebul, boŋue anye míawo ƒe subɔlawo. Miɖe kɔ ɖa le Abimelek ŋu!
厄貝得的兒子加阿耳說：「阿彼默肋客是誰，我們舍根人是誰，我們竟該服侍他﹖豈不是耶魯巴耳的兒子和官員則步耳，該服侍舍根的始祖哈摩爾的後人嗎﹖我們為什麼要服侍阿彼默肋客﹖
29 Mitsɔm ɖo fiae eye enumake miakpɔ nu si adzɔ ɖe Abimelek dzi! Magblɔ na Abimelek be, ‘Ƒo aʋawɔlawo nu ƒu eye nàho aʋa!’”
恨不得這百姓交於我手中，好把阿彼默肋客除掉。我要對阿彼默肋客說：增派你的軍隊出征罷! 」
30 Ke esi dumegã Zebul se nya si Gaal gblɔ la, edo dɔmedzoe.
則步耳城尉聽到厄貝得的兒子加阿耳的話，大發忿怒，
31 Enumake eɖo du ɖe Abimelek le Aruma be, “Gaal, Ebed ƒe vi kple eƒe ƒometɔwo ʋu va le Sekem eye wole aɖaŋu vɔ̃ ɖom na amewo be woatso ɖe ŋuwò.
遂打發使者去見在阿魯瑪的阿彼默肋客說：「看，厄貝得的兒子加阿耳和他的同族人，來到舍根，挑唆全城反叛你。
32 Wò kple wò aʋakɔ miva be ɖe gbedzi le zã me
所以現在你和跟隨你的人夜裏要起來，埋伏在田野間，
33 eye ne ŋu ke ko la, mige ɖe dua me. Ne Gaal kple eƒe amewo do va kpe mi la, ekema miate ŋu awɔ nu sia nu si dze mia ŋu la kpli wo!”
明天早晨太陽一出來，就攻城。當他和隨從他的人出來抵抗你時，你看看怎樣好，就怎樣對付他。」
34 Abimelek kple eƒe amewo zɔ mɔ le zã me, woma ɖe akpa ene me eye wode xa ɖe teƒe vovovowo ƒo xlã dua.
阿彼默肋客遂同所有跟隨他的人夜間起身，分作四隊，對著舍根設下埋伏。
35 Esi ŋu ke, le ŋdi me la, esime Gaal nɔ anyi ɖe dua ƒe agbo nu henɔ aɖaŋu dem kple dumemetsitsiawo la, Abimelek kple eƒe amewo lũ ɖe dua dzi.
當厄貝得的兒子加阿耳出來，站在城門口時，阿彼默肋客便與隨從他的人從埋伏的地方出來，
36 Esi Gaal kpɔ wo la, edo ɣli gblɔ na Zebul be, “Kpɔ to ma dzi ɖa! Medze abe amewoe le ɖiɖim tso afi ma gbɔna ene oa?” Zebul ɖo eŋu be, “Ao! Vɔvɔliwo ko kpɔm nèle abe amewo ene!”
加阿耳一見這些人就對則步耳說：「看，有人從山頂下來! 」則步耳回答他說：「你看見山影，誤以為是人! 」
37 Gaal yi edzi be, “Kpɔ afi ma nyuie, meka ɖe edzi be mekpɔ amewo le lulũm ɖe mía dzi gbɔna. Kpɔ afi sia hã ɖa, ame bubuwo hã gbɔna; wodze le Meomenim ƒe oɖumti la ŋu!”
加阿耳接著又說：「看，有人從高地出來，又有一隊沿巫士橡樹道上前來。」
38 Tete Zebul biae be, “Afi ka wò numeɖiɖi gbogboawo le azɔ? Ame kae gblɔ be, ‘Ame ka gɔ̃e nye Abimelek eye nu ka ta wòaɖu fia ɖe mía dzi?’ Ame siwo ŋu nèɖu fewu le eye nèƒo fi de wo la le dua godo fifi laa! Do go nàkpe aʋa kpli wo!”
則步耳對他說：「現在你的口在那裏﹖不是你曾說過：阿彼默肋客是誰，要我們服侍他﹖這不是你所輕視的人嗎﹖現在請你出去攻打他罷! 」
39 Enumake Gaal kplɔ Sekemtɔwo eye wowɔ aʋa kple Abimelek.
加阿耳就在舍根公民之前出去，攻打阿彼默肋客；
40 Ke Abimelek ƒe amewo ɖu Gaal dzi. Sekemtɔ geɖewo xɔ abi eye womlɔ aʋagbe la dzi va se ɖe keke dua ƒe agbo nu ke.
a可是阿彼默肋客一追擊他，他就在他面前逃跑了；直到城門有許多傷亡的人。
41 Abimelek nɔ Aruma ɣe ma ɣi. Zebul nya Gaal kple eƒe ƒometɔwo le Sekem eye meɖe mɔ be woaganɔ afi ma o.
以後阿彼默肋客回到阿魯瑪；則步耳將加阿耳和他的同族人趕走，禁止他們住在舍根。舍根滅亡
42 Le ŋufɔke la, Sekemtɔwo gayi aʋa, ke ame aɖe fi tofi na Abimelek tso woƒe ɖoɖowo ŋu.
第二天早晨，人民到田野裏去，有人告訴了阿彼默肋客，
43 Ale wòma eƒe aʋawɔlawo ɖe akpa etɔ̃ eye wòɣla wo ɖe gbedzi. Esi Sekemtɔwo do ta ɖa la, Abimelek ƒe amewo dze wo dzi eye wode asi wo wuwu me.
他於是把自己的人分作三隊，叫他們埋伏在田間；他自己窺望，當他看見百姓從城裏出來，就衝過去，擊殺了他們；
44 Abimelek da aʋalɔgo ɖeka ɖe dua ƒe agbo nu ale be Sekemtɔwo ƒe aʋawɔlawo mate ŋu atrɔ, asi yi dua me o, le esime aʋalɔgo eve bubuawo nɔ wo wum le gbedzi.
當時阿彼默肋客與跟隨他的軍隊衝過去，把住城門口，而另兩隊衝向田間的眾人，殺了他們。
45 Wowɔ aʋa ŋkeke blibo la hafi Abimelek te ŋu xɔ du la. Ewu amewo eye wògbã du la.
那一天，阿彼默肋客整天攻打那城，把城攻下，殺了城中的居民，把城拆毀，撒上鹽。
46 Esi Migdaltɔwo kpɔ nu si dzɔ la, wosi yi mɔ si te ɖe Baal Berit, ƒe subɔƒe la me.
舍根碉堡裏的人聽見此事，就躲到巴耳貝黎特廟裏的地穴裏。
47 Esi Abimelek se be ameawo si yi mɔ la me la,
有人告訴阿彼默肋客，人民都聚集在舍根碉堡內。
48 Abimelek yi Zalmɔn to dzi. Efɔ nake lé ɖe abɔta eye wòɖe gbe na eƒe ameawo bena woawɔ nu si tututu yewɔ.
阿彼默肋客和跟隨他的人就上了匝耳孟山；阿彼默肋客手裏拿著一把斧頭，砍了一根樹枝，拿起來放在肩上，然後向跟隨他的人說：「你們看我作什麼，你們也趕快照樣去作! 」
49 Ale ameawo dometɔ ɖe sia ɖe fɔ nake yi dua me. Abimelek tsɔ eƒe nake tu mɔ la ƒe gli ŋu eya ta ameawo hã wɔ nenema ke. Woli kɔ woƒe nakewo ɖe glia ŋu eye wode dzo nakekɔ la me. Ale ame abe akpe ɖeka ene, ŋutsuwo kple nyɔnuwo siaa, ame siwo nɔ mɔ la me la katã ku.
於是眾人都各砍了根樹枝，隨著阿彼默肋客把樹枝堆在地穴上，在地穴上點了火，於是舍根碉堡裏所有的人都死了，男女約有一千人。阿彼默肋客的結局
50 Abimelek ho aʋa ɖe Tebez du la ŋu azɔ eye wòxɔe.
此後阿彼默肋客往特貝茲去，安營攻打特貝茲，也佔據了那城。
51 Mɔ sesẽ aɖe nɔ dua me eya ta dua me tɔwo katã si yi eme. Wotu agbo la heyi mɔ la tame ke henɔ ŋku lém ɖe Abimelek kple eƒe amewo ŋu.
在那城中有一座堅固的城堡，該城所有的公民，男男女女都跑到那裏躲避，關上門，上到碉堡頂上。
52 Esi Abimelek va mɔ la te eye wònɔ dzadzram ɖo be yeatɔ dzoe la,
阿彼默肋客來到碉堡前攻打；當他走近碉堡門口，要放火焚燒時，
53 nyɔnu aɖe ɖe asi le nutukpe gã aɖe ŋu tso mɔ la tame ɖo ɖe anyigba eye kpea ge dze Abimelek dzi eye wogbã ta nɛ.
有一個婦人拋下了一塊磨石，正落在阿彼默肋客頭上，打碎了他的頭蓋骨。
54 Abimelek gblɔ na eƒe adekplɔvi be, “Wum! Elabena menyo be woase be nyɔnue wu Abimelek o!” Ale adekplɔvi la tɔ hɛe wòku.
他急忙喊叫替他執戟的少年，向他說：「拔出你的刀殺了我罷! 免得人講論我說：一個女子殺了他! 」那少年就用刀刺死了他。
55 Esi Israelviwo kpɔ be Abimelek ku la, wokaka yi wo de.
以色列人一見阿彼默肋客死了，各回了本家。
56 Ale Mawu he to na Abimelek le nu vɔ̃ si wòwɔ ɖe fofoa ŋu, to fofoa ƒe vi blaadreawo wuwu me la ta.
於是天主報復了阿彼默肋客對他父親所行的惡事，因為他殺了自己的七十個兄弟；
57 Mawu na Sekemtɔwo hã kpe fu ɖe woƒe ŋutasesẽ ta, abe ale si Yotam, Yerubaal ƒe vi gblɔe do ŋgɔ, esi wòƒo fi de wo la ene.
並且天主也把舍根人的一切惡行歸在他們自己的頭上：這樣耶魯巴耳的兒子約堂的詛咒，也應驗在他們身上。
