< Luuka 1 >
1 Nagu sa tead, on paljud teised üritanud kirja panna seda, mis on täide läinud ja puudutab ka meid.
Ponieważ wielu podjęło się sporządzić opis tych wydarzeń, co do których mamy zupełną pewność;
2 Nende jutustused põhinesid esimeste pealtnägijate ja Sõna kuulutajate tõenditel
Tak jak nam [je] przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa;
3 ja ka mina otsustasin, et kuna olen kõike seda algusest peale väga hoolikalt jälginud, oleks hea mõte kõigest toimunust kirja panna täpne jutustus.
Postanowiłem i ja, który to wszystko od początku dokładnie wybadałem, opisać ci [to] po kolei, zacny Teofilu;
4 Tegin seda, kallis Teofilos, et sa võiksid olla kindel, et see, mida sulle õpetati, on täiesti usaldusväärne.
Abyś nabrał pewności co do tego, czego cię nauczono.
5 Sel ajal kui Heroodes oli Juudamaa kuningas, oli üks preester nimega Sakarias, kes oli pärit Abija preesterlikust rühmast. Ta oli abielus Eliisabetiga, kes põlvnes samuti preester Aaronist.
Za dni Heroda, króla Judei, żył pewien kapłan imieniem Zachariasz, ze zmiany Abiasza. Miał on za żonę [jedną] z córek Aarona, której na imię było Elżbieta.
6 Nad mõlemad tegid, mis oli Jumala ees õige, ning järgisid hoolikalt kõiki Issanda käske ja määrusi.
Oboje byli sprawiedliwi w oczach Boga, postępując nienagannie według wszystkich przykazań i nakazów Pana.
7 Neil ei olnud lapsi, sest Eliisabet ei olnud selleks suuteline, ja nad mõlemad olid juba vanad.
Nie mieli jednak dziecka, ponieważ Elżbieta była niepłodna, i oboje byli w podeszłym wieku.
8 Kui Sakarias teenis preestrina Jumala ees oma preesterlikus rühmas,
A gdy pełnił służbę kapłańską przed Bogiem w kolejności swojej zmiany;
9 valiti ta vastavalt preestrite tavale liisu heitmisega Issanda templisse sisenema ja suitsutusrohtu põletama.
Zgodnie ze zwyczajem urzędu kapłańskiego padł na niego los, aby wejść do świątyni Pana i palić kadzidło.
10 Suitsutusohvri toomise ajal palvetas väljas suur hulk rahvast.
A cała rzesza ludzi modliła się na zewnątrz w czasie kadzenia.
11 Issanda ingel ilmus Sakariasele ja seisis suitsutusohvrialtari kõrval paremal pool.
Wtedy ukazał mu się anioł Pana stojący po prawej stronie ołtarza kadzenia.
12 Kui Sakarias nägi inglit, oli ta rabatud ja hakkas kartma.
I przeraził się Zachariasz na jego widok, i ogarnął go strach.
13 Aga ingel ütles talle: „Ära karda, Sakarias! Sinu palvet on kuuldud ja su naine Eliisabet sünnitab sulle poja ja sa pead talle nimeks panema Johannes.
Lecz anioł powiedział do niego: Nie bój się, Zachariaszu, bo twoja modlitwa została wysłuchana. Elżbieta, twoja żona, urodzi ci syna, któremu nadasz imię Jan.
14 Ta toob sulle rõõmu ja heameelt ning tema sünd rõõmustab paljusid.
Będzie to dla ciebie radość i wesele; i wielu będzie się radować z jego narodzin.
15 Ta saab suureks Issanda silmis. Ta ei joo veini ega muid alkohoolseid jooke. Teda täidab Püha Vaim juba enne sündimist.
Będzie bowiem wielki w oczach Pana. Nie będzie pił wina ani mocnego napoju i zostanie napełniony Duchem Świętym już w łonie swojej matki.
16 Ta pöörab paljud iisraellased tagasi Issanda, nende Jumala juurde.
I wielu z synów Izraela nawróci do Pana, ich Boga.
17 Ta läheb Issanda eel Eelija vaimus ja väes, et panna isad taas oma laste peale mõtlema, ning tuua need, kes on mässumeelsed, tagasi õige arusaamise juurde, et valmistada rahvas ette Issanda jaoks.“
On bowiem pójdzie przed nim w duchu i mocy Eliasza, aby zwrócić serca ojców ku dzieciom, a opornych ku roztropności sprawiedliwych, aby przygotować Panu lud gotowy.
18 „Kuidas ma saan selles kindel olla?“küsis Sakarias inglilt. „Ma olen vana mees ja ka mu naine on eakas.“
I powiedział Zachariasz do anioła: Po czym to poznam? Bo ja jestem stary i moja żona jest w podeszłym wieku.
19 „Mina olen Gabriel, “vastas ingel. „Ma seisan Jumala juures ning mind saadeti sinuga rääkima ja sulle seda head uudist tooma.
A anioł mu odpowiedział: Ja jestem Gabriel, który stoi przed Bogiem. Zostałem posłany, aby mówić do ciebie i przynieść ci tę radosną nowinę.
20 Aga kuna sa ei uskunud seda, mida ma sulle rääkisin, jääd sa tummaks ega saa kõneleda kuni määratud hetkeni, mil mu sõnad täide lähevad.“
I będziesz niemy, i nie będziesz mógł mówić aż do dnia, kiedy się to stanie, dlatego że nie uwierzyłeś moim słowom, które się wypełnią w swoim czasie.
21 Väljas ootas rahvas Sakariast ja imestas, miks tal templis nii kaua aega läheb.
A ludzie czekali na Zachariasza i dziwili się, że tak długo przebywa w świątyni.
22 Kui ta lõpuks välja tuli, ei saanud ta nendega rääkida. Nad mõistsid, et ta oli templis näinud nägemust, sest kuigi ta suutis teha žeste, ei suutnud ta üldse rääkida.
Kiedy wyszedł, nie mógł do nich mówić. I zrozumieli, że miał widzenie w świątyni, bo dawał im znaki, i pozostał niemy.
23 Pärast seda, kui ta oma teenistusaja oli lõpetanud, läks ta koju tagasi.
A gdy skończyły się dni jego posługi, wrócił do swego domu.
24 Mõne aja pärast jäi tema naine Eliisabet lapseootele. Ta jäi koju viieks kuuks.
Po tych dniach Elżbieta, jego żona, poczęła i ukrywała się przez pięć miesięcy, mówiąc:
25 „Issand on seda mulle teinud, “ütles ta. „Nüüd on ta võtnud ära mu häbi teiste silmis.“
Tak mi uczynił Pan w dniach, kiedy wejrzał [na mnie], aby zdjąć moją hańbę w oczach ludzi.
26 Eliisabeti lapseootuse kuuendal kuul saatis Jumal ingel Gabrieli noore neiu juurde, kelle nimi oli Maarja ja kes elas Galileas Naatsareti linnas.
A w szóstym miesiącu Bóg posłał anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret;
27 Ta oli kihlatud Joosepi-nimelise mehega.
Do dziewicy zaślubionej mężczyźnie, któremu na imię było Józef, z rodu Dawida; a dziewicy było na imię Maria.
28 Ingel tervitas teda. „Sul on eriline eesõigus, “ütles ta neiule. „Issand on sinuga.“
Kiedy anioł przyszedł do niej, powiedział: Witaj, obdarowana łaską, Pan jest z tobą. Błogosławiona jesteś między kobietami.
29 Maarja oli neist sõnadest hämmelduses ja juurdles, mida selline tervitus tähendab.
Ale ona, ujrzawszy [go], zlękła się z powodu jego słów i zastanawiała się, co miałoby znaczyć to pozdrowienie.
30 „Ära karda, Maarja, “jätkas ingel, „sest Jumal on osutanud sinu suhtes armulikkust.
Wtedy anioł powiedział do niej: Nie bój się, Mario, znalazłaś bowiem łaskę u Boga.
31 Sa jääd lapseootele ja tood ilmale poja. Sa pead talle nimeks panema Jeesus.
Oto poczniesz w [swym] łonie i urodzisz syna, któremu nadasz imię Jezus.
32 Ta saab väga tähtsaks ja teda nimetatakse Kõigekõrgema Pojaks. Issand Jumal annab talle tema isa Taaveti trooni
Będzie on wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da mu tron jego ojca Dawida.
33 ja ta valitseb igavesti Jaakobi järeltulijate üle. Tema kuningriik ei lõpe iial.“ (aiōn )
I będzie królował nad domem Jakuba na wieki, a jego królestwu nie będzie końca. (aiōn )
34 „Kuidas see võimalik on?“küsis Maarja. „Ma olen alles neitsi.“
Wtedy Maria powiedziała do anioła: Jak to się stanie, skoro nie obcowałam z mężczyzną?
35 Ingel vastas: „Püha Vaim tuleb sinu peale ja Kõigekõrgema vägi varjab sind. Laps, kes sünnib, on püha, ja teda hüütakse Jumala pojaks.
A anioł jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na ciebie i moc Najwyższego zacieni cię. Dlatego też to święte, co się z ciebie narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.
36 Ja su sugulane Eliisabet on oma vanas eas samuti lapseootel. Naine, kelle kohta öeldi, et ta ei ole võimeline lapsi saama, on kuuendat kuud lapseootel.
A oto Elżbieta, twoja krewna, także poczęła syna w swojej starości i jest w szóstym miesiącu ta, którą nazywano niepłodną.
37 Jumala jaoks ei ole miski võimatu.“
Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego.
38 „Siin ma olen, valmis olema Issanda teenija, “ütles Maarja. „Sündigu minuga just nii, nagu sa ütlesid.“Seejärel ingel lahkus tema juurest.
I powiedziała Maria: Oto służebnica Pana, niech mi się stanie według twego słowa. Wtedy odszedł od niej anioł.
39 Veidi aja pärast pani Maarja end valmis ja kiirustas Juudamaa mägedesse, linna, kus oli
W tych dniach Maria wstała i poszła z pośpiechem w góry do miasta w Judei.
40 Sakariase maja. Sisse astudes hõikas ta Eliisabetti.
Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę.
41 Kohe kui Eliisabet kuulis Maarja häält, hüppas laps tema ihus rõõmu pärast. Püha Vaim täitis Eliisabeti
A gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Marii, poruszyło się dziecko w jej łonie i Elżbieta została napełniona Duchem Świętym.
42 ja ta hüüdis valju häälega: „Kui õnnistatud oled sina naiste hulgas ja kui õnnistatud on laps, kes sinust sünnib!
I zawołała donośnym głosem: Błogosławiona jesteś między kobietami i błogosławiony jest owoc twego łona.
43 Miks mind nõnda austatakse, et mu Issanda ema mind külastab?
A skądże mi to, że matka mego Pana przyszła do mnie?
44 Kui ma kuulsin sind tervitust hüüdmas, hüppas laps mu ihus rõõmu pärast.
Gdy bowiem głos twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach, poruszyło się z radości dziecko w moim łonie.
45 Kui õnnelik sa oled, sest sa oled veendunud, et Issand teeb seda, mida ta sulle tõotas!“
A błogosławiona, która uwierzyła. Spełni się bowiem to, co zostało jej powiedziane przez Pana.
46 Maarja vastas: „Kuidas ma ülistan Issandat!
Wtedy Maria powiedziała: Wielbi moja dusza Pana;
47 Olen väga õnnelik Jumalas, mu Päästjas,
I rozradował się mój duch w Bogu, moim Zbawicielu;
48 sest ta otsustas, et mina, tema teenija, olen oma tagasihoidlikust taustast hoolimata tema silmis väärtuslik. Nüüdsest peale ütlevad kõik põlvkonnad, et ma olen õnnistatud.
Bo wejrzał na uniżenie swojej służebnicy. Oto bowiem wszystkie pokolenia będą mnie odtąd nazywać błogosławioną.
49 Kõigeväeline Jumal on teinud mulle suuri asju, tema nimi on püha.
Bo uczynił mi wielkie rzeczy ten, który jest mocny, i święte jest jego imię.
50 Tema halastus kestab põlvest põlve nendele, kes teda austavad.
A jego miłosierdzie z pokolenia na pokolenie nad tymi, którzy się go boją.
51 Oma suure jõuga on ta lõhkunud tükkideks need, kes ülbelt ennast targaks peavad.
Okazał moc swoim ramieniem i rozproszył pysznych w myślach ich serc.
52 Ta kisub mõjukad nende troonidelt maha ja ülendab need, kes on alandlikud.
Strącił mocarzy z tronów, a wywyższył pokornych.
53 Ta annab näljastele häid asju süüa ja saadab rikkad tühje käsi minema.
Głodnych napełnił dobrami, a bogaczy odprawił z niczym.
54 Ta on aidanud oma sulast Iisraeli ja pidanud teda halastuses meeles,
Ujął się za Izraelem, swym sługą, pomny na [swoje] miłosierdzie;
55 just nagu ta meie isadele, Aabrahamile ja tema järeltulijatele, igaveseks ajaks tõotas.“ (aiōn )
Jak mówił do naszych ojców, [do] Abrahama i jego potomstwa na wieki. (aiōn )
56 Maarja jäi Eliisabeti juurde kolmeks kuus ja naasis siis koju.
I została z nią Maria około trzech miesięcy, a potem wróciła do swego domu.
57 Eliisabetil jõudis sünnitamise aeg kätte ja ta tõi ilmale poja.
Dla Elżbiety zaś nadszedł czas porodu i urodziła syna.
58 Naabrid ja sugulased kuulsid, kuidas Issand oli talle oma suurt headust osutanud, ning nad tähistasid seda koos temaga.
A gdy jej sąsiedzi i krewni usłyszeli, że Pan okazał jej swoje wielkie miłosierdzie, cieszyli się razem z nią.
59 Kaheksa päeva pärast tulid nad poissi ümber lõikama. Nad kavatsesid talle isa järgi nimeks panna Sakarias.
A ósmego dnia przyszli, aby obrzezać dziecko, i [chcieli] nadać mu imię jego ojca, Zachariasza.
60 „Ei, “ütles Eliisabet. „Tema nimeks peab saama Johannes.“
Ale jego matka powiedziała: Nie tak, lecz będzie się nazywał Jan.
61 „Aga teie sugulaste hulgas pole kedagi, kellel see nimi oleks, “ütlesid nad talle.
I powiedzieli do niej: Nie ma nikogo w twoim rodzie, kogo by nazwano tym imieniem.
62 Žestide abil küsisid nad Sakariaselt, poisi isalt, mis nime tahaks ta oma pojale panna.
Pytali więc znakami jego ojca, jak chce go nazwać.
63 Sakarias andis märku, et talle antaks midagi, mille peale kirjutada. Kõigi üllatuseks kirjutas ta: „Tema nimi on Johannes.“
A on poprosił o tabliczkę i napisał: Jan jest jego imię. I dziwili się wszyscy.
64 Kohe suutis ta jälle rääkida ja hakkas Jumalat ülistama.
Natychmiast otworzyły się jego usta i [rozwiązał się] jego język, i mówił, wielbiąc Boga.
65 Kõiki läheduses elavaid inimesi täitis juhtunu tõttu aukartus ning kuuldus sellest levis kogu Juuda mägismaal.
I padł strach na wszystkich ich sąsiadów, i po całej górskiej krainie judzkiej rozgłoszone zostały wszystkie te słowa.
66 Igaüks, kes seda kuulis, mõtles, mida see peaks tähendama. „Kes sellest poisist saab?“küsisid nad, sest oli selge, et ta oli Jumala jaoks väga eriline.
Wszyscy zaś, którzy o tym słyszeli, brali to sobie do serca i mówili: Cóż to będzie za dziecko? I była z nim ręka Pańska.
67 Tema isa Sakarias täitus Püha Vaimuga ja kuulutas prohvetlikult:
A Zachariasz, jego ojciec, będąc napełniony Duchem Świętym, prorokował:
68 „Issand, Iisraeli Jumal, on imeline, sest ta on tulnud oma rahva juurde ja nad vabastanud.
Błogosławiony niech będzie Pan, Bóg Izraela, bo nawiedził i odkupił swój lud;
69 Ta on andnud meile suure Päästja oma sulase Taaveti järglaste hulgast,
I wzbudził nam róg zbawienia w domu Dawida, swego sługi;
70 nagu ta tõotas ammu aega tagasi oma pühade prohvetite kaudu. (aiōn )
Jak mówił przez usta swoich świętych proroków, którzy byli od wieków; (aiōn )
71 Ta tõotas päästa meid meie vaenlaste käest, nende käest, kes meid vihkavad.
[Że nas] wybawi od naszych nieprzyjaciół i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzą;
72 Ta halastas meie isade peale ja pidas meeles oma püha lepingut −
Aby okazać miłosierdzie naszym ojcom i przypomnieć swoje święte przymierze;
73 tõotust, mille ta oli andnud meie isale Aabrahamile.
I przysięgę, którą złożył Abrahamowi, naszemu ojcu;
74 Ta vabastab meid hirmust ja päästab meid meie vaenlaste käest,
Że nam da, [abyśmy] mu służyli bez lęku, wybawieni z ręki naszych nieprzyjaciół;
75 et saaksime teda teenida ning teha kogu oma elu seda, mis on hea ja õige.
W świętości i sprawiedliwości przed nim po wszystkie dni naszego życia.
76 Kuigi sa oled alles väike laps, hüütakse sind Kõigekõrgema prohvetiks, sest sa lähed Issanda eel valmistama talle teed ja
A ty, dziecko, będziesz nazwane prorokiem Najwyższego, bo pójdziesz przed obliczem Pana, aby przygotować jego drogi;
77 kuulutama tema rahvale teadmisi päästest pattude andestuse kaudu.
I żeby jego ludowi dać poznać zbawienie przez przebaczenie mu grzechów;
78 Tänu Jumala hoolitsevale headusele laseb taevas meile koiduvalgust paista,
Dzięki serdecznemu miłosierdziu naszego Boga, przez które nawiedził nas wschód [słońca] z wysoka;
79 et see säraks neile, kes elavad pimeduses ja surma varjus, ning juhiks meid rahu teel.“
Aby oświecić siedzących w ciemności i w cieniu śmierci, aby skierować nasze kroki na drogę pokoju.
80 Poiss Johannes kasvas ja sai vaimulikult tugevaks. Ta elas kõrbes, kuni jõudis kätte aeg avalikult Iisraeli teenida.
A dziecko rosło i umacniało się w duchu, i przebywało na pustyniach aż do dnia ukazania się przed Izraelem.