< Sentencoj 1 >
1 Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
Inilah petuah-petuah dari Salomo putra Daud, raja Israel.
2 Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
Tujuannya ialah untuk menolong orang mengetahui bagaimana menjadi bijaksana, dan tahu tata tertib hidup serta dapat memahami ungkapan-ungkapan yang mengandung arti yang dalam.
3 Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
Petuah-petuah ini mengajar bagaimana orang dapat hidup dengan bijaksana, jujur, adil dan benar.
4 Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
Orang yang tidak berpengalaman diajarnya sehingga mempunyai pikiran yang tajam, dan orang muda diajarnya menjadi orang yang pandai dan dapat berpikir secara dewasa.
5 Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
Dengan petuah-petuah ini orang bijaksana pun akan bertambah pengetahuannya, dan orang yang telah berpendidikan akan mendapat bimbingan.
6 Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
Dengan demikian mereka dapat menyelami arti yang tersembunyi di dalam petuah dan memahami ucapan-ucapan orang bijaksana serta masalah-masalah yang diajukan oleh mereka.
7 La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
Untuk memperoleh ilmu sejati, pertama-tama orang harus mempunyai rasa hormat dan takut kepada TUHAN. Orang bodoh tidak menghargai hikmat dan tidak mau diajar.
8 Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
Perhatikanlah apa yang dikatakan ayah ibumu kepadamu, anakku,
9 Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
sebab ajaran-ajaran mereka menambah budi baikmu seperti hiasan kepala dan kalung memperindah rupamu.
10 Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
Kalau orang berdosa membujuk engkau, anakku, janganlah turuti bujukan mereka.
11 Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
Seandainya mereka berkata, "Ayo, mari kita mencari orang dan mengeroyok dia. Untuk iseng-iseng, mari kita menyerang orang yang tak bersalah.
12 Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol )
Sekarang mereka hidup senang dan sehat, tapi nanti mereka akan menjadi seperti orang yang setengah mati. (Sheol )
13 Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
Kita ambil barang-barang mereka yang berharga, supaya rumah kita penuh dengan barang rampasan.
14 Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
Mari ikut! Nanti hasil curiannya kita bagi rata!"
15 Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
Janganlah ikut dengan orang-orang yang demikian, anakku! Jauhilah mereka.
16 Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
Mereka tidak dapat tinggal diam kalau belum berbuat jahat. Mereka ingin cepat-cepat membunuh.
17 Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
Sedangkan burung pun tidak akan masuk ke dalam jaring yang dibentangkan di depan matanya,
18 Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
tetapi orang-orang jahat itu malah memasang jerat untuk dirinya sendiri--jerat yang akan mencelakakan mereka.
19 Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
Memang, orang yang mencari nafkah dengan memakai kekerasan akan membayarnya dengan nyawanya sendiri.
20 La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
Dengarlah! Hikmat memanggil di jalan-jalan dan berteriak di lapangan-lapangan!
21 Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
Ia berseru di pintu-pintu gerbang dan di tempat-tempat yang ramai:
22 Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
"Hai orang-orang bebal! Sampai kapan kamu mau tetap demikian? Kapan tiba waktunya kamu berhenti meremehkan pengetahuan dan menolak pelajaran?
23 Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
Dengarkanlah aku apabila aku menegurmu, maka kepadamu akan kunyatakan isi hatiku dan kuajarkan pengetahuanku.
24 Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
Kamu sudah kupanggil, namun kamu menolak dan tak mau menghiraukan.
25 Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
Semua nasihatku kamu abaikan dan teguranku kamu tolak.
26 Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
Karena itu, kalau kamu celaka, aku akan menertawakan kamu. Apabila kamu ketakutan, aku akan mengejek kamu.
27 Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
Ya, aku akan mengejek kamu apabila kamu cemas dan menderita karena ditimpa bencana yang datang seperti badai.
28 Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
Pada waktu itu kamu akan memanggil aku, tetapi aku tak akan menyahut. Kamu akan mencari aku ke mana-mana tetapi tak akan menemukan aku.
29 Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
Kamu seperti orang yang tak pernah suka mendapat pengetahuan, dan enggan mentaati TUHAN.
30 Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
Kamu tidak pernah mau menerima nasihat-nasihatku atau memperhatikan teguran-teguranku.
31 Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
Karena itu, kamu akan merasakan akibat dari perbuatan-perbuatanmu dan rencana-rencanamu yang buruk.
32 Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
Orang yang tak berpengalaman akan mati karena mengabaikan aku, dan orang bodoh akan hancur karena tak menghiraukan aku.
33 Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
Tetapi orang yang mendengarkan aku akan terpelihara. Ia hidup dengan aman dan tak perlu takut."