Sentencoj 6
1 Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,
Fiam, ha kezes lettél felebarátodnál, tenyeredet összecsaptad az idegennél,
2 Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.
tőrbe jutottál szájad mondásai által, megfogattál szájad mondásai által:
3 Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;
tedd ezt ugyan, fiam, hogy megmenekülj, minthogy felebarátod markába kerültél: menj, tiportasd magadat és ostromold felebarátodat;
4 Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;
ne engedj álmot szemeidnek, sem szendergést szempilláidnak;
5 Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.
menekülj, mint szarvas a kézből, s mint a madár a madarász kezéből.
6 Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.
Menj a hangyához, rest, nézd útjait, hogy okulj:
7 Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,
ő, a kinek nincs vezére, felügyelője és uralkodója,
8 Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.
elkészíti nyáron a kenyerét, összegyűjtötte aratáskor az eledelét.
9 Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?
Meddig, rest, fogsz feküdni, mikor kelsz fel álmodból?
10 Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
Egy kis alvás, egy kis szendergés; egy kis kézösszekulcsolás, hogy feküdj:
11 Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
majd eljön, mint vándor, a te szegénységed és szűkölködésed, mint a pajzsos férfi.
12 Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,
Alávaló ember, jogtalan férfi, szájnak görbeségével jár,
13 Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;
hunyorgat szemeivel, kapargat lábaival, mutogat ujjaival;
14 Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.
ferdeség a szívében, rosszat kohol minden időben, viszályokat indít.
15 Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.
Azért hirtelen jön meg szerencsétlensége, rögtön megtöretik és nincsen gyógyulás.
16 Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.
Hat dolog van, a mit gyűlöl az Örökkévaló és hét, a mi lelkének utálata:
17 Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,
Fennhéjázó szemek, hazug nyelv, és ártatlan vért ontó kezek;
18 Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,
szív, mely jogtalan gondolatokat kohol, lábak, melyek futva sietnek a rosszra;
19 Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.
hazugságnak lehelője, hamis tanú, s a ki viszályokat indít testvérek közt.
20 Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.
Óvd meg, fiam, atyád parancsát és el ne hagyjad anyád tanítását;
21 Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.
kösd azokat szívedre mindenkor, fűzd azokat nyakadra.
22 Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.
Mikor jársz, az vezetni fog téged, mikor lefekszel, őrködik feletted, s mikor felébredtél, az beszélget veled.
23 Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,
Mert mécses a parancs és a tan világosság, és élet útja az oktatásnak feddései.
24 Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.
Hogy megőrizzen téged a rossz asszonytól, a simanyelvű idegen nőtől.
25 Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.
Ne kívánd meg szépségét szívedben, s el ne fogjon téged szempilláival.
26 Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.
Mert parázna asszonyért egy czipó kenyérre jutsz, s férjes asszony a drága lelket vadássza.
27 Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?
Kaparhat-e valaki tüzet az ölében és ruhái el nem égnek,
28 Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?
avagy járhat-e valaki parázson és lábai meg nem perzselődnek?
29 Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.
Olyan az, a ki bemegy felebarátjának feleségéhez, nem marad büntetlenül, bárki hozzányúl.
30 Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;
Nem gúnyolják a tolvajt, midőn lop, hogy kielégítse lelkét, midőn éhezik;
31 Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.
ha rajtakapják, hétszeresen fizet, házának egész vagyonát odaadja.
32 Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;
Ki házasságot tör asszonnyal, esztelen; a ki önmagát megrontja, az cselekszi ezt.
33 Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;
Kárt és szégyent talál, és gyalázata nem töröltetik el.
34 Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.
Mert féltékenység a férfiúnak dühe s nem kímél a bosszú napján,
35 Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.
nincs tekintettel semmi váltságra s nem enged, noha sokasítod az ajándékot.
