Sentencoj 6
1 Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,
Mon fils, si tu t’es rendu garant pour ton ami, et que tu aies engagé à un étranger ta main,
2 Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.
Tu t’es enlacé par les paroles de ta bouche, et tu as été pris par tes propres discours.
3 Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;
Fais donc ce que je dis, mon fils, délivre-toi toi-même, parce que tu es tombé dans la main de ton prochain. Cours de tous côtés, hâte-toi, réveille ton ami;
4 Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;
N’accorde point de sommeil à tes yeux, et que tes paupières ne s’assoupissent point.
5 Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.
Dégage-toi, comme un petit daim qui échappe de la main, et comme un oiseau qui fuit de la main d’un oiseleur.
6 Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.
Va à la fourmi, ô paresseux, et considère ses voies, et apprends la sagesse;
7 Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,
La fourmi, quoiqu’elle n’ait ni chef, ni maître, ni prince,
8 Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.
Prépare dans l’été sa nourriture, et rassemble durant la moisson ce qu’elle doit manger.
9 Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?
Jusqu’à quand, paresseux, dormiras-tu? quand sortiras-tu de ton sommeil?
10 Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
Tu dormiras un peu, tu sommeilleras un peu, tu mettras un peu les mains l’une dans l’autre, afin que tu dormes:
11 Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
Et viendra à toi, comme un coureur de chemin, la détresse; et la pauvreté comme un homme armé. Mais si tu es actif, viendra ta moisson comme une source abondante, et la détresse fuira loin de toi.
12 Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,
Un homme apostat, homme inutile, va tenant des discours pervers,
13 Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;
Fait signe des yeux, frappe du pied, parle avec un doigt,
14 Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.
Avec un cœur dépravé il machine le mal, et en tout temps il sème des querelles;
15 Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.
En un moment lui viendra sa perte, et soudain il sera brisé, et il n’aura plus de remède.
16 Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.
Il y a six choses que hait le Seigneur, et la septième, son âme la déteste:
17 Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,
Des yeux altiers, une langue menteuse, des mains versant un sang innocent,
18 Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,
Un cœur formant des pensées très mauvaises, des pieds prompts à courir au mal,
19 Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.
Un témoin fallacieux proférant des mensonges, et celui qui, entre des frères, sème des discordes.
20 Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.
Conserve, mon fils, les préceptes de ton père, et ne rejette pas la loi de ta mère.
21 Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.
Lie-les dans ton cœur continuellement, et mets-les autour de ton cou.
22 Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.
Lorsque tu vas et viens, qu’ils marchent avec toi: lorsque tu dors, qu’ils te gardent, et te réveillant, parle avec eux;
23 Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,
Parce qu’un commandement est un flambeau, et la loi, une lumière, et que c’est la voie de la vie qu’une remontrance de discipline;
24 Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.
Afin qu’ils te préservent d’une femme corrompue et de la langue flatteuse d’une étrangère.
25 Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.
Que ton cœur ne se passionne point pour sa beauté; et ne sois point pris par les signes de ses yeux;
26 Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.
Car le prix d’une prostituée est à peine d’un pain seul; mais une femme ravit l’âme précieuse d’un homme.
27 Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?
Est-ce qu’un homme peut cacher du feu dans son sein, sans que ses vêtements s’embrasent?
28 Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?
Ou marcher sur des charbons ardents, sans que soient brûlées les plantes de ses pieds?
29 Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.
Ainsi celui qui s’approche de la femme de son prochain ne sera pas pur lorsqu’il l’aura touchée.
30 Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;
Ce n’est pas une grande faute, lorsque quelqu’un dérobe afin de remplir son âme affamée;
31 Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.
Pris, il rendra même le septuple, et il livrera tout ce qu’il a dans sa maison.
32 Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;
Mais celui qui est adultère, à cause de son manque de cœur, perdra son âme;
33 Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;
Il rassemble sur lui la turpitude et l’ignominie, et son opprobre ne sera pas effacé;
34 Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.
Parce que la jalousie et la fureur du mari ne pardonneront pas au jour de la vengeance,
35 Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.
Et il n’acquiescera aux prières de personne, et il ne recevra pas pour satisfaction les dons les plus nombreux.
