Sentencoj 6
1 Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,
Mon fils, si tu es devenu la garantie de ton prochain, si vous avez frappé vos mains en gage pour un étranger,
2 Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.
vous êtes piégés par les mots de votre bouche; tu es pris au piège par les paroles de ta bouche.
3 Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;
Fais-le maintenant, mon fils, et délivre-toi, puisque tu es tombé dans la main de ton voisin. Allez, humiliez-vous. Appuyez votre plaidoyer auprès de votre voisin.
4 Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;
Ne laisse pas tes yeux s'endormir, ni le sommeil à vos paupières.
5 Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.
Libère-toi, comme une gazelle de la main du chasseur, comme un oiseau échappant au piège de l'oiseleur.
6 Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.
Va vers la fourmi, paresseux. Considérez ses manières, et soyez sage;
7 Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,
qui n'ont ni chef, ni surveillant, ni dirigeant,
8 Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.
lui fournit du pain en été, et recueille sa nourriture dans la moisson.
9 Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?
Combien de temps vas-tu dormir, paresseux? Quand sortiras-tu de ton sommeil?
10 Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
Un peu de sommeil, un peu d'assoupissement, un petit pliage des mains pour dormir...
11 Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
ainsi votre pauvreté viendra comme un voleur, et votre rareté en tant qu'homme armé.
12 Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,
Un homme sans valeur, un homme d'iniquité, est celui qui marche avec une bouche perverse,
13 Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;
qui cligne des yeux, qui fait des signes avec ses pieds, qui fait des gestes avec ses doigts,
14 Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.
dans le cœur duquel il y a de la perversité, qui invente continuellement le mal, qui sème toujours la discorde.
15 Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.
C'est pourquoi sa calamité viendra soudainement. Il sera brisé soudainement, et ce sans remède.
16 Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.
Il y a six choses que Yahvé déteste; oui, sept qui sont une abomination pour lui:
17 Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,
des yeux arrogants, une langue mensongère, des mains qui ont versé du sang innocent,
18 Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,
un cœur qui conçoit de mauvais plans, des pieds qui sont prompts à courir au mal,
19 Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.
un faux témoin qui profère des mensonges, et celui qui sème la discorde entre les frères.
20 Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.
Mon fils, garde le commandement de ton père, et n'abandonnez pas l'enseignement de votre mère.
21 Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.
Lie-les continuellement sur ton cœur. Attachez-les autour de votre cou.
22 Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.
Quand tu marcheras, il te conduira. Quand vous dormirez, il veillera sur vous. Quand vous vous réveillerez, il parlera avec vous.
23 Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,
Car le commandement est une lampe, et la loi est légère. Les reproches d'instruction sont le chemin de la vie,
24 Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.
pour vous préserver de la femme immorale, de la flatterie de la langue de l'épouse volage.
25 Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.
Ne convoite pas sa beauté dans ton cœur, ni la laisser vous captiver avec ses paupières.
26 Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.
Car une prostituée vous réduit à un morceau de pain. La femme adultère chasse votre précieuse vie.
27 Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?
Un homme peut-il ramasser du feu sur ses genoux, et que ses vêtements ne soient pas brûlés?
28 Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?
Ou peut-on marcher sur des charbons ardents, et ses pieds ne seront pas brûlés?
29 Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.
Il en est de même pour celui qui va vers la femme de son prochain. Quiconque la touche ne restera pas impuni.
30 Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;
Les hommes ne méprisent pas un voleur. s'il vole pour se satisfaire quand il a faim,
31 Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.
mais s'il est retrouvé, il restituera sept fois. Il donnera toutes les richesses de sa maison.
32 Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;
Celui qui commet un adultère avec une femme est dépourvu d'intelligence. Celui qui le fait détruit sa propre âme.
33 Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;
Il recevra des blessures et le déshonneur. Son opprobre ne sera pas effacé.
34 Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.
Car la jalousie excite la fureur du mari. Il n'épargnera pas au jour de la vengeance.
35 Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.
Il ne tiendra compte d'aucune rançon, il ne sera pas non plus satisfait, même si vous lui faites de nombreux cadeaux.
