Sentencoj 6
1 Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,
My son, if thou art become surety for thy neighbour, if thou hast struck thy hands for a stranger —
2 Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.
Thou art snared by the words of thy mouth, thou art caught by the words of thy mouth —
3 Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;
Do this now, my son, and deliver thyself, seeing thou art come into the hand of thy neighbour; go, humble thyself, and urge thy neighbour.
4 Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;
Give not sleep to thine eyes, nor slumber to thine eyelids.
5 Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.
Deliver thyself as a gazelle from the hand of the hunter, and as a bird from the hand of the fowler.
6 Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.
Go to the ant, thou sluggard; consider her ways, and be wise;
7 Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,
Which having no chief, overseer, or ruler,
8 Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.
Provideth her bread in the summer, and gatherest her food in the harvest.
9 Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?
How long wilt thou sleep, O sluggard? When wilt thou arise out of thy sleep?
10 Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
'Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep' —
11 Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
So shall thy poverty come as a runner, and thy want as an armed man.
12 Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,
A base person, a man of iniquity, is he that walketh with a froward mouth;
13 Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;
That winketh with his eyes, that scrapeth with his feet, that pointeth with his fingers;
14 Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.
Frowardness is in his heart, he deviseth evil continually; he soweth discord.
15 Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.
Therefore shall his calamity come suddenly; on a sudden shall he be broken, and that without remedy.
16 Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.
There are six things which the LORD hateth, yea, seven which are an abomination unto Him:
17 Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,
Haughty eyes, a lying tongue, and hands that shed innocent blood;
18 Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,
A heart that deviseth wicked thoughts, feet that are swift in running to evil;
19 Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.
A false witness that breatheth out lies, and he that soweth discord among brethren.
20 Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.
My son, keep the commandment of thy father, and forsake not the teaching of thy mother;
21 Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.
Bind them continually upon thy heart, tie them about thy neck.
22 Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.
When thou walkest, it shall lead thee, when thou liest down, it shall watch over thee; and when thou awakest, it shall talk with thee.
23 Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,
For the commandment is a lamp, and the teaching is light, and reproofs of instruction are the way of life;
24 Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.
To keep thee from the evil woman, from the smoothness of the alien tongue.
25 Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.
Lust not after her beauty in thy heart; neither let her captivate thee with her eyelids.
26 Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.
For on account of a harlot a man is brought to a loaf of bread, but the adulteress hunteth for the precious life.
27 Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?
Can a man take fire in his bosom, and his clothes not be burned?
28 Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?
Or can one walk upon hot coals, and his feet not be scorched?
29 Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.
So he that goeth in to his neighbour's wife; whosoever toucheth her shall not go unpunished.
30 Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;
Men do not despise a thief, if he steal to satisfy his soul when he is hungry;
31 Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.
But if he be found, he must restore sevenfold, he must give all the substance of his house.
32 Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;
He that committeth adultery with a woman lacketh understanding; he doeth it that would destroy his own soul.
33 Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;
Wounds and dishonour shall he get, and his reproach shall not be wiped away.
34 Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.
For jealousy is the rage of a man, and he will not spare in the day of vengeance.
35 Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.
He will not regard any ransom; neither will he rest content, though thou givest many gifts.
