Sentencoj 6
1 Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,
My son, if you have put up security for your neighbor, if you have struck hands in pledge with a stranger,
2 Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.
if you have been trapped by the words of your lips, ensnared by the words of your mouth,
3 Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;
then do this, my son, to free yourself, for you have fallen into your neighbor’s hands: Go, humble yourself, and press your plea with your neighbor.
4 Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;
Allow no sleep to your eyes or slumber to your eyelids.
5 Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.
Free yourself, like a gazelle from the hand of the hunter, like a bird from the snare of the fowler.
6 Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.
Walk in the manner of the ant, O slacker; observe its ways and become wise.
7 Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,
Without a commander, without an overseer or ruler,
8 Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.
it prepares its provisions in summer; it gathers its food at harvest.
9 Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?
How long will you lie there, O slacker? When will you get up from your sleep?
10 Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest,
11 Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
and poverty will come upon you like a robber, and need like a bandit.
12 Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,
A worthless person, a wicked man, walks with a perverse mouth,
13 Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;
winking his eyes, speaking with his feet, and pointing with his fingers.
14 Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.
With deceit in his heart he devises evil; he continually sows discord.
15 Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.
Therefore calamity will come upon him suddenly; in an instant he will be shattered beyond recovery.
16 Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.
There are six things that the LORD hates, seven that are detestable to Him:
17 Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,
haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood,
18 Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,
a heart that devises wicked schemes, feet that run swiftly to evil,
19 Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.
a false witness who gives false testimony, and one who stirs up discord among brothers.
20 Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.
My son, keep your father’s commandment, and do not forsake your mother’s teaching.
21 Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.
Bind them always upon your heart; tie them around your neck.
22 Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.
When you walk, they will guide you; when you lie down, they will watch over you; when you awake, they will speak to you.
23 Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,
For this commandment is a lamp, this teaching is a light, and the reproofs of discipline are the way to life,
24 Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.
to keep you from the evil woman, from the smooth tongue of the adulteress.
25 Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.
Do not lust in your heart for her beauty or let her captivate you with her eyes.
26 Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.
For the levy of the prostitute is poverty, and the adulteress preys upon your very life.
27 Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?
Can a man embrace fire and his clothes not be burned?
28 Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?
Can a man walk on hot coals without scorching his feet?
29 Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.
So is he who sleeps with another man’s wife; no one who touches her will go unpunished.
30 Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;
Men do not despise the thief if he steals to satisfy his hunger.
31 Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.
Yet if caught, he must pay sevenfold; he must give up all the wealth of his house.
32 Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;
He who commits adultery lacks judgment; whoever does so destroys himself.
33 Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;
Wounds and dishonor will befall him, and his reproach will never be wiped away.
34 Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.
For jealousy enrages a husband, and he will show no mercy in the day of vengeance.
35 Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.
He will not be appeased by any ransom, or persuaded by lavish gifts.
