< Sentencoj 30 >
1 Vortoj de Agur, filo de Jake. Profeta parolo de tiu viro al Itiel, al Itiel kaj Ukal.
The words of Agur the son of Yakeh, even the prophecy: the man said unto Ithiel, even unto Ithiel and Ukkal,
2 Mi estas la plej malklera homo, Kaj homan prudenton mi ne posedas.
“Surely I am more brutish than any man, and have not the understanding of a common man.
3 Kaj mi ne lernis saĝon, Kaj pri la Sanktulo mi ne havas ekkonon.
Nor have I learned wisdom, so that I should have knowledge of the Holy One.
4 Kiu leviĝis en la ĉielon, kaj malleviĝis? Kiu kolektis la venton en siajn mankavojn? Kiu ligis la akvon en la veston? Kiu aranĝis ĉiujn limojn de la tero? Kia estas lia nomo? kaj kia estas la nomo de lia filo? Ĉu vi scias?
Who was it that ascended into heaven, and came down again? who gathered the wind in his fists? who bound the waters in a garment? who set up all the ends of the earth? what is his name, and what is his son's name, if thou knowest it?”
5 Ĉiu diro de Dio estas pura; Li estas ŝildo por tiuj, kiuj Lin fidas.
Every saying of God is purified: he is a shield unto those that put their trust in him.
6 Ne aldonu al Liaj vortoj, Por ke Li ne punu vin, kaj por ke vi ne aperu mensoganto.
Do not add aught unto his words: lest he reprove thee, and thou be found a liar.
7 Du aferojn mi petis de Vi; Ne rifuzu al mi, antaŭ ol mi mortos:
Two things do I request of thee: deny them not to me before I die.
8 Falsaĵon kaj mensogaĵon forigu de mi; Malriĉecon kaj riĉecon ne donu al mi; Nutru min per tiom da pano, kiom mi bezonas.
Vanity and lying words do thou remove far from me: neither poverty nor riches give thou unto me; let me eat the bread appointed unto me:
9 Ĉar alie mi eble trosatiĝus kaj neus, kaj dirus: Kiu estas la Eternulo? Aŭ eble mi malriĉiĝus kaj ŝtelus, Kaj malbonuzus la nomon de mia Dio.
Lest I become over-full, and deny thee, and say, Who is the Lord? or lest I become poor, and steal, and trespass against the name of my God.
10 Ne kalumniu sklavon antaŭ lia sinjoro, Por ke li ne malbenu vin kaj vi ne fariĝu kulpulo.
Do not calumniate a servant unto his master: lest he curse thee, and thou incur guilt.
11 Estas generacio, kiu malbenas sian patron Kaj ne benas sian patrinon;
There is a generation that curseth its father, and doth not bless its mother.
12 Generacio, kiu estas pura en siaj okuloj Kaj tamen ne laviĝis de siaj malpuraĵoj;
There is a generation that is pure in its own eyes, and yet is not washed [clean] of its filthiness.
13 Generacio, kiu tiel alte tenas siajn okulojn Kaj tiel levas siajn palpebrojn;
There is a generation—O how lofty are its eyes! and its eyelids are so lifted up.
14 Generacio, kies dentoj estas glavoj kaj kies makzeloj estas tranĉiloj, Por formanĝi la malriĉulojn de la tero kaj la mizerulojn inter la homoj.
There is a generation, whose teeth are as swords, and whose string teeth are as knives, to devour the poor from off the earth, and the needy from among men.
15 Hirudo havas du filinojn, kiuj krias: Donu, donu; Ili tri neniam satiĝas. Kvar objektoj ne diras: Sufiĉe:
Insatiability hath two daughters, [crying, ] Give, give. There are three things that are never satisfied, yea, four things which never say, Enough:
16 Ŝeol; senfrukta ventro; la tero ne satiĝas de akvo; kaj la fajro ne diras: Sufiĉe. (Sheol )
The nether world; and a barren womb; the earth which is not satisfied with water; and the fire which never saith, Enough. (Sheol )
17 Okulon, kiu mokas la patron Kaj malŝatas obeadon al la patrino, Elpikos korvoj ĉe la rivero kaj formanĝos aglidoj.
The eye that mocketh at his father, and despiseth to obey his mother, this shall the ravens of the valley pick out; and the young eagles shall eat it.
18 Tri aferoj estas nekompreneblaj por mi, Kaj kvaran mi ne scias:
Three things there are which are too wonderful for me; and four, which I know not:
19 La vojon de aglo en la aero; La vojon de serpento sur roko; La vojon de ŝipo meze de la maro; Kaj la vojon de viro ĉe virgulino.
The way of the eagle in the air; the way of a serpent upon a rock; the way of a ship in the heart of the sea; and the way of a man with a young woman.
20 Tia estas la vojo de virino adultanta: Ŝi manĝas, viŝas la buŝon, Kaj diras: Mi faris nenian pekon.
Such is the way of an adulterous woman: she eateth, and wipeth her mouth, and saith, I have done no wrong.
21 Sub tri objektoj tremas la tero, Kaj kvar ĝi ne povas porti:
Under three things the earth trembleth, and under four which she cannot bear:
22 Sklavon, kiam li fariĝis reĝo; Malsaĝulon, kiam li tro satiĝis de pano;
Under a servant when he becometh king, and a worthless fool when he hath eaten enough bread;
23 Malamatan virinon, kiam ŝi edziniĝis, Kaj sklavinon, kiam ŝi elpelis sian sinjorinon.
Under an odious woman when she is married, and a bond-woman when she dispossesseth her mistress.
24 Kvar estas malgranduloj sur la tero, Kaj tamen ili estas tre saĝaj:
There are four which are the little ones of the earth, and they are nevertheless exceedingly wise:
25 La formikoj, popolo ne forta, Tamen ili en somero pretigas al si manĝaĵon;
The ants are a people not strong, therefore do they prepare in the summer their food;
26 La hirakoj, popolo senforta, Tamen ili faras siajn domojn en la roko;
The conies are but a feeble people, therefore do they place on the rocks their houses;
27 La akridoj ne havas reĝon, Kaj tamen ili ĉiuj eliras en vicoj;
The locusts have no king, and yet they go forth in troops altogether;
28 La lacerto kroĉiĝas per siaj manoj, Tamen ĝi estas en reĝaj palacoj.
The spider thou canst catch with [thy] hands, and yet she is in the palaces of a king.
29 Ekzistas tri, kiuj bone iras, Kaj kvar, kiuj marŝas bele:
Three there are that have a stately step, and four, that are stately in going:
30 La leono, plej forta el la bestoj, Cedas al neniu;
The lion, the mightiest among beasts, who turneth not round from before any one;
31 Cervo kun bonaj lumboj; virkapro; Kaj reĝo, kiun neniu povas kontraŭstari.
The light-legged greyhound, and the he-goat; and a king, against whom there is no rising up.
32 Se vi agis malsaĝe pro via fiereco, Kaj se vi intencis malbonon, Tiam metu la manon sur la buŝon.
If thou hast become degraded by lifting up thyself, or if thou hast devised evil, put thy hand to thy mouth:
33 Ĉar batado de lakto produktas buteron, Ekbato de nazo aperigas sangon, Kaj incitado de kolero kaŭzas malpacon.
For the pressure of milk bringeth forth butter, and the pressure of the nose bringeth forth blood: so the pressure of wrath bringeth forth strife.