Sentencoj 3
1 Mia filo! ne forgesu mian instruon, Kaj via koro konservu miajn ordonojn.
Hijo mío, no te olvides de mi ley; guarda en tu corazón mis preceptos,
2 Ĉar ili akirigos al vi longan vivon, Jarojn de vivo kaj paco.
porque te darán longevidad, (felices) años de vida y prosperidad.
3 Favoro kaj vero vin ne forlasu; Alligu ilin al via kolo, Skribu ilin sur la tabeloj de via koro.
¡Que nunca la misericordia y la verdad se aparten de ti! Átalas a tu cuello, escríbelas en la tabla de tu corazón.
4 Kaj vi trovos favoron kaj bonan opinion Ĉe Dio kaj homoj.
Así hallarás gracia y verdadera sabiduría a los ojos de Dios y a los ojos de los hombres.
5 Fidu la Eternulon per via tuta koro, Kaj ne fidu vian prudenton.
Confía en el Señor con todo tu corazón y no te apoyes en tu propia inteligencia.
6 Konsciu Lin en ĉiuj viaj vojoj, Kaj Li ĝustigos vian iradon.
En todas tus empresas piensa en Él, y Él dirigirá tus caminos.
7 Ne opiniu vin saĝa; Timu la Eternulon, kaj deturnu vin de malbono.
No te creas sabio a tus ojos, teme a Dios, y huye del mal;
8 Ĉi tio estos saniga por via korpo, Kaj bona nutro por viaj ostoj.
será medicina para tu cuerpo, y refrigerio para tus huesos.
9 Faru honoron al la Eternulo el via havo Kaj el la unuavenaĵo de ĉiuj viaj rikoltoj:
Honra a Dios con tu hacienda, y con las primicias de todos tus frutos;
10 Tiam viaj grenejoj tute pleniĝos, Kaj viaj vinpremejoj superbordigos moston.
con eso se llenará de abundancia tus graneros, y tus lagares rebosarán de mosto.
11 La instruon de la Eternulo, ho mia filo, ne malŝatu; Kaj ne deturnu vin, kiam Li faras al vi punon;
No deseches, hijo mío, la corrección de Yahvé, ni tengas aversión cuando Él te reprenda.
12 Ĉar kiun la Eternulo amas, tiun Li punkorektas, Kiel patro la filon, en kiu li havas plezuron.
Pues Yahvé castiga a aquel a quien ama, como un padre al hijo en quien se complace.
13 Feliĉa estas la homo, kiu trovis saĝon, Kaj la homo, kiu akiris prudenton;
¡Dichoso el hombre que halló la sabiduría, el varón que ha adquirido la inteligencia!
14 Ĉar estas pli bone ĝin aĉeti, ol aĉeti arĝenton, Kaj ĝia rikoltaĵo estas pli bona, ol pura oro.
Mejor es su adquisición que la de la plata; y más preciosos que el oro son sus frutos.
15 Ĝi estas pli kara, ol juveloj; Kaj nenio, kion vi povus deziri, povas esti komparata kun ĝi.
Ella es más apreciable que las perlas; no hay cosa deseable que la iguale.
16 Longa vivo estas en ĝia dekstra mano; Riĉo kaj gloro estas en ĝia maldekstra mano.
En su diestra (trae) larga vida, en su siniestra riquezas y honores.
17 Ĝiaj vojoj estas vojoj agrablaj, Kaj ĉiuj ĝiaj vojetoj estas paco.
Sus caminos son caminos deliciosos, y llenas de paz todas sus sendas.
18 Ĝi estas arbo de vivo por tiuj, kiuj ĝin ekkaptis; Kaj feliĉaj estas tiuj, kiuj ĝin posedas.
Es árbol de vida para los que echan mano de ella, y dichoso el que la tiene asida.
19 La Eternulo per saĝo fondis la teron; Per prudento Li aranĝis la ĉielon.
Por la sabiduría fundó Dios la tierra, y por la inteligencia estableció los cielos;
20 Per Lia ĉionsciado disiĝis abismoj; Kaj la nuboj elverŝas roson.
por su ciencia fueron abiertos los abismos; y destilan las nubes rocío.
21 Mia filo! ili ne foriru de viaj okuloj; Konservu klarecon de la kapo kaj prudenton:
Hijo mío, no se aparten ellas de tus ojos; guarda la sabiduría y la prudencia;
22 Ili estos vivo por via animo, Kaj ornamo por via kolo.
pues serán vida para tu alma y adorno para tu cuello.
23 Tiam vi iros sendanĝere vian vojon, Kaj via piedo ne falpuŝiĝos.
Así seguirás confiado tu camino, y no vacilará tu pie.
24 Kiam vi kuŝiĝos dormi, vi ne timos; Kaj kiam vi kuŝos, via dormo estos agrabla.
Te acostarás sin temor; y si te acuestas, tu sueño será dulce.
25 Ne timu subitan teruron, Nek pereigon, kiu povus veni de malbonuloj;
No tendrás que temer repentinos espantos, ni los ataques de los impíos cuando te acometieren;
26 Ĉar la Eternulo estos via helpo, Kaj gardos vian piedon kontraŭ reto.
porque Yahvé estará a tu lado, y preservará tu pie de quedar preso.
27 Ne rifuzu bonon al la bezonantoj, Se via mano havas la forton por fari.
No niegues un beneficio al necesitado cuando esté a tu alcance el hacerlo.
28 Kiam vi havas ĉe vi, ne diru al via proksimulo: Iru kaj revenu, kaj morgaŭ mi donos.
No digas a tu prójimo: “Vete y vuelve, mañana te daré”, estando en tu poder el (atenderlo).
29 Ne pripensu malbonon kontraŭ via proksimulo, Kiam li kun konfido loĝas ĉe vi.
No maquines ningún mal contra tu prójimo mientras él vive tranquilamente contigo.
30 Ne malpacu kun iu senkaŭze, Se li ne faris al vi malbonon.
Jamás pleitees con nadie sin motivo, si no te ha hecho mal.
31 Ne enviu rabemulon, Kaj elektu neniun el liaj vojoj;
No envidies al hombre violento, ni sigas sus senderos.
32 Ĉar la perversulojn la Eternulo abomenas, Kaj Sian intencon Li malkaŝas al la piuloj.
Porque Yahvé detesta al perverso, pero tiene trato íntimo con los justos.
33 Malbeno de la Eternulo estas en la domo de malbonulo, Kaj la loĝejon de piuloj Li benas.
Sobre la casa del malvado pesa la maldición de Yahvé, el cual bendice la morada del justo.
34 La mokantojn Li mokas, Kaj al la humiluloj Li donas favoron.
Se burla de los burladores, y da su gracia a los humildes.
35 Honoron heredas saĝuloj; Sed malsaĝuloj forportas honton.
La gloria es la herencia de los sabios, en tanto que los necios se acarrean ignominia.
