Sentencoj 3
1 Mia filo! ne forgesu mian instruon, Kaj via koro konservu miajn ordonojn.
Mon fils, n'oublie pas mes leçons, et que ton cœur garde mes préceptes!
2 Ĉar ili akirigos al vi longan vivon, Jarojn de vivo kaj paco.
Car ils prolongeront tes jours et tes années de vie, et te donneront la paix.
3 Favoro kaj vero vin ne forlasu; Alligu ilin al via kolo, Skribu ilin sur la tabeloj de via koro.
Que l'amour et la vérité ne te quittent pas; lie-les à ton col, écris-les sur les tablettes de ton cœur!
4 Kaj vi trovos favoron kaj bonan opinion Ĉe Dio kaj homoj.
Alors tu trouveras grâce et bon succès devant Dieu et devant les hommes.
5 Fidu la Eternulon per via tuta koro, Kaj ne fidu vian prudenton.
Confie-toi en Dieu de tout ton cœur, et ne t'appuie pas sur ton propre sens!
6 Konsciu Lin en ĉiuj viaj vojoj, Kaj Li ĝustigos vian iradon.
En toutes tes voies regarde vers Lui, et Il aplanira tes sentiers.
7 Ne opiniu vin saĝa; Timu la Eternulon, kaj deturnu vin de malbono.
Ne sois point sage à tes propres yeux; crains l'Éternel, et fuis le mal!
8 Ĉi tio estos saniga por via korpo, Kaj bona nutro por viaj ostoj.
ce sera la santé de ton corps, et le rafraîchissement de tes os.
9 Faru honoron al la Eternulo el via havo Kaj el la unuavenaĵo de ĉiuj viaj rikoltoj:
Honore Dieu avec ta richesse, et avec les prémices de tout ton revenu!
10 Tiam viaj grenejoj tute pleniĝos, Kaj viaj vinpremejoj superbordigos moston.
et tes greniers se rempliront d'abondance, et de moût tes cuves regorgeront.
11 La instruon de la Eternulo, ho mia filo, ne malŝatu; Kaj ne deturnu vin, kiam Li faras al vi punon;
Ne méprise pas, mon fils, la correction de l'Éternel, et ne t'irrite point de ses châtiments!
12 Ĉar kiun la Eternulo amas, tiun Li punkorektas, Kiel patro la filon, en kiu li havas plezuron.
Car c'est celui qu'il aime que l'Éternel châtie, comme un père l'enfant auquel il prend plaisir.
13 Feliĉa estas la homo, kiu trovis saĝon, Kaj la homo, kiu akiris prudenton;
Heureux l'homme qui trouve la sagesse, et l'homme qui obtient la prudence!
14 Ĉar estas pli bone ĝin aĉeti, ol aĉeti arĝenton, Kaj ĝia rikoltaĵo estas pli bona, ol pura oro.
Car son acquisition vaut mieux que celle de l'argent, et ce qu'elle rapporte, est meilleur que l'or fin;
15 Ĝi estas pli kara, ol juveloj; Kaj nenio, kion vi povus deziri, povas esti komparata kun ĝi.
elle a plus de prix que les perles, et tout ce que tu as de précieux ne lui équivaut pas.
16 Longa vivo estas en ĝia dekstra mano; Riĉo kaj gloro estas en ĝia maldekstra mano.
Longue vie est dans sa main droite; dans sa gauche, richesse et honneur.
17 Ĝiaj vojoj estas vojoj agrablaj, Kaj ĉiuj ĝiaj vojetoj estas paco.
Ses voies sont des voies de délices, et tous ses sentiers sont des sentiers de paix.
18 Ĝi estas arbo de vivo por tiuj, kiuj ĝin ekkaptis; Kaj feliĉaj estas tiuj, kiuj ĝin posedas.
Elle est un arbre de vie pour ceux qui la saisissent, et qui la tient ferme en est rendu heureux.
19 La Eternulo per saĝo fondis la teron; Per prudento Li aranĝis la ĉielon.
Par la sagesse l'Éternel a fondé la terre, et élevé les Cieux par son intelligence;
20 Per Lia ĉionsciado disiĝis abismoj; Kaj la nuboj elverŝas roson.
par sa science Il ouvrit les abîmes, et fit des nues distiller la rosée.
21 Mia filo! ili ne foriru de viaj okuloj; Konservu klarecon de la kapo kaj prudenton:
Mon fils, ne les perds pas de vue, garde la sagesse et la réflexion!
22 Ili estos vivo por via animo, Kaj ornamo por via kolo.
Elles donneront vie à ton âme, et parure gracieuse à ton col.
23 Tiam vi iros sendanĝere vian vojon, Kaj via piedo ne falpuŝiĝos.
Alors d'un pas sûr tu marcheras dans ta voie, et ton pied ne heurtera point.
24 Kiam vi kuŝiĝos dormi, vi ne timos; Kaj kiam vi kuŝos, via dormo estos agrabla.
En te couchant tu seras sans peur, et couché tu auras un doux sommeil.
25 Ne timu subitan teruron, Nek pereigon, kiu povus veni de malbonuloj;
Ne redoute pas l'alarme soudaine, ni l'attaque des méchants qui surviendrait;
26 Ĉar la Eternulo estos via helpo, Kaj gardos vian piedon kontraŭ reto.
car l'Éternel sera ton assurance, et Il empêchera ton pied d'être pris dans le piège.
27 Ne rifuzu bonon al la bezonantoj, Se via mano havas la forton por fari.
Ne refuse pas un bienfait à celui qui y a droit, quand tu as le pouvoir de l'accorder.
28 Kiam vi havas ĉe vi, ne diru al via proksimulo: Iru kaj revenu, kaj morgaŭ mi donos.
Ne dis pas à ton prochain: « Va-t'en et reviens, demain je te donnerai! » quand tu as de quoi donner.
29 Ne pripensu malbonon kontraŭ via proksimulo, Kiam li kun konfido loĝas ĉe vi.
Ne machine pas du mal contre ton prochain, qui habite en confiance auprès de toi.
30 Ne malpacu kun iu senkaŭze, Se li ne faris al vi malbonon.
N'entre avec personne en procès sans cause, quand tu n'as pas été provoqué par un tort.
31 Ne enviu rabemulon, Kaj elektu neniun el liaj vojoj;
Ne porte pas envie à l'homme violent, et ne choisis aucune de ses voies,
32 Ĉar la perversulojn la Eternulo abomenas, Kaj Sian intencon Li malkaŝas al la piuloj.
car l'homme faux est l'abomination de l'Éternel, mais aux hommes droits Il donne son amitié.
33 Malbeno de la Eternulo estas en la domo de malbonulo, Kaj la loĝejon de piuloj Li benas.
La malédiction de l'Éternel est sur la maison de l'impie, mais Il bénit la demeure des justes.
34 La mokantojn Li mokas, Kaj al la humiluloj Li donas favoron.
S'il se moque des moqueurs, aux humbles Il accorde sa grâce.
35 Honoron heredas saĝuloj; Sed malsaĝuloj forportas honton.
Les sages ont l'honneur pour héritage, mais les insensés recueillent la honte.
