Sentencoj 3
1 Mia filo! ne forgesu mian instruon, Kaj via koro konservu miajn ordonojn.
Mon fils, n’oublie pas mon enseignement; que ton cœur retienne mes recommandations.
2 Ĉar ili akirigos al vi longan vivon, Jarojn de vivo kaj paco.
Car ils te vaudront de longs jours, des années de vie et de paix.
3 Favoro kaj vero vin ne forlasu; Alligu ilin al via kolo, Skribu ilin sur la tabeloj de via koro.
Que la bonté et la vérité ne te quittent jamais: attache-les à ton cou, inscris-les sur les tablettes de ton cœur,
4 Kaj vi trovos favoron kaj bonan opinion Ĉe Dio kaj homoj.
et tu trouveras faveur et bon vouloir aux yeux de Dieu et des hommes.
5 Fidu la Eternulon per via tuta koro, Kaj ne fidu vian prudenton.
Confie-toi en l’Eternel de tout cœur, mais ne te repose pas sur ton intelligence.
6 Konsciu Lin en ĉiuj viaj vojoj, Kaj Li ĝustigos vian iradon.
Dans toutes tes voies, songe à lui, et il aplanira ta route.
7 Ne opiniu vin saĝa; Timu la Eternulon, kaj deturnu vin de malbono.
Ne te prends pas pour un sage: crains l’Eternel et fuis le mal;
8 Ĉi tio estos saniga por via korpo, Kaj bona nutro por viaj ostoj.
ce sera la santé pour ton corps; une sève généreuse pour tes membres.
9 Faru honoron al la Eternulo el via havo Kaj el la unuavenaĵo de ĉiuj viaj rikoltoj:
Honore l’Eternel avec tes biens, avec les prémices de tous tes produits;
10 Tiam viaj grenejoj tute pleniĝos, Kaj viaj vinpremejoj superbordigos moston.
alors tes celliers regorgeront d’abondance et tes pressoirs déborderont de vin.
11 La instruon de la Eternulo, ho mia filo, ne malŝatu; Kaj ne deturnu vin, kiam Li faras al vi punon;
Ne rejette pas l’admonestation de l’Eternel, ne t’insurge pas contre sa réprimande;
12 Ĉar kiun la Eternulo amas, tiun Li punkorektas, Kiel patro la filon, en kiu li havas plezuron.
car celui qu’il aime, l’Eternel le châtie, tel un père le fils qui lui est cher.
13 Feliĉa estas la homo, kiu trovis saĝon, Kaj la homo, kiu akiris prudenton;
Heureux l’homme qui a atteint la sagesse, le mortel qui met en œuvre la raison!
14 Ĉar estas pli bone ĝin aĉeti, ol aĉeti arĝenton, Kaj ĝia rikoltaĵo estas pli bona, ol pura oro.
Car le trafic en vaut plus que celui de l’argent, et les fruits qu’elle donne l’emportent sur l’or fin.
15 Ĝi estas pli kara, ol juveloj; Kaj nenio, kion vi povus deziri, povas esti komparata kun ĝi.
Elle est plus précieuse que les perles, tes plus chers trésors ne la valent point.
16 Longa vivo estas en ĝia dekstra mano; Riĉo kaj gloro estas en ĝia maldekstra mano.
Elle porte la longévité en sa droite, et en sa gauche la richesse et l’honneur.
17 Ĝiaj vojoj estas vojoj agrablaj, Kaj ĉiuj ĝiaj vojetoj estas paco.
Ses voies sont des voies pleines de délices, et tous ses sentiers aboutissent au bonheur.
18 Ĝi estas arbo de vivo por tiuj, kiuj ĝin ekkaptis; Kaj feliĉaj estas tiuj, kiuj ĝin posedas.
Elle est un arbre de vie pour ceux qui s’en rendent maîtres: s’y attacher, c’est s’assurer la félicité.
19 La Eternulo per saĝo fondis la teron; Per prudento Li aranĝis la ĉielon.
L’Eternel, par la sagesse, a fondé la terre; par l’intelligence, il a affermi les cieux.
20 Per Lia ĉionsciado disiĝis abismoj; Kaj la nuboj elverŝas roson.
Par sa science, les abîmes s’entrouvrent, et les nuées ruissellent de rosée.
21 Mia filo! ili ne foriru de viaj okuloj; Konservu klarecon de la kapo kaj prudenton:
Mon fils, ne les laisse pas s’éclipser à tes yeux, reste fidèle à la vérité, et à la réflexion.
22 Ili estos vivo por via animo, Kaj ornamo por via kolo.
Elles seront un gage de vie pour ton âme, un ornement gracieux pour ton cou.
23 Tiam vi iros sendanĝere vian vojon, Kaj via piedo ne falpuŝiĝos.
Dès lors, tu suivras en sécurité ta route, et ton pied ne bronchera pas.
24 Kiam vi kuŝiĝos dormi, vi ne timos; Kaj kiam vi kuŝos, via dormo estos agrabla.
Lorsque tu te livreras au repos, tu n’éprouveras aucune crainte, tu te coucheras et goûteras un doux sommeil.
25 Ne timu subitan teruron, Nek pereigon, kiu povus veni de malbonuloj;
Tu ne seras pas exposé à des terreurs soudaines ni au malheur qui fond sur le méchant.
26 Ĉar la Eternulo estos via helpo, Kaj gardos vian piedon kontraŭ reto.
Car l’Eternel sera l’objet de ton espoir; il préservera ton pied des embûches.
27 Ne rifuzu bonon al la bezonantoj, Se via mano havas la forton por fari.
Ne refuse pas un bienfait à ceux qui y ont droit, alors qu’il est en ton pouvoir de l’accorder.
28 Kiam vi havas ĉe vi, ne diru al via proksimulo: Iru kaj revenu, kaj morgaŭ mi donos.
Ne dis pas à ton prochain: "Va, tu reviendras; demain je donnerai", quand tu as de quoi.
29 Ne pripensu malbonon kontraŭ via proksimulo, Kiam li kun konfido loĝas ĉe vi.
Ne médite pas de mal contre ton prochain, tandis qu’il demeure sans défiance auprès de toi.
30 Ne malpacu kun iu senkaŭze, Se li ne faris al vi malbonon.
Ne cherche pas de vaine querelle à l’homme qui ne t’a fait aucun rital.
31 Ne enviu rabemulon, Kaj elektu neniun el liaj vojoj;
Ne porte envie à aucun homme injuste et n’adopte aucun de ses procédés.
32 Ĉar la perversulojn la Eternulo abomenas, Kaj Sian intencon Li malkaŝas al la piuloj.
Car l’Eternel a en horreur les gens tortueux, mais les justes jouissent de son intimité.
33 Malbeno de la Eternulo estas en la domo de malbonulo, Kaj la loĝejon de piuloj Li benas.
La malédiction de l’Eternel repose sur la maison du méchant, mais la demeure du juste est bénie.
34 La mokantojn Li mokas, Kaj al la humiluloj Li donas favoron.
Se trouve-t-il en présence de railleurs, il leur oppose la raillerie, mais il accorde sa bienveillance aux humbles.
35 Honoron heredas saĝuloj; Sed malsaĝuloj forportas honton.
L’Honneur sera le lot des sages, mais les sots seront mis en vedette par leur honte.
