Sentencoj 3
1 Mia filo! ne forgesu mian instruon, Kaj via koro konservu miajn ordonojn.
Mon fils, n'oublie pas mon enseignement, mais que ton cœur garde mes commandements,
2 Ĉar ili akirigos al vi longan vivon, Jarojn de vivo kaj paco.
car ils vous ajouteront la durée des jours, années de vie, et de paix.
3 Favoro kaj vero vin ne forlasu; Alligu ilin al via kolo, Skribu ilin sur la tabeloj de via koro.
Ne laissez pas la bonté et la vérité vous abandonner. Attachez-les autour de votre cou. Écris-les sur la tablette de ton cœur.
4 Kaj vi trovos favoron kaj bonan opinion Ĉe Dio kaj homoj.
Ainsi, vous trouverez la faveur, et une bonne compréhension aux yeux de Dieu et des hommes.
5 Fidu la Eternulon per via tuta koro, Kaj ne fidu vian prudenton.
Fais confiance à Yahvé de tout ton cœur, et ne vous appuyez pas sur votre propre compréhension.
6 Konsciu Lin en ĉiuj viaj vojoj, Kaj Li ĝustigos vian iradon.
Dans toutes tes voies, reconnais-le, et il rendra vos chemins droits.
7 Ne opiniu vin saĝa; Timu la Eternulon, kaj deturnu vin de malbono.
Ne sois pas sage à tes propres yeux. Craignez Yahvé, et éloignez-vous du mal.
8 Ĉi tio estos saniga por via korpo, Kaj bona nutro por viaj ostoj.
Il sera sain pour votre corps, et de la nourriture pour vos os.
9 Faru honoron al la Eternulo el via havo Kaj el la unuavenaĵo de ĉiuj viaj rikoltoj:
Honorez Yahvé par vos biens, avec les prémices de toute votre production;
10 Tiam viaj grenejoj tute pleniĝos, Kaj viaj vinpremejoj superbordigos moston.
ainsi vos granges seront remplies d'abondance, et vos cuves déborderont de vin nouveau.
11 La instruon de la Eternulo, ho mia filo, ne malŝatu; Kaj ne deturnu vin, kiam Li faras al vi punon;
Mon fils, ne méprise pas la discipline de Yahvé, et ne vous lassez pas de sa correction;
12 Ĉar kiun la Eternulo amas, tiun Li punkorektas, Kiel patro la filon, en kiu li havas plezuron.
car celui que Yahvé aime, il le corrige, comme un père reprend le fils dont il se réjouit.
13 Feliĉa estas la homo, kiu trovis saĝon, Kaj la homo, kiu akiris prudenton;
Heureux l'homme qui trouve la sagesse, l'homme qui comprend.
14 Ĉar estas pli bone ĝin aĉeti, ol aĉeti arĝenton, Kaj ĝia rikoltaĵo estas pli bona, ol pura oro.
Pour elle, un bon profit vaut mieux que de l'argent, et son retour est meilleur que l'or fin.
15 Ĝi estas pli kara, ol juveloj; Kaj nenio, kion vi povus deziri, povas esti komparata kun ĝi.
Elle est plus précieuse que les rubis. Aucune des choses que vous pouvez désirer ne doit être comparée à elle.
16 Longa vivo estas en ĝia dekstra mano; Riĉo kaj gloro estas en ĝia maldekstra mano.
La longueur des jours est dans sa main droite. Dans sa main gauche se trouvent les richesses et l'honneur.
17 Ĝiaj vojoj estas vojoj agrablaj, Kaj ĉiuj ĝiaj vojetoj estas paco.
Ses voies sont des voies agréables. Tous ses chemins sont la paix.
18 Ĝi estas arbo de vivo por tiuj, kiuj ĝin ekkaptis; Kaj feliĉaj estas tiuj, kiuj ĝin posedas.
Elle est un arbre de vie pour ceux qui la saisissent. Heureux tous ceux qui la retiennent.
19 La Eternulo per saĝo fondis la teron; Per prudento Li aranĝis la ĉielon.
C'est par la sagesse que Yahvé a fondé la terre. Par l'intelligence, il a établi les cieux.
20 Per Lia ĉionsciado disiĝis abismoj; Kaj la nuboj elverŝas roson.
Par sa connaissance, les profondeurs ont été brisées, et les cieux laissent tomber la rosée.
21 Mia filo! ili ne foriru de viaj okuloj; Konservu klarecon de la kapo kaj prudenton:
Mon fils, qu'ils ne s'éloignent pas de tes yeux. Gardez la sagesse et la discrétion,
22 Ili estos vivo por via animo, Kaj ornamo por via kolo.
ainsi ils seront la vie de ton âme, et la grâce pour votre cou.
23 Tiam vi iros sendanĝere vian vojon, Kaj via piedo ne falpuŝiĝos.
Alors tu marcheras dans ta voie en toute sécurité. Votre pied ne trébuchera pas.
24 Kiam vi kuŝiĝos dormi, vi ne timos; Kaj kiam vi kuŝos, via dormo estos agrabla.
Quand tu te coucheras, tu n'auras pas peur. Oui, tu te coucheras, et ton sommeil sera doux.
25 Ne timu subitan teruron, Nek pereigon, kiu povus veni de malbonuloj;
Ne craignez pas la peur soudaine, ni de la désolation des méchants, quand elle viendra;
26 Ĉar la Eternulo estos via helpo, Kaj gardos vian piedon kontraŭ reto.
car Yahvé sera ton assurance, et empêchera votre pied d'être pris.
27 Ne rifuzu bonon al la bezonantoj, Se via mano havas la forton por fari.
Ne refusez pas le bien à ceux à qui il est dû, quand il est dans le pouvoir de votre main de le faire.
28 Kiam vi havas ĉe vi, ne diru al via proksimulo: Iru kaj revenu, kaj morgaŭ mi donos.
Ne dis pas à ton prochain: « Va, et reviens; demain je te le donnerai, » quand vous l'avez près de vous.
29 Ne pripensu malbonon kontraŭ via proksimulo, Kiam li kun konfido loĝas ĉe vi.
Ne médite pas le mal contre ton prochain, puisqu'il habite en sécurité près de vous.
30 Ne malpacu kun iu senkaŭze, Se li ne faris al vi malbonon.
Ne vous disputez pas avec un homme sans raison, s'il ne vous a fait aucun mal.
31 Ne enviu rabemulon, Kaj elektu neniun el liaj vojoj;
N'enviez pas l'homme de violence. Ne choisissez aucune de ses voies.
32 Ĉar la perversulojn la Eternulo abomenas, Kaj Sian intencon Li malkaŝas al la piuloj.
Car le pervers est une abomination pour Yahvé, mais son amitié est avec les honnêtes gens.
33 Malbeno de la Eternulo estas en la domo de malbonulo, Kaj la loĝejon de piuloj Li benas.
La malédiction de Yahvé est dans la maison des méchants, mais il bénit la demeure des justes.
34 La mokantojn Li mokas, Kaj al la humiluloj Li donas favoron.
Certes, il se moque des moqueurs, mais il donne la grâce aux humbles.
35 Honoron heredas saĝuloj; Sed malsaĝuloj forportas honton.
Les sages hériteront de la gloire, mais la honte sera la promotion des imbéciles.
