Sentencoj 3
1 Mia filo! ne forgesu mian instruon, Kaj via koro konservu miajn ordonojn.
My son, don't forget my instructions. Always keep my commands in mind.
2 Ĉar ili akirigos al vi longan vivon, Jarojn de vivo kaj paco.
Then you will live a long time, and have a full life.
3 Favoro kaj vero vin ne forlasu; Alligu ilin al via kolo, Skribu ilin sur la tabeloj de via koro.
Hold on to kindness and truth. Tie them around your neck; write them in your mind.
4 Kaj vi trovos favoron kaj bonan opinion Ĉe Dio kaj homoj.
That way you'll gain a good reputation and be appreciated by both God and people.
5 Fidu la Eternulon per via tuta koro, Kaj ne fidu vian prudenton.
Put your trust totally in the Lord—don't rely on what you think you know!
6 Konsciu Lin en ĉiuj viaj vojoj, Kaj Li ĝustigos vian iradon.
Remember him in everything you do, and he'll show you the right way.
7 Ne opiniu vin saĝa; Timu la Eternulon, kaj deturnu vin de malbono.
Don't think you're wise—respect God and avoid evil.
8 Ĉi tio estos saniga por via korpo, Kaj bona nutro por viaj ostoj.
Then you will have healed and be made strong.
9 Faru honoron al la Eternulo el via havo Kaj el la unuavenaĵo de ĉiuj viaj rikoltoj:
Honor the Lord with your wealth and with the firstfruits of all the crops you grow.
10 Tiam viaj grenejoj tute pleniĝos, Kaj viaj vinpremejoj superbordigos moston.
Then your barns will be filled with produce, and your vats will overflow with new wine.
11 La instruon de la Eternulo, ho mia filo, ne malŝatu; Kaj ne deturnu vin, kiam Li faras al vi punon;
My son, don't reject the Lord's discipline or resent it when he corrects you,
12 Ĉar kiun la Eternulo amas, tiun Li punkorektas, Kiel patro la filon, en kiu li havas plezuron.
for the Lord corrects those he loves, as a father corrects a son who pleases him.
13 Feliĉa estas la homo, kiu trovis saĝon, Kaj la homo, kiu akiris prudenton;
Happy are those who find wisdom and gain understanding,
14 Ĉar estas pli bone ĝin aĉeti, ol aĉeti arĝenton, Kaj ĝia rikoltaĵo estas pli bona, ol pura oro.
for wisdom is worth more than silver, and pays better than gold.
15 Ĝi estas pli kara, ol juveloj; Kaj nenio, kion vi povus deziri, povas esti komparata kun ĝi.
She is more valuable than rubies—everything you could ever want just doesn't compare!
16 Longa vivo estas en ĝia dekstra mano; Riĉo kaj gloro estas en ĝia maldekstra mano.
She offers long life in one hand, and riches and honor in the other.
17 Ĝiaj vojoj estas vojoj agrablaj, Kaj ĉiuj ĝiaj vojetoj estas paco.
She brings true happiness, and leads to peaceful prosperity.
18 Ĝi estas arbo de vivo por tiuj, kiuj ĝin ekkaptis; Kaj feliĉaj estas tiuj, kiuj ĝin posedas.
Wisdom is a tree of life to everyone who embraces her, blessing those who accept her.
19 La Eternulo per saĝo fondis la teron; Per prudento Li aranĝis la ĉielon.
It was through wisdom that the Lord created the earth, and through understanding he set the heavens in place.
20 Per Lia ĉionsciado disiĝis abismoj; Kaj la nuboj elverŝas roson.
It was through his knowledge the waters of the deep were broken open, and the clouds sent down the dew.
21 Mia filo! ili ne foriru de viaj okuloj; Konservu klarecon de la kapo kaj prudenton:
My son, hold on to good judgment and wise decisions—don't let them out of your sight,
22 Ili estos vivo por via animo, Kaj ornamo por via kolo.
for they will be life to you, and an ornament for your neck.
23 Tiam vi iros sendanĝere vian vojon, Kaj via piedo ne falpuŝiĝos.
You will be able to walk confidently on your way, and you won't trip up.
24 Kiam vi kuŝiĝos dormi, vi ne timos; Kaj kiam vi kuŝos, via dormo estos agrabla.
When you rest, you won't be afraid; when you lie down, your sleep will be sweet.
25 Ne timu subitan teruron, Nek pereigon, kiu povus veni de malbonuloj;
You won't be afraid of a sudden panic, or of disasters that hit the wicked,
26 Ĉar la Eternulo estos via helpo, Kaj gardos vian piedon kontraŭ reto.
for the Lord will be the one you can trust in, and he will prevent you being caught in a trap.
27 Ne rifuzu bonon al la bezonantoj, Se via mano havas la forton por fari.
Don't hold back good from those who deserve it when it's something you have the power to do.
28 Kiam vi havas ĉe vi, ne diru al via proksimulo: Iru kaj revenu, kaj morgaŭ mi donos.
Don't tell your neighbor, “Go away. Come back tomorrow and then I'll give it to you,” when you've already got it.
29 Ne pripensu malbonon kontraŭ via proksimulo, Kiam li kun konfido loĝas ĉe vi.
Don't plan to harm your neighbor who lives nearby and trusts you.
30 Ne malpacu kun iu senkaŭze, Se li ne faris al vi malbonon.
Don't quarrel with anybody for no reason, when they haven't done anything to hurt you.
31 Ne enviu rabemulon, Kaj elektu neniun el liaj vojoj;
Don't be jealous of violent people—don't choose to follow their example!
32 Ĉar la perversulojn la Eternulo abomenas, Kaj Sian intencon Li malkaŝas al la piuloj.
For the Lord hates deceitful people, but he is a friend to those who do what is good.
33 Malbeno de la Eternulo estas en la domo de malbonulo, Kaj la loĝejon de piuloj Li benas.
The houses of the wicked are cursed by the Lord, but he blesses the homes of those who live right.
34 La mokantojn Li mokas, Kaj al la humiluloj Li donas favoron.
He mocks those who mock, but he is kind to the humble.
35 Honoron heredas saĝuloj; Sed malsaĝuloj forportas honton.
The wise will receive honor, but fools are held up in disgrace.
