< Sentencoj 3 >
1 Mia filo! ne forgesu mian instruon, Kaj via koro konservu miajn ordonojn.
My son, keep my teaching in your memory, and my rules in your heart:
2 Ĉar ili akirigos al vi longan vivon, Jarojn de vivo kaj paco.
For they will give you increase of days, years of life, and peace.
3 Favoro kaj vero vin ne forlasu; Alligu ilin al via kolo, Skribu ilin sur la tabeloj de via koro.
Let not mercy and good faith go from you; let them be hanging round your neck, recorded on your heart;
4 Kaj vi trovos favoron kaj bonan opinion Ĉe Dio kaj homoj.
So you will have grace and a good name in the eyes of God and men.
5 Fidu la Eternulon per via tuta koro, Kaj ne fidu vian prudenton.
Put all your hope in God, not looking to your reason for support.
6 Konsciu Lin en ĉiuj viaj vojoj, Kaj Li ĝustigos vian iradon.
In all your ways give ear to him, and he will make straight your footsteps.
7 Ne opiniu vin saĝa; Timu la Eternulon, kaj deturnu vin de malbono.
Put no high value on your wisdom: let the fear of the Lord be before you, and keep yourself from evil:
8 Ĉi tio estos saniga por via korpo, Kaj bona nutro por viaj ostoj.
This will give strength to your flesh, and new life to your bones.
9 Faru honoron al la Eternulo el via havo Kaj el la unuavenaĵo de ĉiuj viaj rikoltoj:
Give honour to the Lord with your wealth, and with the first-fruits of all your increase:
10 Tiam viaj grenejoj tute pleniĝos, Kaj viaj vinpremejoj superbordigos moston.
So your store-houses will be full of grain, and your vessels overflowing with new wine.
11 La instruon de la Eternulo, ho mia filo, ne malŝatu; Kaj ne deturnu vin, kiam Li faras al vi punon;
My son, do not make your heart hard against the Lord's teaching; do not be made angry by his training:
12 Ĉar kiun la Eternulo amas, tiun Li punkorektas, Kiel patro la filon, en kiu li havas plezuron.
For to those who are dear to him the Lord says sharp words, and makes the son in whom he has delight undergo pain.
13 Feliĉa estas la homo, kiu trovis saĝon, Kaj la homo, kiu akiris prudenton;
Happy is the man who makes discovery of wisdom, and he who gets knowledge.
14 Ĉar estas pli bone ĝin aĉeti, ol aĉeti arĝenton, Kaj ĝia rikoltaĵo estas pli bona, ol pura oro.
For trading in it is better than trading in silver, and its profit greater than bright gold.
15 Ĝi estas pli kara, ol juveloj; Kaj nenio, kion vi povus deziri, povas esti komparata kun ĝi.
She is of more value than jewels, and nothing for which you may have a desire is fair in comparison with her.
16 Longa vivo estas en ĝia dekstra mano; Riĉo kaj gloro estas en ĝia maldekstra mano.
Long life is in her right hand, and in her left are wealth and honour.
17 Ĝiaj vojoj estas vojoj agrablaj, Kaj ĉiuj ĝiaj vojetoj estas paco.
Her ways are ways of delight, and all her goings are peace.
18 Ĝi estas arbo de vivo por tiuj, kiuj ĝin ekkaptis; Kaj feliĉaj estas tiuj, kiuj ĝin posedas.
She is a tree of life to all who take her in their hands, and happy is everyone who keeps her.
19 La Eternulo per saĝo fondis la teron; Per prudento Li aranĝis la ĉielon.
The Lord by wisdom put in position the bases of the earth; by reason he put the heavens in their place.
20 Per Lia ĉionsciado disiĝis abismoj; Kaj la nuboj elverŝas roson.
By his knowledge the deep was parted, and dew came dropping from the skies.
21 Mia filo! ili ne foriru de viaj okuloj; Konservu klarecon de la kapo kaj prudenton:
My son, keep good sense, and do not let wise purpose go from your eyes.
22 Ili estos vivo por via animo, Kaj ornamo por via kolo.
So they will be life for your soul, and grace for your neck.
23 Tiam vi iros sendanĝere vian vojon, Kaj via piedo ne falpuŝiĝos.
Then you will go safely on your way, and your feet will have no cause for slipping.
24 Kiam vi kuŝiĝos dormi, vi ne timos; Kaj kiam vi kuŝos, via dormo estos agrabla.
When you take your rest you will have no fear, and on your bed sleep will be sweet to you.
25 Ne timu subitan teruron, Nek pereigon, kiu povus veni de malbonuloj;
Have no fear of sudden danger, or of the storm which will come on evil-doers:
26 Ĉar la Eternulo estos via helpo, Kaj gardos vian piedon kontraŭ reto.
For the Lord will be your hope, and will keep your foot from being taken in the net.
27 Ne rifuzu bonon al la bezonantoj, Se via mano havas la forton por fari.
Do not keep back good from those who have a right to it, when it is in the power of your hand to do it.
28 Kiam vi havas ĉe vi, ne diru al via proksimulo: Iru kaj revenu, kaj morgaŭ mi donos.
Say not to your neighbour, Go, and come again, and tomorrow I will give; when you have it by you at the time.
29 Ne pripensu malbonon kontraŭ via proksimulo, Kiam li kun konfido loĝas ĉe vi.
Do not make evil designs against your neighbour, when he is living with you without fear.
30 Ne malpacu kun iu senkaŭze, Se li ne faris al vi malbonon.
Do not take up a cause at law against a man for nothing, if he has done you no wrong.
31 Ne enviu rabemulon, Kaj elektu neniun el liaj vojoj;
Have no envy of the violent man, or take any of his ways as an example.
32 Ĉar la perversulojn la Eternulo abomenas, Kaj Sian intencon Li malkaŝas al la piuloj.
For the wrong-hearted man is hated by the Lord, but he is a friend to the upright.
33 Malbeno de la Eternulo estas en la domo de malbonulo, Kaj la loĝejon de piuloj Li benas.
The curse of the Lord is on the house of the evil-doer, but his blessing is on the tent of the upright.
34 La mokantojn Li mokas, Kaj al la humiluloj Li donas favoron.
He makes sport of the men of pride, but he gives grace to the gentle-hearted.
35 Honoron heredas saĝuloj; Sed malsaĝuloj forportas honton.
The wise will have glory for their heritage, but shame will be the reward of the foolish.