Sentencoj 29
1 Se homo ofte admonita restos obstina, Li subite pereos sen ia helpo.
El que a pesar de la corrección endurece la cerviz, será quebrantado de improviso y sin remedio.
2 Kiam altiĝas virtuloj, la popolo ĝojas; Sed kiam regas malvirtulo, la popolo ĝemas.
Cuando aumenta el número de los justos se goza el pueblo, mas si los malos llegan al poder, el pueblo gime.
3 Homo, kiu amas saĝon, ĝojigas sian patron; Sed kiu komunikiĝas kun malĉastulinoj, tiu disperdas sian havon.
El que ama la sabiduría alegra a su padre; quien frecuenta rameras, disipa sus bienes.
4 Reĝo per justeco fortikigas la landon; Sed donacamanto ĝin ruinigas.
Por medio de la justicia, el rey cimenta el estado, pero el que cede al cohecho, lo arruina.
5 Homo, kiu flatas al sia proksimulo, Metas reton antaŭ liaj piedoj.
El que adula a su prójimo, le tiende una red a sus pies.
6 Per sia pekado malbona homo sin implikas; Sed virtulo triumfas kaj ĝojas.
La prevaricación del malvado le es un lazo, en tanto que el justo canta alegremente.
7 Virtulo penas ekkoni la aferon de malriĉuloj; Sed malvirtulo ne povas kompreni.
El justo estudia la causa del pobre, el impío se hace el desentendido.
8 Homoj blasfemantaj indignigas urbon; Sed saĝuloj kvietigas koleron.
Los altaneros alborotan una ciudad; los sabios aplacan los ánimos agitados.
9 Se saĝa homo havas juĝan aferon kun homo malsaĝa, Tiam, ĉu li koleras, ĉu li ridas, li ne havas trankvilon.
Si un sabio disputa con un necio, ora se enoje ora se ría, no habrá paz.
10 Sangaviduloj malamas senkulpulon; Sed virtuloj zorgas pri lia vivo.
Los hombres sanguinarios odian al íntegro, mientras los justos procuran defenderlo.
11 Sian tutan koleron aperigas malsaĝulo; Sed saĝulo ĝin retenas.
El necio desfoga toda su ira; el sabio la enfrena y la apacigua.
12 Se reganto atentas mensogon, Tiam ĉiuj liaj servantoj estas malvirtuloj.
El príncipe que da oído a palabras mentirosas, no tendrá sino servidores malos.
13 Malriĉulo kaj procentegisto renkontiĝas; La Eternulo donas lumon al la okuloj de ambaŭ.
Frente al pobre está el opresor; y es Yahvé quien alumbra los ojos de entrambos.
14 Se reĝo juĝas juste malriĉulojn, Lia trono fortikiĝas por ĉiam.
Un rey que juzga con justicia a los pobres, hace estable su trono para siempre.
15 Kano kaj instruo donas saĝon; Sed knabo, lasita al si mem, hontigas sian patrinon.
La vara y la corrección dan sabiduría, el muchacho mimado es la vergüenza de su madre.
16 Kiam altiĝas malvirtuloj, tiam multiĝas krimoj; Sed virtuloj vidos ilian falon.
Creciendo el número de los malos, crecen los crímenes, pero los justos verán la ruina de ellos.
17 Punu vian filon, kaj li vin trankviligos, Kaj li donos ĝojon al via animo.
Corrige a tu hijo, y será tu consuelo, y las delicias de tu alma.
18 Se ne ekzistas profetaj predikoj, tiam popolo fariĝas sovaĝa; Sed bone estas al tiu, kiu observas la leĝojn.
Faltando la palabra profética, el pueblo anda sin rienda; ¡dichoso el que observa la Ley!
19 Per vortoj sklavo ne instruiĝas; Ĉar li komprenas, sed ne obeas.
El esclavo no se corrige con solas palabras; comprende bien, pero no cumple.
20 Ĉu vi vidas homon, kiu tro rapidas kun siaj vortoj? Estas pli da espero por malsaĝulo ol por li.
¿Has visto a un hombre que habla precipitadamente? más que de él espera de un loco.
21 Se oni de infaneco kutimigas sklavon al dorlotiĝado, Li poste fariĝas neregebla.
El que mima a su esclavo desde la niñez, al fin lo encontrará contumaz.
22 Kolerema homo kaŭzas malpacojn, Kaj flamiĝema kaŭzas multajn pekojn.
El hombre colérico provoca peleas, y el violento cae en muchos pecados.
23 La fiereco de homo lin malaltigos; Sed humilulo atingos honoron.
La soberbia humilla al hombre, mas el humilde de espíritu será ensalzado.
24 Kiu dividas kun ŝtelisto, tiu malamas sian animon; Li aŭdas la ĵuron kaj nenion diras.
El cómplice de un ladrón odia su propia vida, pues oye la maldición y no dice nada.
25 Timo antaŭ homoj faligas en reton; Sed kiu fidas la Eternulon, tiu estas ŝirmita.
Quien teme al hombre, se prepara un lazo, pero el que confía en Yahvé será puesto en salvo.
26 Multaj serĉas favoron de reganto; Sed la sorto de homo dependas de la Eternulo.
Muchos buscan el favor del príncipe; pero es Yahvé quien juzga a cada uno.
27 Maljusta homo estas abomenaĵo por virtuloj; Kaj kiu iras la ĝustan vojon, tiu estas abomenaĵo por malvirtulo.
Abominación de los justos es el hombre malvado, y abominación de los malvados quien procede rectamente.
