Sentencoj 28
1 Malvirtulo kuras, kiam neniu persekutas; Sed virtuloj estas sentimaj kiel leono.
Huye el impío sin que nadie le persiga; el justo, como león, se siente seguro.
2 Kiam lando pekas, ĝi havas multe da estroj; Sed se regas homo prudenta kaj kompetenta, li regas longe.
Por sus pecados un país tiene muchos gobernantes, pero uno, sabio y prudente, hace el orden estable.
3 Homo malriĉa, kiu premas malriĉulojn, Estas kiel pluvo batanta, sed ne dononta panon.
El pobre que oprime a los pobres, es como una lluvia que arrastra todo y trae carestía.
4 Kiuj forlasis la leĝojn, tiuj laŭdas malvirtulon; Sed la observantoj de la leĝoj indignas kontraŭ li.
Los que abandonan la Ley, alaban al malvado; los que la guardan, contra él se indignan.
5 Malbonaj homoj ne komprenas justecon; Sed la serĉantoj de la Eternulo komprenas ĉion.
Los malos no entienden lo que es justo; pero quien busca a Yahvé lo entiende todo.
6 Pli bona estas malriĉulo, kiu iras en sia senkulpeco, Ol homo, kiu iras malĝustan vojon, kvankam li estas riĉa.
Más vale un pobre que vive rectamente, que un acaudalado de perversas costumbres.
7 Kiu observas la leĝojn, tiu estas filo prudenta; Sed kunulo de malĉastuloj hontigas sian patron.
El que observa la Ley es hijo prudente: mas quien es compañero de comilones deshonra a su padre.
8 Kiu pligrandigas sian havon per procentegoj kaj troprofito, Tiu kolektas ĝin por kompatanto de malriĉuloj.
Quien con logro y usura aumenta sus riquezas, las acumula para el que tiene compasión de los pobres.
9 Kiu forklinas sian orelon de aŭdado de instruo, Ties eĉ preĝo estas abomenaĵo.
El que aparta su oído para no oír la Ley, su misma oración es objeto de maldición.
10 Kiu forlogas virtulojn al vojo malbona, Tiu mem falos en sian foson; Sed la senkulpuloj heredos bonon.
Quien extravía a buenos llevándolos por malas sendas caerá él mismo en su propia fosa, y los buenos heredarán sus bienes.
11 Riĉulo estas saĝa en siaj okuloj; Sed saĝa malriĉulo lin tute travidas.
El rico se tiene por sabio; pero un pobre inteligente le quita la máscara.
12 Kiam triumfas virtuloj, estas granda gloro; Sed kiam altiĝas malvirtuloj, tiam homoj sin kaŝas.
Cuando triunfan los justos hay gran gloria, pero cuando se encumbran los malos, se esconden todos.
13 Kiu kaŝas siajn pekojn, tiu ne estos feliĉa; Sed kiu ilin konfesas kaj forlasas, tiu estos pardonita.
El que encubre sus pecados no prosperará, mas el que los confiesa y abandona, conseguirá perdón.
14 Bone estas al homo, kiu ĉiam timas; Sed kiu havas malmolan koron, tiu falos en malfeliĉon.
Bienaventurado el hombre que anda siempre temeroso; los de duro corazón caen en el mal.
15 Leono krieganta kaj urso avida Estas malvirta reganto super malriĉa popolo.
León rugiente y oso hambriento, tal es un príncipe malo, que reina sobre un pueblo pobre.
16 Se reganto estas neprudenta, tiam fariĝas multe da maljustaĵoj; Sed kiu malamas maljustan profiton, tiu longe vivos.
El príncipe falto de prudencia será un gran opresor; pero el que odia la codicia, vivirá muchos años.
17 Homo, kies konscienco estas ŝarĝita de mortigo, Kuros al foso; kaj oni lin ne haltigu.
El hombre reo de sangre humana, corre al sepulcro; ¡no se lo detenga!
18 Kiu iras en senpekeco, tiu estos savita; Sed kiu iras malĝustan vojon, tiu subite falos.
Quien anda en integridad será salvo, mas el que anda por caminos perversos al fin caerá.
19 Kiu prilaboras sian teron, tiu havos sate da pano; Sed kiu serĉas vantaĵojn, tiu havos plenan malriĉecon.
Quien labra su tierra, tendrá pan en abundancia, quien se junta con los ociosos se saciará de pobreza.
20 Homon fidelan oni multe benas; Sed kiu rapidas riĉiĝi, tiu ne restos sen puno.
El hombre probo será colmado de bendiciones; mas el que se afana por atesorar no quedará impune.
21 Konsideri personojn ne estas bone; Pro peco da pano homo pekus.
No es bueno hacer acepción de personas; hay hombres que hacen un crimen por un bocado de pan.
22 Homo enviema rapidas al riĉeco, Kaj li ne scias, ke malriĉeco lin atendas.
El envidioso va apurado tras las riquezas; no advierte que le sobrevendrá la pobreza.
23 Kiu faras riproĉojn al homo, tiu poste trovos pli da danko, Ol tiu, kiu flatas per la lango.
Quien a otro corrige, halla después mayor gracia que aquel que lisonjea con la lengua.
24 Kiu rabas de sia patro kaj patrino, kaj diras: Ĝi ne estas peko, Tiu estas kamarado de mortigisto.
El que roba algo a su padre y a su madre, y dice: “No es pecado”, es compañero del criminal.
25 Fierulo kaŭzas malpacojn; Sed kiu fidas la Eternulon, tiu estos bonstata.
El hombre codicioso suscita querellas, mas el que espera en Yahvé prosperará.
26 Kiu fidas sin mem, tiu estas malsaĝa; Sed kiu tenas sin prudente, tiu estos savita.
El que confía en sí mismo, es un insensato; quien procede con sabiduría, ese será salvo.
27 Kiu donas al malriĉulo, tiu ne havos mankon; Sed kiu kovras siajn okulojn, tiu estas multe malbenata.
El que da al pobre, no padecerá penuria; quien aparta de él los ojos será colmado de maldiciones.
28 Kiam malvirtuloj altiĝas, homoj kaŝiĝas; Sed kiam ili pereas, tiam multiĝas virtuloj.
Cuando se levantan los malvados, se esconden los hombres; mas cuando perecen, crece el número de los justos.
