Sentencoj 27
1 Ne fanfaronu pri la morgaŭa tago; Ĉar vi ne scias, kion naskos la tago.
No te jactes del mañana, Pues no sabes lo que traerá el día.
2 Alia vin laŭdu, sed ne via buŝo; Fremdulo, sed ne viaj lipoj.
Alábete el otro y no tu propia boca, El extraño, y no tus propios labios.
3 Peza estas ŝtono, kaj sablo estas ŝarĝo; Sed kolero de malsaĝulo estas pli peza ol ambaŭ.
Pesada es la piedra, y la arena pesa, Pero la incitación de un necio es más pesada que ambas.
4 Kolero estas kruelaĵo, kaj furiozo estas superakvego; Sed kiu sin tenos kontraŭ envio?
Cruel es la ira e impetuoso el furor, Pero ¿quién puede mantenerse en pie ante la envidia?
5 Pli bona estas riproĉo nekaŝita, Ol amo kaŝita.
Mejor es reprensión manifiesta, Que amor oculto.
6 Fidelkoraj estas la batoj de amanto; Sed tro multaj estas la kisoj de malamanto.
Leales son las heridas de un amigo, Pero engañosos los besos del que odia.
7 Sata animo malŝatas mieltavolon, Sed por malsata animo ĉio maldolĉa estas dolĉa.
La persona saciada pisotea el panal, Pero para la hambrienta, hasta lo amargo [le] es dulce.
8 Kiel birdo, kiu forlasis sian neston, Tiel estas homo, kiu forlasis sian lokon.
Cual ave que se va de su nido, Así es el hombre que se va de su lugar.
9 Oleo kaj odorfumaĵo ĝojigas la koron, Kaj la konsilo de amiko estas dolĉaĵo por la animo.
Los ungüentos y los vinos alegran el corazón, Así el consejo de un hombre es dulce para su amigo.
10 Ne forlasu vian amikon kaj la amikon de via patro, Kaj en la domon de via frato ne iru en la tago de via mizero; Pli bona estas najbaro proksima, ol frato malproksima.
No abandones a tu amigo, ni al amigo de tu padre, Ni vayas a casa de tu hermano en el día de tu aflicción. Mejor es el vecino cerca que el hermano lejos.
11 Estu saĝa, mia filo, kaj ĝojigu mian koron; Kaj mi havos kion respondi al mia insultanto.
Sé sabio, hijo mío, y alegra mi corazón, Así tendré que responder al que me ultraje.
12 Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.
El prudente ve el mal y se aparta, Pero los ingenuos siguen, y reciben el daño.
13 Prenu la veston de tiu, kiu garantiis por aliulo; Kaj pro la fremduloj prenu de li garantiaĵon.
Quítale la ropa al que sale fiador de un extraño, Y tómale prenda al que confía en la mujer extraña.
14 Kiu frue matene benas sian proksimulon per laŭta voĉo, Tiu estos opiniata malbenanto.
Al que bendice a su prójimo de madrugada a gritos Por maldición se le contará.
15 Defluilo en pluva tago Kaj malpacema edzino estas egalaj.
Una gotera continua en tiempo de lluvia Y una esposa pendenciera son iguales.
16 Kiu ŝin retenas, tiu retenas venton Kaj volas kapti oleon per sia dekstra mano.
Pretender refrenarla es como refrenar el viento, O sujetar aceite en la mano derecha.
17 Fero akriĝas per fero, Kaj homon akrigas la rigardo de lia proksimulo.
El hierro con el hierro se afila. Así estimula el hombre el semblante de su amigo.
18 Kiu gardas figarbon, tiu manĝos ĝiajn fruktojn; Kaj kiu gardas sian sinjoron, tiu estos honorata.
El que cuida su higuera comerá higos, Y el que atiende los intereses de su ʼadón recibirá honores.
19 Kiel en la akvo vizaĝo speguliĝas al vizaĝo, Tiel la koro de homo estas kontraŭ alia koro.
Como el rostro se refleja en el agua, Así el corazón del hombre refleja al hombre.
El Seol y el Abadón no se sacian jamás. Así los ojos del hombre nunca se sacian. (Sheol h7585)
21 Kiel fandujo por arĝento kaj forno por oro, Tiel estas por homo la buŝo de lia laŭdanto.
El crisol prueba la plata y la hornaza el oro, Y al hombre, la boca del que lo alaba.
22 Se vi pistos malsaĝulon en pistujo inter griaĵo, Lia malsaĝeco de li ne apartiĝos.
Aunque machaques al necio con el pisón del mortero entre el grano partido, Su necedad no se apartará de él.
23 Bone konu viajn ŝafojn, Atentu viajn brutarojn.
Observa bien la condición de tus ovejas, Atiende tus rebaños.
24 Ĉar riĉeco ne daŭras eterne, Kaj krono ne restas por ĉiuj generacioj.
Porque las riquezas no duran para siempre, Ni se transmite una corona de generación en generación.
25 Aperas herbo, montriĝas verdaĵo, Kaj kolektiĝas kreskaĵoj de la montoj.
Salen las verduras, aparece el retoño Y los vegetales de las montañas son cosechados.
26 Ŝafidoj estas, por vesti vin, Kaj kaproj, por doni al vi la eblon aĉeti kampon.
Las ovejas proveen tu ropa, Y las cabras el precio del campo,
27 Estas sufiĉe da kaprina lakto, por nutri vin, por nutri vian domon, Kaj por subteni la vivon de viaj servantinoj.
Las cabras proveen leche para tu alimento, Para el alimento de tu casa y el sustento de tus esclavas.
