Sentencoj 25
1 Ankaŭ ĉi tio estas sentencoj de Salomono, kiujn kolektis la viroj de Ĥizkija, reĝo de Judujo.
También éstos son proverbios de Salomón, que transcribieron los varones de Ezequías, rey de Judá:
2 Honoro de Dio estas kaŝi aferon; Sed honoro de reĝoj estas esplori aferon.
Gloria de ʼElohim es encubrir un asunto, Pero honra del rey es escudriñarlo.
3 La ĉielo estas alta, la tero estas profunda, Kaj la koro de reĝoj estas neesplorebla.
Así como la altura de los cielos y la profundidad de la tierra, El corazón de los reyes es inescrutable.
4 Forigu de arĝento la almiksaĵon, Kaj la puriganto ricevos vazon.
Quita la escoria de la plata, Y saldrá un vaso para el platero.
5 Forigu malvirtulon de la reĝo, Kaj lia trono fortikiĝos en justeco.
Aparta al perverso de la presencia del rey, Y su trono se afianzará en justicia.
6 Ne montru vin granda antaŭ la reĝo, Kaj sur la loko de eminentuloj ne stariĝu;
No te alabes delante del rey, Ni estés en el lugar de los grandes.
7 Ĉar pli bone estas, se oni diros al vi: Leviĝu ĉi tien, Ol se oni malaltigos vin antaŭ eminentulo, Kiun vidis viaj okuloj.
Mejor es que te diga: Sube acá, Que ser humillado en presencia de un noble A quien vieron tus ojos.
8 Ne komencu tuj disputi; Ĉar kion vi faros poste, kiam via proksimulo vin hontigos?
No te des prisa en pleitear, Porque ¿qué harás al final Cuando tu prójimo te haya avergonzado?
9 Faru disputon kun via proksimulo mem, Sed sekreton de aliulo ne malkaŝu;
Discute tu causa con tu prójimo, Y no des a conocer el secreto de otro,
10 Ĉar alie aŭdanto vin riproĉos, Kaj vian babilon vi jam ne povos repreni.
No sea que te deshonre el que lo oye, Y tu mala fama no pueda repararse.
11 Vorto dirita en ĝusta tempo Estas kiel oraj pomoj sur retaĵo arĝenta.
Manzana de oro con adornos de plata Es la palabra dicha oportunamente.
12 Kiel ora orelringo kaj multekosta kolringo, Tiel estas saĝa admonanto por aŭskultanta orelo.
Zarcillo de oro y joya de oro fino Es el que reprende al sabio que tiene oído dócil.
13 Kiel malvarmo de neĝo en la tempo de rikolto, Tiel estas fidela sendito por siaj sendintoj: Li revigligas la animon de sia sinjoro.
Frescura de nieve en tiempo de cosecha Es el mensajero fiel para el que lo envía, Pues refresca la vida de su ʼadón.
14 Kiel nuboj kaj vento sen pluvo, Tiel estas homo, kiu fanfaronas per dono, kiun li ne faras.
Como nubes y vientos sin lluvia, Es el que se jacta falsamente de sus regalos.
15 Per pacienco oni altiras al si potenculon, Kaj mola parolo rompas oston.
Con longanimidad se persuade al gobernante, Pues la lengua amable quebranta los huesos.
16 Kiam vi trovis mielon, manĝu, kiom vi bezonas, Por ke vi ne fariĝu tro sata kaj ne elvomu ĝin.
¿Hallaste miel? Come lo que te baste, No sea que cuando estés lleno la vomites.
17 Detenu vian piedon de la domo de via proksimulo; Ĉar alie vi tedus lin kaj li vin malamus.
No frecuente tu pie la casa de tu vecino, No sea que se canse de ti, y te aborrezca.
18 Kiel martelo kaj glavo kaj akra sago Estas tiu homo, kiu parolas pri sia proksimulo malveran ateston.
Martillo, cuchillo y flecha aguda, Es el hombre que da falso testimonio contra su prójimo.
19 Kiel putra dento kaj malforta piedo Estas nefidinda espero en tago de mizero.
Como diente roto y pie descoyuntado, Es confiar en el traicionero en el día de la angustia.
20 Kiel demeto de vesto en tempo de malvarmo, kiel vinagro sur natro, Tiel estas kantado de kantoj al koro suferanta.
Como el que se quita la ropa en tiempo frío Y como vinagre sobre el bicarbonato de sodio Es cantar canciones al corazón afligido.
21 Se via malamanto estas malsata, manĝigu al li panon; Kaj se li estas soifa, trinkigu al li akvon;
Si tu enemigo tiene hambre, dale de comer. Si tiene sed, dale de beber.
22 Ĉar fajrajn karbojn vi kolektos sur lia kapo, Kaj la Eternulo vin rekompencos.
Porque carbones encendidos amontonas sobre su cabeza, Y Yavé te recompensará.
23 Norda vento kaŭzas pluvon, Kaj ĉagrenita vizaĝo kaŝatan parolon.
Como el viento del norte atrae la lluvia, La boca detractora, el rostro airado.
24 Pli bone estas loĝi sur angulo de tegmento, Ol kun malpacema edzino en komuna domo.
Mejor es vivir en un rincón de la azotea Que en casa espaciosa con esposa pendenciera.
25 Kiel malvarma akvo por suferanto de soifo, Tiel estas bona sciigo el lando malproksima.
Como agua fresca a la persona sedienta Son las buenas noticias desde lejanas tierras.
26 Virtulo, kiu falas antaŭ malvirtulo, Estas malklara fonto kaj malbonigita puto.
Manantial turbio y pozo en ruinas Es el justo que flaquea ante el perverso.
27 Ne bone estas manĝi tro multe da mielo; Kaj ne glore estas serĉi sian gloron.
Comer mucha miel no es bueno, Ni es bueno buscar la propia gloria.
28 Homo, kiu ne povas regi sian spiriton, Estas urbo detruita, kiu ne havas muron.
Como una ciudad cuyo muro fue derribado, Es el hombre que no domina su propio espíritu.
