Sentencoj 25
1 Ankaŭ ĉi tio estas sentencoj de Salomono, kiujn kolektis la viroj de Ĥizkija, reĝo de Judujo.
Anche questi sono proverbi di Salomone, trascritti dagli uomini di Ezechia, re di Giuda.
2 Honoro de Dio estas kaŝi aferon; Sed honoro de reĝoj estas esplori aferon.
E' gloria di Dio nascondere le cose, è gloria dei re investigarle.
3 La ĉielo estas alta, la tero estas profunda, Kaj la koro de reĝoj estas neesplorebla.
I cieli per la loro altezza, la terra per la sua profondità e il cuore dei re sono inesplorabili.
4 Forigu de arĝento la almiksaĵon, Kaj la puriganto ricevos vazon.
Togli le scorie dall'argento e l'orafo ne farà un bel vaso;
5 Forigu malvirtulon de la reĝo, Kaj lia trono fortikiĝos en justeco.
togli il malvagio dalla presenza del re e il suo trono si stabilirà sulla giustizia.
6 Ne montru vin granda antaŭ la reĝo, Kaj sur la loko de eminentuloj ne stariĝu;
Non darti arie davanti al re e non metterti al posto dei grandi,
7 Ĉar pli bone estas, se oni diros al vi: Leviĝu ĉi tien, Ol se oni malaltigos vin antaŭ eminentulo, Kiun vidis viaj okuloj.
perché è meglio sentirsi dire: «Sali quassù» piuttosto che essere umiliato davanti a uno superiore. Quanto i tuoi occhi hanno visto
8 Ne komencu tuj disputi; Ĉar kion vi faros poste, kiam via proksimulo vin hontigos?
non metterlo subito fuori in un processo; altrimenti che farai alla fine, quando il tuo prossimo ti svergognerà?
9 Faru disputon kun via proksimulo mem, Sed sekreton de aliulo ne malkaŝu;
Discuti la tua causa con il tuo vicino, ma non rivelare il segreto altrui;
10 Ĉar alie aŭdanto vin riproĉos, Kaj vian babilon vi jam ne povos repreni.
altrimenti chi ti ascolta ti biasimerebbe e il tuo discredito sarebbe irreparabile.
11 Vorto dirita en ĝusta tempo Estas kiel oraj pomoj sur retaĵo arĝenta.
Come frutti d'oro su vassoio d'argento così è una parola detta a suo tempo.
12 Kiel ora orelringo kaj multekosta kolringo, Tiel estas saĝa admonanto por aŭskultanta orelo.
Come anello d'oro e collana d'oro fino è un saggio che ammonisce un orecchio attento.
13 Kiel malvarmo de neĝo en la tempo de rikolto, Tiel estas fidela sendito por siaj sendintoj: Li revigligas la animon de sia sinjoro.
Come fresco di neve al tempo della mietitura, è un messaggero verace per chi lo manda; egli rinfranca l'animo del suo signore.
14 Kiel nuboj kaj vento sen pluvo, Tiel estas homo, kiu fanfaronas per dono, kiun li ne faras.
Nuvole e vento, ma senza pioggia, tale è l'uomo che si vanta di regali che non fa.
15 Per pacienco oni altiras al si potenculon, Kaj mola parolo rompas oston.
Con la pazienza il giudice si lascia persuadere, una lingua dolce spezza le ossa.
16 Kiam vi trovis mielon, manĝu, kiom vi bezonas, Por ke vi ne fariĝu tro sata kaj ne elvomu ĝin.
Se hai trovato il miele, mangiane quanto ti basta, per non esserne nauseato e poi vomitarlo.
17 Detenu vian piedon de la domo de via proksimulo; Ĉar alie vi tedus lin kaj li vin malamus.
Metti di rado il piede in casa del tuo vicino, perché non si stanchi di te e ti prenda in odio.
18 Kiel martelo kaj glavo kaj akra sago Estas tiu homo, kiu parolas pri sia proksimulo malveran ateston.
Mazza, spada e freccia acuta è colui che depone il falso contro il suo prossimo.
19 Kiel putra dento kaj malforta piedo Estas nefidinda espero en tago de mizero.
Qual dente cariato e piede slogato tale è la fiducia dell'uomo sleale nel giorno della sventura,
20 Kiel demeto de vesto en tempo de malvarmo, kiel vinagro sur natro, Tiel estas kantado de kantoj al koro suferanta.
è togliersi le vesti in un giorno rigido. Aceto su una piaga viva, tali sono i canti per un cuore afflitto.
21 Se via malamanto estas malsata, manĝigu al li panon; Kaj se li estas soifa, trinkigu al li akvon;
Se il tuo nemico ha fame, dagli pane da mangiare, se ha sete, dagli acqua da bere;
22 Ĉar fajrajn karbojn vi kolektos sur lia kapo, Kaj la Eternulo vin rekompencos.
perché così ammasserai carboni ardenti sul suo capo e il Signore ti ricompenserà.
23 Norda vento kaŭzas pluvon, Kaj ĉagrenita vizaĝo kaŝatan parolon.
La tramontana porta la pioggia, un parlare in segreto provoca lo sdegno sul volto.
24 Pli bone estas loĝi sur angulo de tegmento, Ol kun malpacema edzino en komuna domo.
Abitare su un angolo del tetto è meglio di una moglie litigiosa e una casa in comune.
25 Kiel malvarma akvo por suferanto de soifo, Tiel estas bona sciigo el lando malproksima.
Come acqua fresca per una gola riarsa è una buona notizia da un paese lontano.
26 Virtulo, kiu falas antaŭ malvirtulo, Estas malklara fonto kaj malbonigita puto.
Fontana torbida e sorgente inquinata, tale è il giusto che vacilla di fronte all'empio.
27 Ne bone estas manĝi tro multe da mielo; Kaj ne glore estas serĉi sian gloron.
Mangiare troppo miele non è bene, né lasciarsi prendere da parole adulatrici.
28 Homo, kiu ne povas regi sian spiriton, Estas urbo detruita, kiu ne havas muron.
Una città smantellata o senza mura tale è l'uomo che non sa dominare la collera.
