Sentencoj 25
1 Ankaŭ ĉi tio estas sentencoj de Salomono, kiujn kolektis la viroj de Ĥizkija, reĝo de Judujo.
Voici encore des proverbes de Salomon, que les hommes d'Ézéchias, roi de Juda, ont copiés.
2 Honoro de Dio estas kaŝi aferon; Sed honoro de reĝoj estas esplori aferon.
C'est la gloire de Dieu de dissimuler une chose, mais la gloire des rois est de rechercher une affaire.
3 La ĉielo estas alta, la tero estas profunda, Kaj la koro de reĝoj estas neesplorebla.
Comme les cieux pour la hauteur, et la terre pour la profondeur, ainsi le cœur des rois est insondable.
4 Forigu de arĝento la almiksaĵon, Kaj la puriganto ricevos vazon.
Enlevez les scories de l'argent, et la matière sort pour le raffineur.
5 Forigu malvirtulon de la reĝo, Kaj lia trono fortikiĝos en justeco.
Éloignez les méchants de la présence du roi, et son trône sera établi dans la justice.
6 Ne montru vin granda antaŭ la reĝo, Kaj sur la loko de eminentuloj ne stariĝu;
Ne t'exalte pas en présence du roi, ou de revendiquer une place parmi les grands hommes;
7 Ĉar pli bone estas, se oni diros al vi: Leviĝu ĉi tien, Ol se oni malaltigos vin antaŭ eminentulo, Kiun vidis viaj okuloj.
car il vaut mieux qu'on te dise: « Monte ici ». que de vous rabaisser en présence du prince, que tes yeux ont vu.
8 Ne komencu tuj disputi; Ĉar kion vi faros poste, kiam via proksimulo vin hontigos?
Ne vous empressez pas de porter des accusations devant le tribunal. Que ferez-vous à la fin quand votre voisin vous fera honte?
9 Faru disputon kun via proksimulo mem, Sed sekreton de aliulo ne malkaŝu;
Débattez de votre cas avec votre voisin, et ne pas trahir la confiance d'un autre,
10 Ĉar alie aŭdanto vin riproĉos, Kaj vian babilon vi jam ne povos repreni.
de peur que celui qui l'entende ne vous fasse honte, et votre mauvaise réputation ne partira jamais.
11 Vorto dirita en ĝusta tempo Estas kiel oraj pomoj sur retaĵo arĝenta.
Une parole juste est comme des pommes d'or dans une monture d'argent.
12 Kiel ora orelringo kaj multekosta kolringo, Tiel estas saĝa admonanto por aŭskultanta orelo.
Comme une boucle d'oreille d'or, et une parure d'or fin, de même qu'un sage réprobateur à une oreille obéissante.
13 Kiel malvarmo de neĝo en la tempo de rikolto, Tiel estas fidela sendito por siaj sendintoj: Li revigligas la animon de sia sinjoro.
Comme le froid de la neige au temps de la moisson, ainsi est un messager fidèle à ceux qui l'envoient; car il rafraîchit l'âme de ses maîtres.
14 Kiel nuboj kaj vento sen pluvo, Tiel estas homo, kiu fanfaronas per dono, kiun li ne faras.
Comme des nuages et du vent sans pluie, il en est de même pour celui qui se vante de ses dons de manière trompeuse.
15 Per pacienco oni altiras al si potenculon, Kaj mola parolo rompas oston.
C'est par la patience que le chef se laisse convaincre. Une langue douce brise l'os.
16 Kiam vi trovis mielon, manĝu, kiom vi bezonas, Por ke vi ne fariĝu tro sata kaj ne elvomu ĝin.
Avez-vous trouvé du miel? Mangez autant qu'il vous suffit, de peur que vous ne mangiez trop et ne vomissiez.
17 Detenu vian piedon de la domo de via proksimulo; Ĉar alie vi tedus lin kaj li vin malamus.
Que ton pied soit rarement dans la maison de ton prochain, de peur qu'il ne se lasse de vous et ne vous haïsse.
18 Kiel martelo kaj glavo kaj akra sago Estas tiu homo, kiu parolas pri sia proksimulo malveran ateston.
Un homme qui porte un faux témoignage contre son prochain est comme une massue, une épée, ou une flèche acérée.
19 Kiel putra dento kaj malforta piedo Estas nefidinda espero en tago de mizero.
Confiance en quelqu'un d'infidèle en temps de difficulté est comme une mauvaise dent ou un pied boiteux.
20 Kiel demeto de vesto en tempo de malvarmo, kiel vinagro sur natro, Tiel estas kantado de kantoj al koro suferanta.
Comme celui qui enlève un vêtement par temps froid, ou du vinaigre sur du soda, ainsi est celui qui chante des chansons à un cœur lourd.
21 Se via malamanto estas malsata, manĝigu al li panon; Kaj se li estas soifa, trinkigu al li akvon;
Si ton ennemi a faim, donne-lui à manger. S'il a soif, donnez-lui de l'eau à boire;
22 Ĉar fajrajn karbojn vi kolektos sur lia kapo, Kaj la Eternulo vin rekompencos.
car tu amasseras des charbons ardents sur sa tête, et Yahvé vous récompensera.
23 Norda vento kaŭzas pluvon, Kaj ĉagrenita vizaĝo kaŝatan parolon.
Le vent du nord produit de la pluie; ainsi une langue médisante amène un visage en colère.
24 Pli bone estas loĝi sur angulo de tegmento, Ol kun malpacema edzino en komuna domo.
Il vaut mieux habiter à l'angle du toit. que de partager une maison avec une femme querelleuse.
25 Kiel malvarma akvo por suferanto de soifo, Tiel estas bona sciigo el lando malproksima.
Comme de l'eau froide pour une âme assoiffée, C'est une bonne nouvelle venant d'un pays lointain.
26 Virtulo, kiu falas antaŭ malvirtulo, Estas malklara fonto kaj malbonigita puto.
Comme une source boueuse et un puits pollué, ainsi est un homme juste qui cède devant les méchants.
27 Ne bone estas manĝi tro multe da mielo; Kaj ne glore estas serĉi sian gloron.
Il n'est pas bon de manger beaucoup de miel, Il n'est pas non plus honorable de chercher son propre honneur.
28 Homo, kiu ne povas regi sian spiriton, Estas urbo detruita, kiu ne havas muron.
Comme une ville démolie et sans murs est un homme dont l'esprit est sans retenue.
