Sentencoj 25
1 Ankaŭ ĉi tio estas sentencoj de Salomono, kiujn kolektis la viroj de Ĥizkija, reĝo de Judujo.
Also these ben the Parablis of Salomon, whiche the men of Ezechie, kyng of Juda, translatiden.
2 Honoro de Dio estas kaŝi aferon; Sed honoro de reĝoj estas esplori aferon.
The glorie of God is to hele a word; and the glorie of kyngis is to seke out a word.
3 La ĉielo estas alta, la tero estas profunda, Kaj la koro de reĝoj estas neesplorebla.
Heuene aboue, and the erthe bynethe, and the herte of kyngis is vnserchable.
4 Forigu de arĝento la almiksaĵon, Kaj la puriganto ricevos vazon.
Do thou a wei rust fro siluer, and a ful cleene vessel schal go out.
5 Forigu malvirtulon de la reĝo, Kaj lia trono fortikiĝos en justeco.
Do thou awei vnpite fro the cheer of the kyng, and his trone schal be maad stidfast bi riytfulnesse.
6 Ne montru vin granda antaŭ la reĝo, Kaj sur la loko de eminentuloj ne stariĝu;
Appere thou not gloriouse bifore the kyng, and stonde thou not in the place of grete men.
7 Ĉar pli bone estas, se oni diros al vi: Leviĝu ĉi tien, Ol se oni malaltigos vin antaŭ eminentulo, Kiun vidis viaj okuloj.
For it is betere, that it be seid to thee, Stie thou hidur, than that thou be maad low bifore the prince.
8 Ne komencu tuj disputi; Ĉar kion vi faros poste, kiam via proksimulo vin hontigos?
Brynge thou not forth soone tho thingis in strijf, whiche thin iyen sien; lest aftirward thou maist not amende, whanne thou hast maad thi frend vnhonest.
9 Faru disputon kun via proksimulo mem, Sed sekreton de aliulo ne malkaŝu;
Trete thi cause with thi frend, and schewe thou not priuyte to a straunge man;
10 Ĉar alie aŭdanto vin riproĉos, Kaj vian babilon vi jam ne povos repreni.
lest perauenture he haue ioye of thi fal, whanne he hath herde, and ceesse not to do schenschipe to thee. Grace and frenschip delyueren, whiche kepe thou to thee, that thou be not maad repreuable.
11 Vorto dirita en ĝusta tempo Estas kiel oraj pomoj sur retaĵo arĝenta.
A goldun pomel in beddis of siluer is he, that spekith a word in his time.
12 Kiel ora orelringo kaj multekosta kolringo, Tiel estas saĝa admonanto por aŭskultanta orelo.
A goldun eere ryng, and a schinynge peerle is he, that repreueth a wijs man, and an eere obeiynge.
13 Kiel malvarmo de neĝo en la tempo de rikolto, Tiel estas fidela sendito por siaj sendintoj: Li revigligas la animon de sia sinjoro.
As the coold of snow in the dai of heruest, so a feithful messanger to hym that sente `thilke messanger, makith his soule to haue reste.
14 Kiel nuboj kaj vento sen pluvo, Tiel estas homo, kiu fanfaronas per dono, kiun li ne faras.
A cloude and wind, and reyn not suynge, is a gloriouse man, and not fillynge biheestis.
15 Per pacienco oni altiras al si potenculon, Kaj mola parolo rompas oston.
A prince schal be maad soft bi pacience; and a soft tunge schal breke hardnesse.
16 Kiam vi trovis mielon, manĝu, kiom vi bezonas, Por ke vi ne fariĝu tro sata kaj ne elvomu ĝin.
Thou hast founde hony, ete thou that that suffisith to thee; lest perauenture thou be fillid, and brake it out.
17 Detenu vian piedon de la domo de via proksimulo; Ĉar alie vi tedus lin kaj li vin malamus.
Withdrawe thi foot fro the hous of thi neiybore; lest sum tyme he be fillid, and hate thee.
18 Kiel martelo kaj glavo kaj akra sago Estas tiu homo, kiu parolas pri sia proksimulo malveran ateston.
A dart, and a swerd, and a scharp arowe, a man that spekith fals witnessing ayens his neiybore.
19 Kiel putra dento kaj malforta piedo Estas nefidinda espero en tago de mizero.
A rotun tooth, and a feynt foot is he, that hopith on an vnfeithful man in the dai of angwisch,
20 Kiel demeto de vesto en tempo de malvarmo, kiel vinagro sur natro, Tiel estas kantado de kantoj al koro suferanta.
and leesith his mentil in the dai of coold. Vynegre in a vessel of salt is he, that singith songis to the worste herte. As a mouyte noieth a cloth, and a worm noieth a tree, so the sorewe of a man noieth the herte.
21 Se via malamanto estas malsata, manĝigu al li panon; Kaj se li estas soifa, trinkigu al li akvon;
If thin enemy hungrith, feede thou him; if he thirstith, yyue thou watir to hym to drinke;
22 Ĉar fajrajn karbojn vi kolektos sur lia kapo, Kaj la Eternulo vin rekompencos.
for thou schalt gadere togidere coolis on his heed; and the Lord schal yelde to thee.
23 Norda vento kaŭzas pluvon, Kaj ĉagrenita vizaĝo kaŝatan parolon.
The north wind scatereth reynes; and a sorewful face distrieth a tunge bacbitinge.
24 Pli bone estas loĝi sur angulo de tegmento, Ol kun malpacema edzino en komuna domo.
It is betere to sitte in the corner of an hous without roof, than with a womman ful of chidyng, and in a comyn hous.
25 Kiel malvarma akvo por suferanto de soifo, Tiel estas bona sciigo el lando malproksima.
Coold watir to a thirsti man; and a good messanger fro a fer lond.
26 Virtulo, kiu falas antaŭ malvirtulo, Estas malklara fonto kaj malbonigita puto.
A welle disturblid with foot, and a veyne brokun, a iust man fallinge bifore a wickid man.
27 Ne bone estas manĝi tro multe da mielo; Kaj ne glore estas serĉi sian gloron.
As it is not good to hym that etith myche hony; so he that is a serchere of maieste, schal be put doun fro glorie.
28 Homo, kiu ne povas regi sian spiriton, Estas urbo detruita, kiu ne havas muron.
As a citee opyn, and with out cumpas of wallis; so is a man that mai not refreyne his spirit in speking.
