Sentencoj 25
1 Ankaŭ ĉi tio estas sentencoj de Salomono, kiujn kolektis la viroj de Ĥizkija, reĝo de Judujo.
These are also proverbs of Solomon, which the men of Hezekiah king of Judah copied out.
2 Honoro de Dio estas kaŝi aferon; Sed honoro de reĝoj estas esplori aferon.
It is the glory of God to conceal a thing: but the honour of kings is to search out a matter.
3 La ĉielo estas alta, la tero estas profunda, Kaj la koro de reĝoj estas neesplorebla.
The heaven for height, and the earth for depth, and the heart of kings is unsearchable.
4 Forigu de arĝento la almiksaĵon, Kaj la puriganto ricevos vazon.
Take away the dross from the silver, and there shall come forth a vessel for the finer.
5 Forigu malvirtulon de la reĝo, Kaj lia trono fortikiĝos en justeco.
Take away the wicked from before the king, and his throne shall be established in righteousness.
6 Ne montru vin granda antaŭ la reĝo, Kaj sur la loko de eminentuloj ne stariĝu;
Put not forth yourself in the presence of the king, and stand not in the place of great men:
7 Ĉar pli bone estas, se oni diros al vi: Leviĝu ĉi tien, Ol se oni malaltigos vin antaŭ eminentulo, Kiun vidis viaj okuloj.
For better it is that it be said unto you, Come up here; than that you should be put lower in the presence of the prince whom your eyes have seen.
8 Ne komencu tuj disputi; Ĉar kion vi faros poste, kiam via proksimulo vin hontigos?
Go not forth hastily to strive, lest you know not what to do in the end thereof, when your neighbour has put you to shame.
9 Faru disputon kun via proksimulo mem, Sed sekreton de aliulo ne malkaŝu;
Debate your cause with your neighbour himself; and discover not a secret to another:
10 Ĉar alie aŭdanto vin riproĉos, Kaj vian babilon vi jam ne povos repreni.
Lest he that hears it put you to shame, and your ill repute turn not away.
11 Vorto dirita en ĝusta tempo Estas kiel oraj pomoj sur retaĵo arĝenta.
A word fitly spoken is like apples of gold in pictures of silver.
12 Kiel ora orelringo kaj multekosta kolringo, Tiel estas saĝa admonanto por aŭskultanta orelo.
As an earring of gold, and an ornament of fine gold, so is a wise reprover upon an obedient ear.
13 Kiel malvarmo de neĝo en la tempo de rikolto, Tiel estas fidela sendito por siaj sendintoj: Li revigligas la animon de sia sinjoro.
As the cold of snow in the time of harvest, so is a faithful messenger to them that send him: for he refreshes the soul of his masters.
14 Kiel nuboj kaj vento sen pluvo, Tiel estas homo, kiu fanfaronas per dono, kiun li ne faras.
Whoso boasts himself of a false gift is like clouds and wind without rain.
15 Per pacienco oni altiras al si potenculon, Kaj mola parolo rompas oston.
By long forbearing is a prince persuaded, and a soft tongue breaks the bone.
16 Kiam vi trovis mielon, manĝu, kiom vi bezonas, Por ke vi ne fariĝu tro sata kaj ne elvomu ĝin.
Have you found honey? eat so much as is sufficient for you, lest you be filled therewith, and vomit it.
17 Detenu vian piedon de la domo de via proksimulo; Ĉar alie vi tedus lin kaj li vin malamus.
Withdraw your foot from your neighbour's house; lest he be weary of you, and so hate you.
18 Kiel martelo kaj glavo kaj akra sago Estas tiu homo, kiu parolas pri sia proksimulo malveran ateston.
A man that bears false witness against his neighbour is a maul, and a sword, and a sharp arrow.
19 Kiel putra dento kaj malforta piedo Estas nefidinda espero en tago de mizero.
Confidence in an unfaithful man in time of trouble is like a broken tooth, and a foot out of joint.
20 Kiel demeto de vesto en tempo de malvarmo, kiel vinagro sur natro, Tiel estas kantado de kantoj al koro suferanta.
As he that takes away a garment in cold weather, and as vinegar upon alkali, so is he that sings songs to an heavy heart.
21 Se via malamanto estas malsata, manĝigu al li panon; Kaj se li estas soifa, trinkigu al li akvon;
If your enemy be hungry, give him bread to eat; and if he be thirsty, give him water to drink:
22 Ĉar fajrajn karbojn vi kolektos sur lia kapo, Kaj la Eternulo vin rekompencos.
For you shall heap coals of fire upon his head, and the LORD shall reward you.
23 Norda vento kaŭzas pluvon, Kaj ĉagrenita vizaĝo kaŝatan parolon.
The north wind drives away rain: so does an angry countenance a backbiting tongue.
24 Pli bone estas loĝi sur angulo de tegmento, Ol kun malpacema edzino en komuna domo.
It is better to dwell in the corner of the housetop, than with a brawling woman and in a wide house.
25 Kiel malvarma akvo por suferanto de soifo, Tiel estas bona sciigo el lando malproksima.
As cold waters to a thirsty soul, so is good news from a far country.
26 Virtulo, kiu falas antaŭ malvirtulo, Estas malklara fonto kaj malbonigita puto.
A righteous man falling down before the wicked is as a troubled fountain, and a corrupt spring.
27 Ne bone estas manĝi tro multe da mielo; Kaj ne glore estas serĉi sian gloron.
It is not good to eat much honey: so for men to search their own glory is not glory.
28 Homo, kiu ne povas regi sian spiriton, Estas urbo detruita, kiu ne havas muron.
He that has no rule over his own spirit is like a city that is broken down, and without walls.
