Sentencoj 24
1 Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;
Non invidiare gli uomini malvagi, non desiderare di stare con loro;
2 Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.
poiché il loro cuore trama rovine e le loro labbra non esprimono che malanni.
3 Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;
Con la sapienza si costruisce la casa e con la prudenza la si rende salda;
4 Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.
con la scienza si riempiono le sue stanze di tutti i beni preziosi e deliziosi.
5 Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.
Un uomo saggio vale più di uno forte, un uomo sapiente più di uno pieno di vigore,
6 Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.
perché con le decisioni prudenti si fa la guerra e la vittoria sta nel numero dei consiglieri.
7 Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.
E' troppo alta la sapienza per lo stolto, alla porta della città egli non potrà aprir bocca.
8 Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.
Chi trama per fare il male si chiama mestatore.
9 Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.
Il proposito dello stolto è il peccato e lo spavaldo è l'abominio degli uomini.
10 Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.
Se ti avvilisci nel giorno della sventura, ben poca è la tua forza.
11 Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.
Libera quelli che sono condotti alla morte e salva quelli che sono trascinati al supplizio.
12 Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.
Se dici: «Ecco, io non ne so nulla», forse colui che pesa i cuori non lo comprende? Colui che veglia sulla tua vita lo sa; egli renderà a ciascuno secondo le sue opere.
13 Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;
Mangia, figlio mio, il miele, perché è buono e dolce sarà il favo al tuo palato.
14 Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.
Sappi che tale è la sapienza per te: se l'acquisti, avrai un avvenire e la tua speranza non sarà stroncata.
15 Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;
Non insidiare, o malvagio, la dimora del giusto, non distruggere la sua abitazione,
16 Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.
perché se il giusto cade sette volte, egli si rialza, ma gli empi soccombono nella sventura.
17 Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;
Non ti rallegrare per la caduta del tuo nemico e non gioisca il tuo cuore, quando egli soccombe,
18 Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.
perché il Signore non veda e se ne dispiaccia e allontani da lui la collera.
19 Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;
Non irritarti per i malvagi e non invidiare gli empi,
20 Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.
perché non ci sarà avvenire per il malvagio e la lucerna degli empi si estinguerà.
21 Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.
Temi il Signore, figlio mio, e il re; non ribellarti né all'uno né all'altro,
22 Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?
perché improvvisa sorgerà la loro vendetta e chi sa quale scempio faranno l'uno e l'altro?
23 Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.
Anche queste sono parole dei saggi. Aver preferenze personali in giudizio non è bene.
24 Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.
Se uno dice all'empio: «Tu sei innocente», i popoli lo malediranno, le genti lo esecreranno,
25 Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.
mentre tutto andrà bene a coloro che rendono giustizia, su di loro si riverserà la benedizione.
26 Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.
Dà un bacio sulle labbra colui che risponde con parole rette.
27 Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.
Sistema i tuoi affari di fuori e fatti i lavori dei campi e poi costruisciti la casa.
28 Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?
Non testimoniare alla leggera contro il tuo prossimo e non ingannare con le labbra.
29 Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.
Non dire: «Come ha fatto a me così io farò a lui, renderò a ciascuno come si merita».
30 Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;
Sono passato vicino al campo di un pigro, alla vigna di un uomo insensato:
31 Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.
ecco, ovunque erano cresciute le erbacce, il terreno era coperto di cardi e il recinto di pietre era in rovina.
32 Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:
Osservando, riflettevo e, vedendo, ho tratto questa lezione:
33 Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
un pò dormire, un pò sonnecchiare, un pò incrociare le braccia per riposare
34 Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
e intanto viene passeggiando la miseria e l'indigenza come un accattone.
