Sentencoj 24
1 Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;
Ne porte pas envie aux hommes méchants, et ne désire pas leur société!
2 Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.
Car leur cœur médite la ruine, et leurs lèvres ont un langage funeste.
3 Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;
Par la sagesse une maison s'élève, et par l'intelligence elle se consolide;
4 Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.
et par la science les chambres se remplissent de tous les biens de prix et d'agrément.
5 Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.
L'homme sage a de la force, et l'homme qui sait, gagne en vigueur.
6 Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.
Car tu feras la guerre ayant pris tes mesures, et c'est le nombre des conseillers qui donne la victoire.
7 Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.
Pour l'insensé la sagesse est chose trop haute; aux Portes il n'ouvre pas la bouche.
8 Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.
Celui qui médite de faire du mal, reçoit le nom d'homme d'intrigue.
9 Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.
La pensée de la folie, c'est le péché; et le moqueur est l'abomination des hommes.
10 Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.
Si tu faiblis au jour de la détresse, tes forces s'affaibliront.
11 Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.
Sauve ceux qu'on traîne à la mort; retiens ceux qui vont tomber sous les coups meurtriers!
12 Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.
Si tu dis: « Nous ne le connaissons point! » Celui qui pèse les cœurs, ne l'entendra-t-Il pas? et le Gardien de ton âme ne le saura-t-il pas? et ne rend-Il pas à chacun selon ses œuvres?
13 Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;
Mon fils, mange le miel, car il est bon, et le rayon de miel, qui est doux à ton palais!
14 Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.
Sache que telle sera la sagesse à ton âme. Si tu la trouves, il est un avenir; et ton espoir ne sera pas mis à néant.
15 Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;
Impie, ne dresse point d'embûches à la demeure du juste, et ne dévaste point son gîte.
16 Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.
Car sept fois le juste tombe, et il se relève; mais les impies périssent dans le malheur.
17 Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;
Ne te réjouis pas de la chute de ton ennemi, et que ton cœur ne se délecte pas de sa ruine,
18 Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.
de peur que l'Éternel ne le voie, et n'en ait déplaisir, et qu'il ne détourne sa colère de lui.
19 Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;
Ne t'irrite point à la vue des méchants, et ne sois point jaloux des impies,
20 Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.
car le méchant n'a point d'avenir, le flambeau des impies s'éteint.
21 Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.
Crains l'Éternel, mon fils, et le roi, et ne t'associe point aux novateurs!
22 Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?
car leur ruine surgit tout-à-coup, et le temps du châtiment des uns et des autres, qui le sait?
23 Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.
Encore paroles de sages. Etre partial, quand on juge, n'est pas bien.
24 Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.
Quiconque dit au coupable: Tu es innocent! encourt la malédiction des peuples, et le courroux des nations.
25 Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.
Mais ceux qui osent punir, s'en trouvent bien, et obtiennent le bonheur comme bénédiction.
26 Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.
Il donne un baiser sur les lèvres, celui qui répond pertinemment.
27 Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.
Soigne au dehors tes affaires, et mets en bon état ton champ; alors tu peux bâtir ta maison.
28 Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?
Ne témoigne pas à la légère contre ton prochain; et de tes lèvres voudrais-tu tromper?
29 Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.
Ne dis pas: Ce qu'il m'a fait, je le lui ferai, je rendrai à chacun selon ses œuvres.
30 Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;
Près du champ du paresseux je passais, et près de la vigne de l'homme privé de sens;
31 Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.
et voici, le chardon y poussait partout, et des orties en couvraient le sol, et son mur de pierres s'était écroulé.
32 Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:
Et je regardai, et fis attention; je vis, et en tirai une leçon:
33 Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
« Un peu dormir, un peu sommeiller, un peu croiser les bras en étant couché! »
34 Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
Ainsi, la pauvreté fondra sur toi, comme un larron, et l'indigence, comme un homme portant le bouclier.
