Sentencoj 24
1 Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;
Do not be envious of those who are evil, nor desire to associate with them,
2 Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.
because their hearts plot violence and their lips talk about trouble.
3 Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;
Through wisdom a house is built and by understanding it is established.
4 Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.
By knowledge the rooms are filled with all precious and pleasant riches.
5 Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.
A warrior of wisdom is strong, and a man of knowledge increases his strength;
6 Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.
for by wise direction you can wage your war and with many advisors there is victory.
7 Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.
Wisdom is too high for a fool; in the gate he does not open his mouth.
8 Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.
There is one who plans to do evil— people call him a master of schemes.
9 Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.
A foolish plan is sin and men despise a mocker.
10 Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.
If you become weak with fear in the day of trouble, then your strength is small.
11 Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.
Rescue those who are being taken away to death and hold back those who are staggering to the slaughter.
12 Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.
If you say, “Behold, we knew nothing about this,” does not the one who weighs the heart understand what you are saying? The one who guards your life, does he not know it? Will God not give to each one what he deserves?
13 Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;
My son, eat honey because it is good, because the drippings of the honeycomb are sweet to your taste.
14 Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.
Such is wisdom for your soul— if you find it, there will be a future and your hope will not be cut off.
15 Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;
Do not lie in wait like the wicked person who attacks the house of the righteous person. Do not destroy his home!
16 Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.
For the righteous person falls down seven times and rises again, but wicked people are brought down by calamity.
17 Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;
Do not celebrate when your enemy falls and let not your heart be glad when he stumbles,
18 Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.
or Yahweh will see and disapprove and turn away his wrath from him.
19 Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;
Do not worry because of evildoers, and do not envy wicked people,
20 Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.
for the evil person has no future and the lamp of wicked people will go out.
21 Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.
Fear Yahweh, and fear the king, my son; do not associate with those who rebel against them,
22 Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?
for suddenly their disaster will come and who knows the extent of the destruction that will come from both of them?
23 Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.
These also are sayings of the wise. Partiality in judging a case at law is not good.
24 Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.
Whoever says to the wicked person, “You are a righteous person,” will be cursed by peoples and hated by nations.
25 Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.
But those who discipline the wicked will have delight and gifts of goodness will come to them.
26 Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.
The one who gives an honest answer gives a kiss on the lips.
27 Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.
Prepare your outdoor work, and make everything ready for yourself in the field; after that, build your house.
28 Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?
Do not bear witness against your neighbor without cause and do not deceive with your lips.
29 Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.
Do not say, “I will do to him what he has done to me; I will pay him back for what he has done.”
30 Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;
I went by the field of a lazy man, past the vineyard of the man having no sense.
31 Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.
Thorns had grown up everywhere, the ground was covered with nettles, and its stone wall was broken down.
32 Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:
Then I saw and considered it; I looked and received instruction.
33 Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest—
34 Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
and poverty comes marching upon you, and your needs like an armed soldier.
