Sentencoj 24

1 Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;

Wees niet afgunstig op booswichten, Verlang niet naar hun gezelschap;

2 Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.

Want wat zij willen is geweld, Wat zij bespreken, is onheil.

3 Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;

Door wijsheid wordt een huis gebouwd, Door inzicht houdt het stand;

4 Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.

Door kunde worden de kamers vol Van allerlei kostbaar en prettig bezit.

5 Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.

Een wijze is meer waard dan een sterke, Een man van ervaring meer dan een krachtmens;

6 Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.

Want alleen met overleg wordt een oorlog gevoerd, De zege bevochten door rijp beraad.

7 Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.

Voor een dwaas is de wijsheid te hoog; Daarom doet hij in de poort zijn mond niet open.

8 Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.

Wie op kwaad zint, Wordt een gluiperd genoemd.

9 Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.

De gedachten van een dwaas zijn zondig, Een spotter is voor de mensen een gruwel.

10 Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.

Gedraagt ge u slap, als het u goed gaat, Dan schieten in moeilijke tijden uw krachten te kort.

11 Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.

Red hen, die ter dood worden gebracht; Bevrijd hen, die naar de plaats van terechtstelling wankelen.

12 Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.

Al zegt ge: "Och, we wisten het niet," Zou Hij, die de harten peilt, het niet merken, Hij, die uw leven beschermt, het niet weten, En den mens niet naar zijn werken vergelden?

13 Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;

Mijn zoon, eet honing, want die smaakt goed; Honingzeem is zoet voor het gehemelte:

14 Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.

Zo is ook de kennis goed voor uw hart, En de wijsheid voor uw ziel. Vindt ge haar, dan is er toekomst, En wordt uw verwachting niet beschaamd.

15 Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;

Booswicht, loer niet op de woning van den rechtvaardige, Beproef niet, zijn verblijf te vernielen;

16 Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.

Want al valt de rechtvaardige zevenmaal, hij staat weer op, Maar de bozen blijven liggen in het kwaad.

17 Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;

Als uw vijand valt, moet ge u niet verheugen, Als hij struikelt, u niet verblijden;

18 Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.

Want als Jahweh het ziet, mishaagt het Hem, En wendt Hij zijn gramschap van hem op u af.

19 Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;

Erger u niet over hen, die kwaad doen, Wees niet jaloers op booswichten;

20 Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.

Want voor den booswicht is er geen toekomst, De lamp der bozen gaat uit.

21 Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.

Mijn zoon, vrees Jahweh en den koning, Houd u niet met nieuwlichters op;

22 Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?

Want plotseling daagt hun ongeluk, Wie weet, wat hun einde zal zijn?

23 Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.

Ook de volgende spreuken zijn van wijzen. Partijdigheid in een rechtszaak is nooit goed

24 Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.

Wie tot een schuldige zegt: ge hebt gelijk, De volkeren zullen hem verwensen, De naties hem vloeken.

25 Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.

Maar die hem bestraffen, gaat het goed, Op hen rust zegen en voorspoed;

26 Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.

Een kus op de lippen krijgt hij, Die een rechtvaardige uitspraak doet.

27 Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.

Stel orde op uw werk buitenshuis, Maak, dat het klaar is op uw akker; Neem dan eerst een vrouw En bouw u een huis.

28 Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?

Leg geen valse getuigenis af tegen uw naaste, Waarom zouden uw lippen bedriegen?

29 Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.

Zeg niet: "Zoals hij mij heeft gedaan, zal ik hem doen; Ik zet den man zijn daden betaald."

30 Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;

Ik kwam eens langs de akker van een luiaard, Langs de wijngaard van een dwaas;

31 Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.

En zie: hij was geheel met onkruid begroeid, De grond met distels bedekt, En de stenen muur lag in puin.

32 Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:

Toen ik dat zag, nam ik het ter harte; Toen ik dat merkte, heb ik er deze les uit getrokken:

33 Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;

Nog even slapen, nog even soezen, Nog even in bed de handen over elkaar;

34 Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.

Dan overvalt u de armoe als een zwerver, Het gebrek als een rover.