< Sentencoj 23 >
1 Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
Quando te assentares a comer com um governador, atenta bem para o que se te pôs diante,
2 Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
E põe uma faca à tua garganta, se és homem de grande apetite.
3 Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
Não cobices os seus manjares gostosos, porque são pão de mentiras.
4 Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
Não te cances para enriqueceres; dá de mão à tua prudência.
5 Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
Porventura fitarás os teus olhos naquilo que não é nada? porque certamente se fará asas e voará ao céu como a águia
6 Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
Não comas o pão daquele que tem o olho maligno, nem cobices os seus manjares gostosos.
7 Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
Porque, como imaginou na sua alma, te dirá: Come e bebe; porém o seu coração não estará contigo.
8 La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
Vomitarias o bocado que comeste, e perderias as tuas suaves palavras.
9 En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
Não fales aos ouvidos do tolo, porque desprezará a sabedoria das tuas palavras.
10 Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
Não removas os limites antigos, nem entres nas herdades dos órfãos,
11 Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
Porque o seu redentor é o Forte, que pleiteará a sua causa contra ti.
12 Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
Aplica à disciplina o teu coração, e os teus ouvidos às palavras do conhecimento.
13 Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Não retires a disciplina da criança, quando a fustigares com a vara; nem por isso morrerá.
14 Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol. (Sheol )
Tu a fustigarás com a vara, e livrarás a sua alma do inferno. (Sheol )
15 Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
Filho meu, se o teu coração for sábio, alegrar-se-á o meu coração, sim, o meu próprio,
16 Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
E exultarão os meus rins, quando os teus lábios falarem coisas retas.
17 Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
Não inveje aos pecadores o teu coração; antes sê no temor do Senhor todo o dia
18 Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
Porque deveras há um bom fim: não será cortada a tua expectação.
19 Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
Ouve tu, filho meu, e sê sábio, e dirige no caminho o teu coração.
20 Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
Não estejas entre os beberrões de vinho, nem entre os comilões de carne.
21 Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
Porque o beberrão e o comilão empobrecerão; e a sonolência faz trazer os vestidos rotos.
22 Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
Ouve a teu pai, que te gerou, e não desprezes a tua mãe, quando vier a envelhecer.
23 Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
Compra a verdade, e não a vendas: a sabedoria, e a disciplina, e a prudência.
24 Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
Grandemente se regozijará o pai do justo, e o que gerar a um sábio se alegrará nele.
25 Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
Alegrem-se teu pai e tua mãe, e regozije-se a que te gerou.
26 Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
Dá-me, filho meu, o teu coração, e os teus olhos observem os meus caminhos.
27 Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
Porque cova profunda é a prostituta, e poço estreito a estranha.
28 Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
Também ela, como um salteador, se põe a espreitar, e multiplica entre os homens os iníquos.
29 Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
Para quem são os ais? para quem os pezares? para quem as pelejas? para quem as queixas? para quem as feridas sem causa? e para quem os olhos vermelhos?
30 Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
Para os que se demoram perto do vinho, para os que andam buscando bebida misturada.
31 Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
Não olhes para o vinho quando se mostra vermelho, quando resplandece no copo e se escoa suavemente.
32 En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
No seu fim morderá como a cobra, e como o basilisco picará.
33 Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
Os teus olhos olharão para as mulheres estranhas, e o teu coração falará perversidades.
34 Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
E serás como o que dorme no meio do mar, e como o que dorme no topo do mastro.
35 Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
E dirás: Espancaram-me, e não me doeu; maçaram-me, e não o senti; quando virei a despertar? ainda tornarei a busca-la outra vez