Sentencoj 23
1 Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
Si tu t'assieds pour dîner à la table d'un prince, fais bien attention à ce qui te sera présenté
2 Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
puis étends la main, sachant qu'il convient qu'on te serve de tels mets; toutefois, même si tu as grand appétit,
3 Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
ne convoite point leur repas; car c'est là une vie factice.
4 Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
Si tu es pauvre, n'aspire pas à la richesse; repousse-la même en pensée.
5 Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
Si tu fixes ton regard sur elle, tu la vois disparaître; car elle a, comme l'aigle, des ailes prêtes à s'envoler, et retourne à la maison de son premier maître.
6 Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
Ne dîne pas avec un homme envieux; ne désire rien de sa table;
7 Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
car il mange et il boit comme on avalerait un cheveu. Ne l'introduis pas chez toi, et ne mange pas un morceau avec lui;
8 La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
car il le vomirait et souillerait tes meilleures paroles.
9 En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
Ne dis rien à l'insensé, de peur que peut-être il ne tourne en dérision tes sages discours.
10 Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
Ne dépasse pas les bornes anciennes, et n'entre pas dans le champ de l'orphelin;
11 Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
car il est fort celui que le Seigneur rachète; et, si tu es en procès avec lui, Dieu plaidera sa cause.
12 Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
Livre ton cœur à la discipline, et prépare ton oreille aux paroles de la doctrine.
13 Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Ne cesse de corriger un enfant; car si tu le frappes de verges, il n'en mourra pas.
Et si tu le frappes de verges, tu sauveras son âme de la mort. (Sheol h7585)
15 Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
Mon fils, si ton cœur est sage, tu réjouiras aussi mon cœur;
16 Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
et si tes lèvres sont droites, elles converseront avec mes lèvres.
17 Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
Que ton cœur ne porte point envie aux pécheurs; mais sois toujours dans la crainte de Dieu.
18 Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
Car si tu observes ces choses, tu auras des descendants, et ton espérance ne sera pas trompée.
19 Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
Écoute, mon fils, et sois sage; et maintiens droites les pensées de ton cœur.
20 Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
Ne sois pas buveur de vin; évite les longs banquets et la profusion des viandes.
21 Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
Car l'ivrogne et le débauché mendieront; le paresseux sera revêtu de haillons en lambeaux.
22 Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
Écoute, mon fils, le père qui t'a engendré, et ne méprise pas ta mère parce qu'elle a vieilli.
23 Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
24 Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
Un père juste élève bien ses enfants, et la sagesse d'un fils réjouit son âme.
25 Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
Que ton père et ta mère se réjouissent en toi, et que celle qui t'a enfanté soit heureuse.
26 Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
Mon fils, donne-moi ton cœur; que tes yeux gardent mes voies.
27 Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
La maison étrangère est comme un tonneau percé; il est étroit le puits de l'étranger.
28 Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
Celui qui les recherche périra bientôt, et tout pécheur sera détruit.
29 Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
Pour qui les gémissements? Pour qui le trouble? Pour qui les contestations? Pour qui les ennuis et les entretiens frivoles? Pour qui les repentirs inutiles? Pour qui les yeux livides?
30 Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
N'est-ce pas pour ceux qui passent leur temps dans l'ivresse et qui hantent les lieux où l'on boit?
31 Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
Ne vous enivrez pas; mais faites votre société des hommes justes, et fréquentez-les publiquement. Car si vos yeux s'arrêtent sur les fioles et les coupes, plus tard vous marcherez plus nu qu'un pilon à mortier.
32 En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
L'homme ivre finit par s'étendre comme si un serpent l'avait mordu; le venin se répand sur lui comme de la dent d'un reptile.
33 Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
Si tes yeux regardent une femme étrangère, la langue aussitôt divaguera,
34 Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
et tu seras gisant comme au sein de la mer, et comme un pilote au milieu de l'orage.
35 Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
Et tu diras: On m'a frappé, et je n'en ai pas souffert; on s'est joué de moi, et je ne m'en suis pas douté; quand viendra l'aurore, pour m'en aller encore chercher des hommes avec qui je puisse me retrouver?
