Sentencoj 23
1 Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
Lorsque vous vous asseyez pour manger avec une règle, Considérez attentivement ce qui est devant vous;
2 Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
mettre un couteau sur votre gorge si vous êtes un homme qui a de l'appétit.
3 Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
Ne soyez pas désireux de ses friandises, car ce sont des aliments trompeurs.
4 Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
Ne te fatigue pas pour être riche. Dans votre sagesse, faites preuve de retenue.
5 Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
Pourquoi fixez-vous vos yeux sur ce qui n'est pas? Car il pousse certainement des ailes comme un aigle et vole dans le ciel.
6 Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
Ne mangez pas la nourriture de celui qui a l'œil avare, et n'ont pas envie de ses délices,
7 Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
pour qu'il pense au coût, donc il est. « Mangez et buvez! » vous dit-il, mais son cœur n'est pas avec vous.
8 La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
Vous vomirez le morceau que vous avez mangé. et gaspiller vos paroles agréables.
9 En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
Ne parlez pas aux oreilles d'un fou, car il méprisera la sagesse de vos paroles.
10 Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
Ne déplacez pas l'ancienne borne. N'empiète pas sur les champs des orphelins,
11 Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
pour leur défenseur est fort. Il plaidera leur cause contre vous.
12 Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
Applique ton cœur à l'instruction, et vos oreilles aux paroles de la connaissance.
13 Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Ne retenez pas la correction d'un enfant. Si vous le punissez avec la verge, il ne mourra pas.
Punissez-le avec la verge, et sauve son âme du séjour des morts. (Sheol h7585)
15 Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
Mon fils, si ton cœur est sage, alors mon cœur sera heureux, même le mien.
16 Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
Oui, mon cœur se réjouira quand tes lèvres disent ce qui est juste.
17 Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
Ne laisse pas ton cœur envier les pécheurs, mais plutôt craindre Yahvé toute la journée.
18 Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
En effet, il existe une espérance future, et ton espoir ne sera pas anéanti.
19 Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
Écoute, mon fils, et sois sage, et gardez votre cœur sur le bon chemin!
20 Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
Ne soyez pas parmi ceux qui boivent trop de vin, ou ceux qui se gavent de viande;
21 Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
car l'ivrogne et le glouton deviendront pauvres; et la somnolence les habille de haillons.
22 Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
Écoute ton père qui t'a donné la vie, et ne méprise pas ta mère quand elle sera vieille.
23 Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
Achetez la vérité, et ne la vendez pas. Obtenez la sagesse, la discipline et la compréhension.
24 Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
Le père des justes a une grande joie. Celui qui donne naissance à un enfant sage se réjouit de lui.
25 Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
Que ton père et ta mère se réjouissent! Que celle qui t'a porté se réjouisse!
26 Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
Mon fils, donne-moi ton cœur; et que vos yeux suivent mes voies.
27 Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
Pour une prostituée, c'est une fosse profonde; et une femme volage est un puits étroit.
28 Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
Oui, elle est à l'affût comme un voleur, et augmente les infidèles parmi les hommes.
29 Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
Qui a du malheur? Qui a du chagrin? Qui a des querelles? Qui a des plaintes? Qui a des bleus inutiles? Qui a les yeux injectés de sang?
30 Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
Ceux qui restent longtemps au vin; ceux qui vont chercher du vin mélangé.
31 Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
Ne regardez pas le vin quand il est rouge, quand elle brille dans la tasse, quand il descend en douceur.
32 En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
A la fin, ça mord comme un serpent, et empoisonne comme une vipère.
33 Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
Tes yeux verront des choses étranges, et votre esprit va imaginer des choses confuses.
34 Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
Oui, tu seras comme celui qui se couche au milieu de la mer, ou comme celui qui se trouve au sommet du gréement:
35 Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
« Ils m'ont frappé, et je n'ai pas été blessé! Ils me battent, et je ne le sens pas! Quand est-ce que je vais me réveiller? Je peux encore le faire. Je vais en chercher d'autres. »
