Sentencoj 23
1 Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
When thou sittest to eat with a ruler, Thou considerest diligently that which [is] before thee,
2 Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
And thou hast put a knife to thy throat, If thou [art] a man of appetite.
3 Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
Have no desire to his dainties, seeing it [is] lying food.
4 Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
Labour not to make wealth, From thine own understanding cease, Dost thou cause thine eyes to fly upon it? Then it is not.
5 Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
For wealth maketh to itself wings, As an eagle it flieth to the heavens.
6 Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
Eat not the bread of an evil eye, And have no desire to his dainties,
7 Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
For as he hath thought in his soul, so [is] he, 'Eat and drink,' saith he to thee, And his heart [is] not with thee.
8 La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
Thy morsel thou hast eaten thou dost vomit up, And hast marred thy words that [are] sweet.
9 En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
In the ears of a fool speak not, For he treadeth on the wisdom of thy words.
10 Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
Remove not a border of olden times, And into fields of the fatherless enter not,
11 Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
For their Redeemer [is] strong, He doth plead their cause with thee.
12 Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
Bring in to instruction thy heart, And thine ear to sayings of knowledge.
13 Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Withhold not from a youth chastisement, When thou smitest him with a rod he dieth not.
Thou with a rod smitest him, And his soul from Sheol thou deliverest. (Sheol h7585)
15 Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
My son, if thy heart hath been wise, My heart rejoiceth, even mine,
16 Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
And my reins exult when thy lips speak uprightly.
17 Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
Let not thy heart be envious at sinners, But — in the fear of Jehovah all the day.
18 Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
For, is there a posterity? Then thy hope is not cut off.
19 Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
Hear thou, my son, and be wise, And make happy in the way thy heart,
20 Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
Be not thou among quaffers of wine, Among gluttonous ones of flesh,
21 Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
For the quaffer and glutton become poor, And drowsiness clotheth with rags.
22 Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
Hearken to thy father, who begat thee, And despise not thy mother when she hath become old.
23 Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
Truth buy, and sell not, Wisdom, and instruction, and understanding,
24 Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
The father of the righteous rejoiceth greatly, The begetter of the wise rejoiceth in him.
25 Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
Rejoice doth thy father and thy mother, Yea, she that bare thee is joyful.
26 Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
Give, my son, thy heart to me, And let thine eyes watch my ways.
27 Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
For a harlot [is] a deep ditch, And a strange woman [is] a strait pit.
28 Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
She also, as catching prey, lieth in wait, And the treacherous among men she increaseth.
29 Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
Who hath woe? who hath sorrow? Who hath contentions? who hath plaint? Who hath wounds without cause? Who hath redness of eyes?
30 Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
Those tarrying by the wine, Those going in to search out mixed wine.
31 Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
See not wine when it showeth itself red, When it giveth in the cup its colour, It goeth up and down through the upright.
32 En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
Its latter end — as a serpent it biteth, And as a basilisk it stingeth.
33 Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
Thine eyes see strange women, And thy heart speaketh perverse things.
34 Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
And thou hast been as one lying down in the heart of the sea, And as one lying down on the top of a mast.
35 Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
'They smote me, I have not been sick, They beat me, I have not known. When I awake — I seek it yet again!'
