Sentencoj 23
1 Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
When you sit to eat with a ruler, Diligently consider that which [is] before you,
2 Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
And you have put a knife to your throat, If you [are] a man of appetite.
3 Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
Have no desire to his delicacies, seeing it [is] lying food.
4 Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
Do not labor to make wealth, Cease from your own understanding, Do you cause your eyes to fly on it? Then it is not.
5 Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
For wealth makes wings to itself, It flies to the heavens as an eagle.
6 Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
Do not eat the bread of an evil eye, And have no desire to his delicacies,
7 Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
For as he has thought in his soul, so he [is]. “Eat and drink,” he says to you, And his heart [is] not with you.
8 La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
You vomit up your morsel you have eaten, And have marred your words that [are] sweet.
9 En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
Do not speak in the ears of a fool, For he treads on the wisdom of your words.
10 Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
Do not remove a border of ancient times, And do not enter into fields of the fatherless,
11 Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
For their Redeemer [is] strong, He pleads their cause with you.
12 Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
Bring your heart to instruction, And your ear to sayings of knowledge.
13 Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Do not withhold discipline from a youth, When you strike him with a rod he does not die.
You strike him with a rod, And you deliver his soul from Sheol. (Sheol h7585)
15 Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
My son, if your heart has been wise, My heart rejoices, even mine,
16 Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
And my reins exult when your lips speak uprightly.
17 Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
Do not let your heart be envious at sinners, But—in the fear of YHWH all the day.
18 Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
For is there a posterity? Then your hope is not cut off.
19 Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
Hear, my son, and be wise, And make your heart blessed in the way,
20 Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
Do not become drunk with wine, Among gluttonous ones of flesh,
21 Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
For the drunkard and glutton become poor, And drowsiness clothes with rags.
22 Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
Listen to your father, who begot you, And do not despise your mother when she has become old.
23 Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
Buy truth, and do not sell, Wisdom, and instruction, and understanding,
24 Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
The father of the righteous rejoices greatly, The begetter of the wise rejoices in him.
25 Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
Your father and your mother rejoice, Indeed, she bearing you is joyful.
26 Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
Give, my son, your heart to me, And let your eyes watch my ways.
27 Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
For a harlot [is] a deep ditch, And a strange woman [is] a narrow pit.
28 Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
She also, as catching prey, lies in wait, And she increases the treacherous among men.
29 Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
Who has woe? Who has sorrow? Who has contentions? Who has complaint? Who has wounds without cause? Who has redness of eyes?
30 Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
Those lingering by the wine, Those going in to search out mixed wine.
31 Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
Do not see wine when it shows itself red, When it gives its color in the cup, It goes up and down through the upright.
32 En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
Its latter end—it bites as a serpent, And it stings as a viper.
33 Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
Your eyes see strange women, And your heart speaks perverse things.
34 Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
And you have been as one lying down in the heart of the sea, And as one lying down on the top of a mast.
35 Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
“They struck me, I have not been sick, They beat me, I have not known. When I awake—I seek it yet again!”
