Sentencoj 23
1 Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
When you sit down to dine with a ruler, consider carefully what is set before you,
2 Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
and put a knife to your throat if you possess a great appetite.
3 Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
Do not crave his delicacies, for that food is deceptive.
4 Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
Do not wear yourself out to get rich; be wise enough to restrain yourself.
5 Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
When you glance at wealth, it disappears, for it makes wings for itself and flies like an eagle to the sky.
6 Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
Do not eat the bread of a stingy man, and do not crave his delicacies;
7 Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
for he is keeping track, inwardly counting the cost. “Eat and drink,” he says to you, but his heart is not with you.
8 La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
You will vomit up what little you have eaten and waste your pleasant words.
9 En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
Do not speak to a fool, for he will despise the wisdom of your words.
10 Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
Do not move an ancient boundary stone or encroach on the fields of the fatherless,
11 Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
for their Redeemer is strong; He will take up their case against you.
12 Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
Apply your heart to instruction and your ears to words of knowledge.
13 Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Do not withhold discipline from a child; although you strike him with a rod, he will not die.
Strike him with a rod, and you will deliver his soul from Sheol. (Sheol h7585)
15 Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
My son, if your heart is wise, my own heart will indeed rejoice.
16 Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
My inmost being will rejoice when your lips speak what is right.
17 Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
Do not let your heart envy sinners, but always continue in the fear of the LORD.
18 Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
For surely there is a future, and your hope will not be cut off.
19 Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
Listen, my son, and be wise, and guide your heart on the right course.
20 Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
Do not join those who drink too much wine or gorge themselves on meat.
21 Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
For the drunkard and the glutton will come to poverty, and drowsiness will clothe them in rags.
22 Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
Listen to your father who gave you life, and do not despise your mother when she is old.
23 Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
Invest in truth and never sell it— in wisdom and instruction and understanding.
24 Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
The father of a righteous man will greatly rejoice, and he who fathers a wise son will delight in him.
25 Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
May your father and mother be glad, and may she who gave you birth rejoice!
26 Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
My son, give me your heart, and let your eyes delight in my ways.
27 Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
For a prostitute is a deep pit, and an adulteress is a narrow well.
28 Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
Like a robber she lies in wait and multiplies the faithless among men.
29 Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
Who has woe? Who has sorrow? Who has contentions? Who has complaints? Who has needless wounds? Who has bloodshot eyes?
30 Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
Those who linger over wine, who go to taste mixed drinks.
31 Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
Do not gaze at wine while it is red, when it sparkles in the cup and goes down smoothly.
32 En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
In the end it bites like a snake and stings like a viper.
33 Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
Your eyes will see strange things, and your mind will utter perversities.
34 Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
You will be like one sleeping on the high seas or lying on the top of a mast:
35 Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
“They struck me, but I feel no pain! They beat me, but I did not know it! When can I wake up to search for another drink?”
