< Sentencoj 23 >
1 Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
Когато седнеш да ядеш с началник, Прегледай добре какво има пред тебе
2 Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
Иначе ще туриш нож в гърлото си. Ако те обладава охота,
3 Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
Не пожелавай вкусните му ястия, Защото те са примамливи гозби.
4 Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
Не се старай да придобиеш богатство, Остави се от тая си мисъл.
5 Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
Хвърляш ли на него очите си, - то го няма! Защото наистина богатството си прави крила, Както орел ще лети към небето.
6 Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
Не яж хляба на онзи, който има лошо око, Нито пожелавай вкусните му ястия,
7 Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
Защото, каквито са мислите в душата му - такъв е и той. Каза ти: Яж и пий, Но сърцето му не е с тебе.
8 La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
Залъка, който си изял, ще избълваш, И ще изгубиш сладките си думи.
9 En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
Не говори на ушите на безумния, Защото той ще презре разумността на думите ти.
10 Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
Не премествай стари межди, Нито влизай в нивите на сирачетата,
11 Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
Защото Изкупителят им е мощен; Той ще защити делото им против тебе.
12 Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
Предай сърцето си на поука И ушите си към думи на знание.
13 Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Да не ти се свиди да наказваш детето, Защото, ако и да го биеш с пръчка, то няма да умре.
14 Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol. (Sheol )
Ти, като го биеш с пръчката, Ще избавиш душата му от ада. (Sheol )
15 Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
Сине мой, ако бъде сърцето ти мъдро, То и на моето сърце ще е драго.
16 Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
Да! сърцето ми ще се радва, Когато устните ти изговарят правото
17 Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
Сърцето ти да не завижда на грешните, Но да пребъдва в страх от Господа цял ден,
18 Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
Защото наистина има бъдеще, И надеждата ти няма да се отсече.
19 Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
Ти, сине мой, слушай и бъди мъдър, И оправяй сърцето си в пътя,
20 Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
Не бъди между винопийци, Между невъздържани месоядци,
21 Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
Защото пияницата и чревоугодникът ще осиромашеят, И дремливостта ще облече човек в дрипи.
22 Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
Слушай баща си, който те е родил, И не презирай майка си, когато остарее.
23 Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
Купувай истината и не я продавай, Тоже и мъдростта, поуката и разума.
24 Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
Бащата на праведния ще се радва много, И който ражда мъдро чадо ще има радост от него.
25 Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
Прочее, нека се веселят твоят баща и твоята майка, И да се възхищава оная, която те е родила.
26 Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
Сине мой, дай сърцето си на мене, И очите ти нека внимават в моите пътища,
27 Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
Защото блудницата е дълбока яма, И чуждата жена е тесен ров.
28 Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
Да! тя причаква като зла плячка, И умножава числото на неверните между човеците.
29 Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
Кому горко? кому скръб? кому каране? Кому оплакване? кому удари без причина? Кому подпухнали очи?
30 Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
На ония, които се бавят около виното, Които отиват да вкусят подправено вино.
31 Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
Не гледай виното, че е червено, Че показва цвета си в чашата, Че се поглъща гладко,
32 En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
Защото после то хапе като змия, И жили като ехидна.
33 Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
Очите ти ще гледат чужди жени, И сърцето ти ще изригва развратни неща;
34 Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
Даже ще бъдеш като един, който би легнал всред море, Или като един, който би лежал на върха на мачта.
35 Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
Удариха ме ще речеш, и не ме заболя; Биха ме, и не усетих. Кога ще се събудя за да го търся пак?