Sentencoj 22

1 Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.

Mieux vaux une bonne renommée que beaucoup de richesses: au-dessus de l’argent et de l’or est la bonne amitié.

2 Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.

Le riche et le pauvre se sont rencontrés. Le créateur de l’un et de l’autre, c’est le Seigneur.

3 Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.

l’homme habile a vu le mal et s’est caché: le simple a passé outre et il a souffert du dommage.

4 Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.

La fin de la modestie est la crainte du Seigneur, les richesses, la gloire et la vie.

5 Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.

Des armes et des glaives se trouvent sur la voie du pervers; mais celui qui garde son âme s’en retire bien loin.

6 Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.

C’est un proverbe: Le jeune homme suit sa voie; lors même qu’il sera vieux, il ne s’en écartera pas.

7 Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.

Le riche commande aux pauvres; et celui qui emprunte est l’esclave de celui qui prête.

8 Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.

Celui qui sème l’iniquité moissonnera des maux, et par la verge de sa colère il sera détruit.

9 Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.

Celui qui est porté à la miséricorde sera béni: il a donné de son pain au pauvre. Il obtiendra la victoire et l’honneur, celui qui fait des présents; mais il ravit l’âme de ceux qui les reçoivent.

10 Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.

Chasse le railleur, et s’en ira avec lui la querelle, et cesseront les plaintes et les outrages.

11 Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.

Celui qui aime la pureté du cœur, à cause de la grâce de ses lèvres, aura pour ami le roi.

12 La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.

Les yeux du Seigneur gardent la science; mais les paroles de l’homme inique sont confondues.

13 Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.

Le paresseux dit: Le lion est dehors, au milieu des rues je dois être tué.

14 La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.

C’est une fosse profonde que la bouche de l’étrangère; celui contre qui le Seigneur est irrité y tombera.

15 Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.

La folie est liée au cœur de l’enfant, et la verge de la discipline la fera fuir.

16 Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.

Celui qui opprime le pauvre pour augmenter ses richesses donnera lui-même à un plus riche et sera dans la détresse.

17 Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;

Incline ton oreille, et écoute les paroles des sages; applique ton cœur à ma doctrine.

18 Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.

Elle sera belle pour toi, lorsque tu la garderas au fond de ton cœur, et elle se répandra sur tes lèvres;

19 Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.

Afin que ta confiance soit dans le Seigneur: c’est pour cela que je te l’ai montrée aujourd’hui,

20 Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,

Voilà que je te l’ai décrite triplement, avec réflexion et science;

21 Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?

Afin de te montrer la certitude et les paroles de la vérité, pour répondre à ceux qui t’ont envoyé.

22 Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;

Ne fais point violence au pauvre, parce qu’il est pauvre: et ne brise pas l’indigent à la porte;

23 Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.

Parce que le Seigneur jugera sa cause, et il percera ceux qui ont percé son âme.

24 Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;

Ne sois pas ami d’un homme colère, et ne marche pas avec un homme furieux;

25 Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.

De peur que tu n’apprennes ses voies, et que tu n’en retires un scandale pour ton âme.

26 Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.

Ne sois point avec ceux qui engagent leurs mains, et qui se rendent caution des dettes;

27 Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.

Car si tu n’as pas de quoi rendre, quel motif y a-t-il pour qu’il emporte la couverture de ton lit?

28 Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.

Ne dépasse pas les anciennes bornes qu’ont posées tes pères.

29 Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.

As-tu vu un homme prompt dans son œuvre? il se tiendra devant les rois, et il ne sera pas devant les hommes obscurs.