Sentencoj 22
1 Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.
Une bonne renommée est préférable à de grandes richesses, et la bonne grâce à l’argent et à l’or.
2 Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.
Le riche et le pauvre se rencontrent: l’Éternel les a tous faits.
3 Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.
L’homme avisé voit le mal et se cache; mais les simples passent outre et en portent la peine.
4 Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.
La fin de la débonnaireté, de la crainte de l’Éternel, c’est la richesse, et la gloire, et la vie.
5 Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.
Il y a des épines, des pièges, sur la voie du pervers; celui qui garde son âme s’en éloigne.
6 Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.
Élève le jeune garçon selon la règle de sa voie; même lorsqu’il vieillira, il ne s’en détournera point.
7 Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.
Le riche gouverne les pauvres, et celui qui emprunte est serviteur de l’homme qui prête.
8 Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.
Qui sème l’injustice moissonnera le malheur, et la verge de son courroux prendra fin.
9 Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.
[Celui qui a] l’œil bienveillant sera béni, car il donne de son pain au pauvre.
10 Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.
Chasse le moqueur, et la querelle s’en ira, et les disputes et la honte cesseront.
11 Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.
Celui qui aime la pureté de cœur a la grâce sur les lèvres, [et] le roi est son ami.
12 La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.
Les yeux de l’Éternel gardent la connaissance, mais il renverse les paroles du perfide.
13 Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.
Le paresseux dit: Il y a un lion là dehors, je serai tué au milieu des rues!
14 La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.
La bouche des étrangères est une fosse profonde; celui contre qui l’Éternel est irrité y tombera.
15 Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.
La folie est liée au cœur du jeune enfant; la verge de la correction l’éloignera de lui.
16 Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.
Celui qui opprime le pauvre, ce sera pour l’enrichir; celui qui donne au riche, ce sera pour le faire tomber dans l’indigence.
17 Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;
Incline ton oreille et écoute les paroles des sages, et applique ton cœur à ma science;
18 Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.
car c’est une chose agréable si tu les gardes au-dedans de toi: elles seront disposées ensemble sur tes lèvres.
19 Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.
Afin que ta confiance soit en l’Éternel, je te [les] ai fait connaître à toi, aujourd’hui.
20 Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,
Ne t’ai-je pas écrit des choses excellentes en conseils et en connaissance,
21 Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?
pour te faire connaître la sûre norme des paroles de vérité, afin que tu répondes des paroles de vérité à ceux qui t’envoient?
22 Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;
Ne pille pas le pauvre, parce qu’il est pauvre, et ne foule pas l’affligé à la porte;
23 Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.
car l’Éternel prendra en main leur cause, et dépouillera l’âme de ceux qui les dépouillent.
24 Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;
Ne sois pas l’ami de l’homme colère, et n’entre pas chez l’homme violent;
25 Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.
de peur que tu n’apprennes ses sentiers, et que tu n’emportes un piège dans ton âme.
26 Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.
Ne sois point parmi ceux qui frappent dans la main, parmi ceux qui se rendent caution pour des dettes:
27 Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.
si tu n’avais pas de quoi payer, pourquoi voudrais-tu qu’on prenne ton lit de dessous toi?
28 Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.
Ne recule pas la borne ancienne que tes pères ont faite.
29 Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.
As-tu vu un homme diligent dans son travail? il se tiendra devant les rois, il ne se tiendra pas devant des gens obscurs.
