Sentencoj 22
1 Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.
A fair name is better than much wealth, and good favour is above silver and gold.
2 Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.
The rich and the poor meet together; but the Lord made them both.
3 Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.
An intelligent man seeing a bad man severely punished is himself instructed, but fools pass by and are punished.
4 Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.
The fear of the Lord is the offspring of wisdom, and wealth, and glory, and life.
5 Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.
Thistles and snares are in perverse ways; but he that keeps his soul will refrain from them.
6 Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.
7 Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.
The rich will rule over the poor, and servants will lend to their own masters.
8 Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.
He that sows wickedness shall reap troubles; and shall fully receive the punishment of his deeds. God loves a cheerful and liberal man; but [a man] shall fully prove the folly of his works.
9 Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.
He that has pity on the poor shall himself be maintained; for he has given of his own bread to the poor. He that gives liberally secures victory an honour; but he takes away the life of them that posses [them].
10 Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.
Cast out a pestilent person from the council, and strife shall go out with him; for when he sits in the council he dishonours all.
11 Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.
The Lord loves holy hearts, and all blameless persons are acceptable with him: a king rules with his lips.
12 La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.
But the eyes of the Lord preserve discretion; but the transgressor despises [wise] words.
13 Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.
The sluggard makes excuses, and says, [There is] a lion in the ways, and murderers in the streets.
14 La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.
The mouth of a transgressor is a deep pit; and he that is hated of the Lord shall fall into it. Evil ways are before a man, and he does not like to turn away from them; but it is needful to turn aside from a perverse and bad way.
15 Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.
Folly is attached to the heart of a child, but the rod and instruction are [then] far from him.
16 Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.
He that oppresses the poor, increases his own substance, yet gives to the rich so as to make it less.
17 Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;
Incline your ear to the words of wise men: hear also my word, and apply your heart,
18 Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.
that you may know that they are good: and if you lay them to heart, they shall also gladden you on your lips.
19 Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.
That your hope may be in the Lord, and he may make your way known to you.
20 Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,
And do you too repeatedly record them for yourself on the table of your heart, for counsel and knowledge.
21 Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?
I therefore teach you truth, and knowledge good to hear; that you may answer words of truth to them that question you.
22 Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;
Do no violence to the poor, for he is needy: neither dishonour the helpless [man] in the gates.
23 Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.
For the Lord will plead his cause, and you shall deliver your soul in safety.
24 Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;
Be not companion to a furious man; neither lodge with a passionate man:
25 Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.
lest you learn of his ways, and get snares to your soul.
26 Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.
Become not surety from respect of a man's person.
27 Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.
For if those have not whence to give compensation, they will take the bed [that is] under you.
28 Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.
Remove not the old landmarks, which your fathers placed.
29 Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.
It is fit that an observant man and [one] diligent in his business should attend on kings, and not attend on slothful men.
