Sentencoj 20
1 La vino estas blasfemanto, ebriiga trinkaĵo estas sovaĝa; Kaj kiu delogiĝas per ili, tiu ne estas prudenta.
Wine turns you into a mocker, alcohol makes you aggressive; you're stupid to be deceived by drink.
2 Minaco de reĝo estas kiel kriego de leono; Kiu lin kolerigas, tiu pekas kontraŭ sia animo.
When a king gets terribly angry, he sounds like a roaring lion; anyone who makes him furious is liable to be killed.
3 Estas honoro por homo ĉesigi malpacon; Sed ĉiu malsaĝulo estas malpacema.
Avoiding conflict is the proper thing to do, but stupid people are quick to argue.
4 En la malvarma tempo mallaborulo ne plugas; Li petos en aŭtuno, kaj li nenion ricevos.
Slackers don't sow when they should, so when harvest comes they don't have anything.
5 Intenco en la koro de homo estas profunda akvo; Sed homo saĝa ĝin elĉerpos.
Discovering what someone is planning in their mind is like looking at deep water, but a person who has understanding will find out.
6 Multaj homoj proklamas pri sia boneco; Sed kiu trovos homon fidelan?
Many people tell you they're loyal, but can you find someone really trustworthy?
7 Virtulo iras en sia senpekeco; Feliĉaj estas liaj infanoj post li.
Good people live honestly; how happy are their children if they follow them.
8 Reĝo, kiu sidas sur trono de juĝo, Disventumas per siaj okuloj ĉion malbonan.
When a king sits in judgment he recognizes all that isn't right.
9 Kiu povas diri: Mi purigis mian koron, Mi estas libera de mia peko?
Who can claim, “I've made sure my conscience is clean; I've purified myself from sin”?
10 Neegalaj peziloj, neegalaj mezuroj, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.
The Lord hates both dishonest weights and dishonest measures.
11 Eĉ knabon oni povas ekkoni laŭ liaj faroj, Ĉu estas pura kaj justa lia konduto.
Even children reveal what they're like by what they do, whether their actions are good and right.
12 Orelon aŭdantan kaj okulon vidantan: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.
The Lord made our ears to hear and our eyes to see.
13 Ne amu dormon, por ke vi ne malriĉiĝu; Malfermu viajn okulojn, kaj vi satiĝos de pano.
If you love sleeping you'll become poor. Wake up and get busy, and you'll have plenty to eat.
14 Malbona, malbona, diras la aĉetanto; Sed kiam li foriris, tiam li fanfaronas.
“It's really rubbish,” says the one buying, but afterwards goes and boasts to others about making a good deal.
15 Oni povas havi oron kaj multe da perloj; Sed buŝo prudenta estas multevalora ilo.
There's gold and plenty of expensive gemstones, but talking sense is a more valuable jewel.
16 Prenu la veston de tiu, kiu garantiis por aliulo; Kaj pro la fremduloj prenu de li garantiaĵon.
If someone guarantees a stranger's debt with their cloak, be sure to take it! Make sure you have whatever is pledged to foreigners!
17 Malhonesta pano estas bongusta por homo; Sed lia buŝo poste estos plena de ŝtonetoj.
Food you get by cheating may taste sweet, but afterwards it will be like a mouthful of gravel.
18 Intencoj fortikiĝas per konsilo; Kaj militon oni faru prudente.
With sound advice, plans are successful; if you're going to war, make sure you have good guidance.
19 Kiu malkaŝas sekreton, tiu estas kiel kalumnianto; Ne komunikiĝu kun tiu, kiu havas larĝan buŝon.
A gossip goes around revealing secrets; stay away from people who talk a lot.
20 Kiu malbenas sian patron kaj sian patrinon, Ties lumilo estingiĝos meze de profunda mallumo.
Anyone who curses their father or mother will have their light put out and end in utter darkness.
21 Heredo, al kiu oni komence tro rapidas, Ne estas benata en sia fino.
Wealth gained too soon won't do you any good in the end.
22 Ne diru: Mi repagos malbonon; Fidu la Eternulon, kaj Li vin helpos.
Don't say, “I'll get you back for doing me wrong.” Leave it to the Lord, and he'll help you.
23 Neegalaj peziloj estas abomenaĵo por la Eternulo, Kaj malvera pesilo estas ne bona.
The Lord hates incorrect weights; using dishonest scales is wrong.
24 La irado de homo dependas de la Eternulo; Kiel homo povus kompreni sian vojon?
The Lord shows us the way to go, so how would we decide for ourselves?
25 Ĝi estas reto por homo, se li rapidas nomi ion sankta Kaj esploras nur post faro de promeso.
It's a mistake to make a promise to God and then have second thoughts about it later.
26 Saĝa reĝo dispelas malvirtulojn, Kaj venigas radon sur ilin.
A wise king separates out the wicked by winnowing and punishes them by threshing.
27 La animo de homo estas lumilo de la Eternulo; Ĝi esploras ĉiujn internaĵojn de la korpo.
The Lord's light shines on the conscience, revealing our deepest thoughts.
28 Favorkoreco kaj veremeco hardas reĝon; Kaj per favorkoreco li subtenas sian tronon.
Trustworthy love and faithfulness keep a king safe; trustworthy love supports his rule.
29 Gloro por junuloj estas ilia forto, Kaj ornamo por maljunuloj estas grizeco.
Young men value their strength, but the old value even more the wisdom that comes with gray hair.
30 Vundoj de batoj devas penetri en malbonulon, Kaj frapoj devas iri profunde en lian korpon.
Wounds and blows clean away what's evil; beatings clean what's deep down inside.
