Sentencoj 19
1 Pli bona estas malriĉulo, kiu iras en sia senkulpeco, Ol homo, kiu estas malicbuŝulo kaj malsaĝulo.
Melhor é o pobre que anda em sua honestidade do que o perverso de lábios e tolo.
2 Vivo sen prudento ne estas bona; Kaj kiu tro rapidas, tiu maltrafas la vojon.
E não é bom a alma sem conhecimento; e quem tem pés apressados comete erros.
3 Malsaĝeco de homo erarigas lian vojon, Kaj lia koro koleras la Eternulon.
A loucura do homem perverte seu caminho; e seu coração se ira contra o SENHOR.
4 Riĉeco donas multon da amikoj; Sed malriĉulo estas forlasata de sia amiko.
A riqueza faz ganhar muitos amigos; mas ao pobre, até seu amigo o abandona.
5 Falsa atestanto ne restos sen puno; Kaj kiu elspiras mensogojn, tiu ne saviĝos.
A falsa testemunha não ficará impune; e quem fala mentiras não escapará.
6 Multaj serĉas favoron de malavarulo; Kaj ĉiu estas amiko de homo, kiu donas donacojn.
Muitos suplicam perante o príncipe; e todos querem ser amigos daquele que dá presentes.
7 Ĉiuj fratoj de malriĉulo lin malamas; Tiom pli malproksimiĝas de li liaj amikoj! Li havas esperon pri vortoj, kiuj ne estos plenumitaj.
Todos os irmãos do pobre o odeiam; ainda mais seus amigos se afastam dele; ele corre atrás deles com palavras, mas eles nada lhe [respondem].
8 Kiu akiras prudenton, tiu amas sian animon; Kiu gardas saĝon, tiu trovas bonon.
Quem adquire entendimento ama sua alma; quem guarda a prudência encontrará o bem.
9 Falsa atestanto ne restos sen puno; Kaj kiu elspiras mensogojn, tiu pereos.
A falsa testemunha não ficará impune; e quem fala mentiras perecerá.
10 Al malsaĝulo ne konvenas agrablaĵo; Ankoraŭ malpli konvenas al sklavo regi super princoj.
O luxo não é adequado ao tolo; muito menos ao servo dominar sobre príncipes.
11 Saĝo de homo faras lin pacienca; Kaj gloro por li estas pardoni pekon.
A prudência do homem retém sua ira; e sua glória é ignorar a ofensa.
12 Kiel kriego de leono estas la kolero de reĝo; Kaj lia favoro estas kiel roso sur herbo.
A fúria do rei é como o rugido de um leão; mas seu favor é como orvalho sobre a erva.
13 Pereo por sia patro estas malsaĝa filo; Kaj malpacema edzino estas kiel konstanta gutado.
O filho tolo é uma desgraça ao seu pai; e brigas da esposa são [como] uma goteira duradoura.
14 Domo kaj havo estas heredataj post gepatroj; Sed saĝa edzino estas de la Eternulo.
A casa e as riquezas são a herança dos pais; porém a mulher prudente [vem] do SENHOR.
15 Mallaboremeco enigas en profundan dormon, Kaj animo maldiligenta suferos malsaton.
A preguiça faz cair num sono profundo; e a alma desocupada passará fome.
16 Kiu konservas moralordonon, tiu konservas sian animon; Sed kiu ne atentas Lian vojon, tiu mortos.
Quem guarda o mandamento cuida de sua alma; e quem despreza seus caminhos morrerá.
17 Kiu kompatas malriĉulon, tiu pruntedonas al la Eternulo, Kaj Tiu redonos al li por lia bonfaro.
Quem faz misericórdia ao pobre empresta ao SENHOR; e ele lhe pagará sua recompensa.
18 Punu vian filon, dum ekzistas espero, Sed via koro ne deziru lian pereon.
Castiga a teu filho enquanto há esperança; mas não levantes tua alma para o matar.
19 Koleranto devas esti punata; Ĉar se vi lin indulgos, li fariĝos ankoraŭ pli kolerema.
Aquele que tem grande irá será punido; porque se tu [o] livrares, terás de fazer o mesmo de novo.
20 Aŭskultu konsilon kaj akceptu admonon, Por ke vi poste estu saĝa.
Ouve o conselho, e recebe a disciplina; para que sejas sábio nos teus últimos [dias].
21 Multaj estas la intencoj en la koro de homo, Sed la decido de la Eternulo restas fortike.
Há muitos pensamentos no coração do homem; porém o conselho do SENHOR prevalecerá.
22 Ornamo estas por la homo lia bonfaro; Kaj pli bona estas malriĉulo, ol homo mensogema.
O que se deseja do homem [é] sua bondade; porém o pobre é melhor do que o homem mentiroso.
23 Timo antaŭ la Eternulo kondukas al vivo, Al sateco, kaj al evito de malbono.
O temor ao SENHOR [encaminha] para a vida; aquele que [o tem] habitará satisfeito, nem mal algum o visitará.
24 Mallaboremulo metas sian manon en la poton, Kaj eĉ al sia buŝo li ĝin ne relevas.
O preguiçoso põe sua mão no prato, e nem sequer a leva de volta à boca.
25 Se vi batos blasfemanton, sensciulo fariĝos atenta; Se oni punas saĝulon, li komprenas la instruon.
Fere ao zombador, e o ingênuo será precavido; e repreende ao prudente, e ele aprenderá conhecimento.
26 Kiu ruinigas patron kaj forpelas patrinon, Tiu estas filo hontinda kaj malbeninda.
Aquele que prejudica ao pai [ou] afugenta a mãe é filho causador de vergonha e de desgraça.
27 Ĉesu, mia filo, aŭskulti admonon Kaj tamen dekliniĝi de la vortoj de la instruo.
Filho meu, deixa de ouvir a instrução, [então] te desviarás das palavras de conhecimento.
28 Fripona atestanto mokas juĝon; Kaj la buŝo de malvirtuloj englutas maljustaĵon.
A má testemunha escarnece do juízo; e a boca dos perversos engole injustiça.
29 La blasfemantojn atendas punoj, Kaj batoj la dorson de malsaĝuloj.
Julgamentos estão preparados para zombadores, e açoites para as costas dos tolos.
