< Sentencoj 16 >
1 Al la homo apartenas la projektoj de la koro; Sed de la Eternulo venas la vortoj de la lango.
Del hombre son las preparaciones del corazón; mas del SEÑOR la respuesta de la lengua.
2 Ĉiuj vojoj de la homo estas puraj en liaj okuloj; Sed la Eternulo esploras la spiritojn.
Todos los caminos del hombre son limpios en su opinión; mas el SEÑOR pesa los espíritus.
3 Transdonu al la Eternulo viajn farojn; Tiam viaj entreprenoj staros forte.
Encomienda al SEÑOR tus obras, y tus pensamientos serán afirmados.
4 Ĉiu faro de la Eternulo havas sian celon; Eĉ malvirtulo estas farita por tago de malbono.
Todas las cosas ha hecho el SEÑOR por sí mismo, y aun al impío para el día malo.
5 Ĉiu malhumilulo estas abomenaĵo por la Eternulo; Kaj li certe ne restos ne punita.
Abominación es al SEÑOR todo altivo de corazón; el pacto que él haga, no será sin castigo.
6 Per bono kaj vero pardoniĝas peko; Kaj per timo antaŭ la Eternulo oni evitas malbonon.
Por misericordia y verdad será purgado el pecado; y con el temor del SEÑOR se aparta del mal.
7 Kiam al la Eternulo plaĉas la vojoj de homo, Li eĉ liajn malamikojn pacigas kun li.
Cuando los caminos del hombre son agradables al SEÑOR, aun a sus enemigos hacen estar en paz con él.
8 Pli bona estas malmulto, sed kun justeco, Ol granda profito, sed maljusta.
Mejor es lo poco con justicia, que la muchedumbre de frutos con injusticia.
9 La koro de homo pripensas sian vojon; Sed la Eternulo direktas lian iradon.
El corazón del hombre piensa su camino; mas el SEÑOR endereza sus pasos.
10 Sorĉo estas sur la lipoj de reĝo; Lia buŝo ne peku ĉe la juĝo.
Sentencia divina está en los labios del rey; en juicio no prevaricará su boca.
11 Ĝusta pesilo kaj ĝustaj pesiltasoj estas de la Eternulo; Ĉiuj pezilŝtonoj en la sako estas Lia faro.
Peso y balanzas de juicio son del SEÑOR; obra suya son todas las pesas de la bolsa.
12 Abomenaĵo por reĝoj estas fari maljustaĵon; Ĉar per justeco staras fortike la trono.
Abominación es a los reyes hacer impiedad; porque con justicia será afirmado el trono.
13 Al la reĝoj plaĉas lipoj veramaj; Kaj ili amas tiun, kiu parolas la veron.
Los labios justos son el contentamiento de los reyes; y aman al que habla lo recto.
14 Kolero de reĝo estas kuriero de morto; Sed homo saĝa igas ĝin pardoni.
La ira del rey es mensajero de muerte; mas el hombre sabio la evitará.
15 Luma vizaĝo de reĝo estas vivo; Kaj lia favoro estas kiel nubo kun printempa pluvo.
En la luz del rostro del rey está la vida; y su benevolencia es como nube de lluvia tardía.
16 Akiro de saĝeco estas multe pli bona ol oro; Kaj akiro de prudento estas preferinda ol arĝento.
Mejor es adquirir sabiduría que oro preciado; y adquirir inteligencia vale más que la plata.
17 La vojo de virtuloj evitas malbonon; Kiu gardas sian vojon, tiu konservas sian animon.
El camino de los rectos es apartarse del mal; el que guarda su camino guarda su alma.
18 Antaŭ la pereo iras fiereco; Kaj antaŭ la falo iras malhumileco.
Antes del quebrantamiento es la soberbia; y antes de la caída la altivez de espíritu.
19 Pli bone estas esti humila kun malriĉuloj, Ol dividi akiron kun fieruloj.
Mejor es humillar el espíritu con los humildes, que partir despojos con los soberbios.
20 Kiu prudente kondukas aferon, tiu trovos bonon; Kaj kiu fidas la Eternulon, tiu estas feliĉa.
El entendido en la palabra, hallará el bien; y bienaventurado el que confía en el SEÑOR.
21 Kiu havas prudentan koron, tiu estas nomata saĝulo; Kaj agrablaj paroloj plivalorigas la instruon.
El sabio de corazón es llamado entendido; y la dulzura de labios aumentará la doctrina.
22 Saĝo estas fonto de vivo por sia posedanto; Sed la instruo de malsaĝuloj estas malsaĝeco.
Manantial de vida es el entendimiento al que lo posee; mas la erudición de los locos es locura.
23 La koro de saĝulo prudentigas lian buŝon, Kaj en lia buŝo plivaloriĝas la instruo.
El corazón del sabio hace prudente su boca; y con sus labios aumenta la doctrina.
24 Agrabla parolo estas freŝa mielo, Dolĉa por la animo kaj saniga por la ostoj.
Panal de miel son los dichos suaves; suavidad al alma y medicina a los huesos.
25 Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.
Hay camino que es derecho al parecer del hombre, mas su salida son caminos de muerte.
26 Kiu laboras, tiu laboras por si mem; Ĉar lin devigas lia buŝo.
El alma del que trabaja, trabaja para sí; porque su boca le constriñe.
27 Malbona homo kaŭzas malbonon; Kaj sur liaj lipoj estas kvazaŭ brulanta fajro.
El hombre perverso cava en busca del mal; y en sus labios hay como llama de fuego.
28 Malica homo disvastigas malpacon; Kaj kalumnianto disigas amikojn.
El hombre perverso levanta contienda; y el chismoso aparta los príncipes.
29 Rabemulo forlogas sian proksimulon Kaj kondukas lin sur vojo malbona.
El hombre malo lisonjea a su prójimo, y le hace andar por el camino no bueno;
30 Kiu faras signojn per la okuloj, tiu intencas malicon; Kiu faras signojn per la lipoj, tiu plenumas malbonon.
cierra sus ojos para pensar perversidades; mueve sus labios, efectúa el mal.
31 Krono de gloro estas la grizeco; Sur la vojo de justeco ĝi estas trovata.
Corona de honra es la vejez, si se hallará en el camino de justicia.
32 Pacienculo estas pli bona ol fortulo; Kaj kiu regas sian spiriton, tiu estas pli bona ol militakiranto de urbo.
Mejor es el que tarde se aíra que el fuerte; y el que se enseñorea de su espíritu, que el que toma una ciudad.
33 Sur la baskon oni ĵetas loton; Sed ĝia tuta decido estas de la Eternulo.
La suerte se echa en el regazo; mas del SEÑOR es el juicio de ella.