Sentencoj 16
1 Al la homo apartenas la projektoj de la koro; Sed de la Eternulo venas la vortoj de la lango.
Los seres humanos hacen planes en sus mentes, pero la decisión final le pertenece al Señor.
2 Ĉiuj vojoj de la homo estas puraj en liaj okuloj; Sed la Eternulo esploras la spiritojn.
Las personas creen que todo lo que hacen está bien, pero el Señor mira sus intenciones.
3 Transdonu al la Eternulo viajn farojn; Tiam viaj entreprenoj staros forte.
Encomienda todas tus obras al Señor, y tus planes serán exitosos.
4 Ĉiu faro de la Eternulo havas sian celon; Eĉ malvirtulo estas farita por tago de malbono.
El Señor tiene un propósito con todo lo que hace, incluso al malvado para el día de tribulación.
5 Ĉiu malhumilulo estas abomenaĵo por la Eternulo; Kaj li certe ne restos ne punita.
El Señor aborrece al arrogante. De algo puedes estar seguro: los malvados no se quedarán sin castigo.
6 Per bono kaj vero pardoniĝas peko; Kaj per timo antaŭ la Eternulo oni evitas malbonon.
Hay perdón de pecados por medio del amor fiel y la lealtad; honrando al Señor serás librado del mal.
7 Kiam al la Eternulo plaĉas la vojoj de homo, Li eĉ liajn malamikojn pacigas kun li.
Cuando el camino del ser humano agrada al Señor, hasta a sus enemigos hace estar en paz con él.
8 Pli bona estas malmulto, sed kun justeco, Ol granda profito, sed maljusta.
Mejor es tener poco y ser honesto, que tener mucho practicando la deshonestidad.
9 La koro de homo pripensas sian vojon; Sed la Eternulo direktas lian iradon.
Puedes hacer planes en tu mente sobre qué hacer, pero el Señor será tu guía.
10 Sorĉo estas sur la lipoj de reĝo; Lia buŝo ne peku ĉe la juĝo.
El rey se inspira antes de hablar, y sus decisiones son fieles.
11 Ĝusta pesilo kaj ĝustaj pesiltasoj estas de la Eternulo; Ĉiuj pezilŝtonoj en la sako estas Lia faro.
Para el Señor es importante que el peso y la balanza muestren el peso correcto. Él mismo ha determinado todos los pesos en la bolsa.
12 Abomenaĵo por reĝoj estas fari maljustaĵon; Ĉar per justeco staras fortike la trono.
Que el rey actúe con maldad es terrible, pues su trono le ha sido dado por hacer lo recto.
13 Al la reĝoj plaĉas lipoj veramaj; Kaj ili amas tiun, kiu parolas la veron.
Aquellos que hablan con la verdad agradan a los reyes. Ellos aman a quienes hablan con rectitud.
14 Kolero de reĝo estas kuriero de morto; Sed homo saĝa igas ĝin pardoni.
Un rey enojado puede enviarte a la muerte. Si eres sabio, procurarás apaciguar su ira.
15 Luma vizaĝo de reĝo estas vivo; Kaj lia favoro estas kiel nubo kun printempa pluvo.
Si el rey sonríe, vivirás. Su bendición es como las nubes que traen lluvia en primavera.
16 Akiro de saĝeco estas multe pli bona ol oro; Kaj akiro de prudento estas preferinda ol arĝento.
Más valioso es obtener sabiduría que oro. Mejor elige el conocimiento antes que la plata.
17 La vojo de virtuloj evitas malbonon; Kiu gardas sian vojon, tiu konservas sian animon.
El camino de los rectos te llevará lejos del mal. Si estás atento a dónde vas, salvarás tu vida.
18 Antaŭ la pereo iras fiereco; Kaj antaŭ la falo iras malhumileco.
El orgullo lleva a la destrucción. Y un espíritu arrogante conduce a la caída.
19 Pli bone estas esti humila kun malriĉuloj, Ol dividi akiron kun fieruloj.
Mejor es tener un espíritu humilde y convivir con los pobres, que compartir el botín con los soberbios.
20 Kiu prudente kondukas aferon, tiu trovos bonon; Kaj kiu fidas la Eternulon, tiu estas feliĉa.
Si estás atento a la instrucción sabia te irá bien; vivirás feliz si confías en el Señor.
21 Kiu havas prudentan koron, tiu estas nomata saĝulo; Kaj agrablaj paroloj plivalorigas la instruon.
Si piensas con sabiduría serás considerado como prudente; si hablas con gracia serás persuasivo.
22 Saĝo estas fonto de vivo por sia posedanto; Sed la instruo de malsaĝuloj estas malsaĝeco.
Si tienes inteligencia, será como una Fuente de vida para ti; pero los tontos son castigados por su estupidez.
23 La koro de saĝulo prudentigas lian buŝon, Kaj en lia buŝo plivaloriĝas la instruo.
Una mente sabia se asegura de hablar con prudencia; las palabras dichas son persuasivas.
24 Agrabla parolo estas freŝa mielo, Dolĉa por la animo kaj saniga por la ostoj.
Las palabras bondadosas son como un panal de miel, su sabor es dulce y aportan salud al cuerpo.
25 Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.
Hay camino que parece ser bueno, pero al final es camino de muerte.
26 Kiu laboras, tiu laboras por si mem; Ĉar lin devigas lia buŝo.
Un buen apetito ayuda al trabajador. El hambre los impulsa a trabajar.
27 Malbona homo kaŭzas malbonon; Kaj sur liaj lipoj estas kvazaŭ brulanta fajro.
Las personas vacías conspiran para hacer el mal y sus palabras arden como fuego.
28 Malica homo disvastigas malpacon; Kaj kalumnianto disigas amikojn.
Las personas rencillosas causan conflictos, y el chisme nace entre los amigos más cercanos.
29 Rabemulo forlogas sian proksimulon Kaj kondukas lin sur vojo malbona.
Las personas malvadas adulan a sus amigos, y los conducen por el camino que no les conviene.
30 Kiu faras signojn per la okuloj, tiu intencas malicon; Kiu faras signojn per la lipoj, tiu plenumas malbonon.
Las personas que guiñan su ojo están conspirando el mal; aprietan sus labios y provocan el mal.
31 Krono de gloro estas la grizeco; Sur la vojo de justeco ĝi estas trovata.
El cabello con canas es como una corona de gloria; solo se obtiene al vivir en rectitud.
32 Pacienculo estas pli bona ol fortulo; Kaj kiu regas sian spiriton, tiu estas pli bona ol militakiranto de urbo.
Mejor es ser lento para enojarse, que ser poderoso; mejor es tener dominio propio que conquistar una ciudad.
33 Sur la baskon oni ĵetas loton; Sed ĝia tuta decido estas de la Eternulo.
Lanzan la suerte sobre el regazo, pero el Señor es quien toma las decisiones.
