Sentencoj 16
1 Al la homo apartenas la projektoj de la koro; Sed de la Eternulo venas la vortoj de la lango.
W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
2 Ĉiuj vojoj de la homo estas puraj en liaj okuloj; Sed la Eternulo esploras la spiritojn.
Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
3 Transdonu al la Eternulo viajn farojn; Tiam viaj entreprenoj staros forte.
Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
4 Ĉiu faro de la Eternulo havas sian celon; Eĉ malvirtulo estas farita por tago de malbono.
PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
5 Ĉiu malhumilulo estas abomenaĵo por la Eternulo; Kaj li certe ne restos ne punita.
Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
6 Per bono kaj vero pardoniĝas peko; Kaj per timo antaŭ la Eternulo oni evitas malbonon.
Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
7 Kiam al la Eternulo plaĉas la vojoj de homo, Li eĉ liajn malamikojn pacigas kun li.
Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
8 Pli bona estas malmulto, sed kun justeco, Ol granda profito, sed maljusta.
Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
9 La koro de homo pripensas sian vojon; Sed la Eternulo direktas lian iradon.
Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
10 Sorĉo estas sur la lipoj de reĝo; Lia buŝo ne peku ĉe la juĝo.
Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
11 Ĝusta pesilo kaj ĝustaj pesiltasoj estas de la Eternulo; Ĉiuj pezilŝtonoj en la sako estas Lia faro.
Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
12 Abomenaĵo por reĝoj estas fari maljustaĵon; Ĉar per justeco staras fortike la trono.
Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
13 Al la reĝoj plaĉas lipoj veramaj; Kaj ili amas tiun, kiu parolas la veron.
Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
14 Kolero de reĝo estas kuriero de morto; Sed homo saĝa igas ĝin pardoni.
Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
15 Luma vizaĝo de reĝo estas vivo; Kaj lia favoro estas kiel nubo kun printempa pluvo.
W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
16 Akiro de saĝeco estas multe pli bona ol oro; Kaj akiro de prudento estas preferinda ol arĝento.
O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
17 La vojo de virtuloj evitas malbonon; Kiu gardas sian vojon, tiu konservas sian animon.
Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
18 Antaŭ la pereo iras fiereco; Kaj antaŭ la falo iras malhumileco.
Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
19 Pli bone estas esti humila kun malriĉuloj, Ol dividi akiron kun fieruloj.
Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
20 Kiu prudente kondukas aferon, tiu trovos bonon; Kaj kiu fidas la Eternulon, tiu estas feliĉa.
Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
21 Kiu havas prudentan koron, tiu estas nomata saĝulo; Kaj agrablaj paroloj plivalorigas la instruon.
Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
22 Saĝo estas fonto de vivo por sia posedanto; Sed la instruo de malsaĝuloj estas malsaĝeco.
Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
23 La koro de saĝulo prudentigas lian buŝon, Kaj en lia buŝo plivaloriĝas la instruo.
Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
24 Agrabla parolo estas freŝa mielo, Dolĉa por la animo kaj saniga por la ostoj.
Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
25 Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.
Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
26 Kiu laboras, tiu laboras por si mem; Ĉar lin devigas lia buŝo.
Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
27 Malbona homo kaŭzas malbonon; Kaj sur liaj lipoj estas kvazaŭ brulanta fajro.
Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
28 Malica homo disvastigas malpacon; Kaj kalumnianto disigas amikojn.
Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
29 Rabemulo forlogas sian proksimulon Kaj kondukas lin sur vojo malbona.
Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
30 Kiu faras signojn per la okuloj, tiu intencas malicon; Kiu faras signojn per la lipoj, tiu plenumas malbonon.
Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
31 Krono de gloro estas la grizeco; Sur la vojo de justeco ĝi estas trovata.
Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
32 Pacienculo estas pli bona ol fortulo; Kaj kiu regas sian spiriton, tiu estas pli bona ol militakiranto de urbo.
Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
33 Sur la baskon oni ĵetas loton; Sed ĝia tuta decido estas de la Eternulo.
Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
